Rekabet Kurumu Başkanı, zincir marketlerin vatandaşı nasıl sömürdüğünü tek tek anlattı

Rekabet Kurulu, Ekim ayında zincir marketlere toplamda 2.7 milyar lira ceza kesmişti. Rekabet Kurumu Başkanı Birol Küle cezaya ilişkin önemli açıklamalarda bulundu.

"Web sayfamızda gerekçeli kararı yayınladık. Şeffaf hareket ediyoruz. Bütün vatandaşlarımız aslında web sayfamızdan kararı okuyabilir. Biz bu cezayı neden verdik. Vatandaşlarımız burada okuyarak gerekçeleri hangi yazışmalar olmuş onları rahatlıkla görebilirler.

Burada topla dağıt karteli var. Kartelin bir alt kırılımı, firmalar birbirleri ile iletişim kurmasalar da geleceğe dönük fiyatlar, kampanyalar ve indirimleri malı aldıkları tedarikçiler aracılığıyla belirliyorlar ve fiyat geçişlerini birlikte sağlamış oluyorlar. Bazı ürünlerde marketlerde tıpa tıp aynı fiyatları görüyoruz. Bunun nedeni de biraz budur. Kendileri irtibat kurmasalar bile tedarikçileri aracılığıyla o fiyat geçişlerini birlikte yapıyorlar.

NASIL İLETİŞİM SİSTEMLERİ VAR?

Genellikle Whatsapp, maillerle yapıyorlar. Bizim çok gelişmiş cihazlarımız var o cihazlarla yaptığımız incelemelerle bunları tespit etti. Zaten raporumuzda yazışmaların karşılığı da var. Yazılmış anlaşılmış ve rapora da yansımış. Market yetkilisi diyor ki abi piyasa yükselirse sorun yok. Raf fiyatları Salı günü itibarıyla yükselecek. Pazartesi organize olup herkesin Salı gününe geçmesi gerekiyor.

Buralarda fiyat artışı koordine ediliyor. Fiyat artışını yapmayan bir başka satıcı varsa yapan diyor ki ben de fiyatı indireceğim. Ve indirdiğim farkı zarar olarak size fatura edeceğim diyor tedarikçiye. Burada tedarikçi panikliyor. İndirim yapan satıcıyı ikna ederek onun da fiyatı yükseltmesini sağlıyor.

2018'den bu yana inceledik belgeleri yaklaşık 20 aylık bir inceleme sonucu soruşturma raporunu bitirdik. Sözlü savunma nihai karar dün de gerekçeli kararı sitemize koyduk.

HANGİ ÜRÜNLER ÜZERİNDE GÖZLEMLEDİNİZ?

Sıvı yağ üzerinde belirgin bir şey var. Bizim ikinci bir soruşturmamız daha devam ediyor. 14 tedarikçi ve market ile devam eden ikinci bir soruşturmamız var. Orada topla karteli ve yeniden satış fiyatının belirlenmesiyle ilgili bulgumuz var. Tedarikçinin raftaki fiyata müdahalesi. Bu suç teşkil eder. Mutlaka fiyatın pazarda belirlenmesi gerekir.

Nisan ayı gibi rapor bitecek tarafların kimler olduğunu web sayfamızdan görebilirsiniz. 2022'nin üçüncü çeyreğinde nihai kararı vermiş oluruz. Birinci soruşturmaya başladıktan sonra delillere ulaştık karşı incelemeler gerçekleştiriyoruz. Bir ihlali incelerken bir başka ihlali buluyorsunuz. Gerekçeli kararı yayınladığımız soruşturmaya yetiştiremedik onu. Üçüncü soruşturma gereği bile duyabiliriz.

Piyasada rekabet karşıtı işlemler vazgeçilmez gibi düşünülüyor sanırım teşebbüslerin bundan vazgeçmesi lazım. Zincir marketler de olacak. Belki yerel marketler de olacak. Daha farklı tedarikçilerle karşı karşıya geleceğiz.

CEZALAR NEYE GÖRE DEĞİŞİYOR?

Ceza yönetmeliğimize göre veriyoruz. Rakamların farklı olması ciroların farklı olmasından kaynaklanıyor. Biz tüm teşebbüslere aynı oranı uyguladık.

BEBEK MAMALARINDA SORUŞTURMA HAKKINDA

Şikayet üzerine başladık. Türkiye'deki her bir aileyi ilgilendiriyor. Fiyatların da çok uygun olduğunu söyleyemeyiz. Belki temel ihtiyaçlarından özel zevklerinden kısıp çocuklarına bebek maması alıyor. Onun için burada çok hassasız hakim durumda olan bir firma var ve devam eden soruşturmamız yeniden satış fiyatının belirlenmesiyle ilgili bir soruşturmadır. Çok ayrıntı veremeyeceğim ama o da 2022 yılında sonuçlanacaktır.

ÖZEL HASTANELER SORUŞTURMASI

Yazılı savunmalar tamamlandı. 15 Şubat'ta sözlü savunma var. Orada raportörler kartel iddiasında bulunuyor. Sözlü savunmayı dinledikten sonra kurul olarak karar vereceğiz.

OTOMOTİV DEVLERİNE REKABET SORUŞTURMASI

3 Şubat'a kalmayabilir önümüzdeki hafta da açıklayabiliriz. Bu soruşturmanın benzeri AB'nin komisyonunda ceza verildi. Raportörler ihlal var ancak Türkiye piyasasını etkilemiyor sonucuna varmışlardı. Sözlü savunmayı aldık kurul olarak nihai kararımızı vereceğiz."