Rus devlet şirketi Gazprom, 27 Temmuz gece yarısından itibaren “Kuzey Akım-1” doğalgaz boru hattı üzerinden Almanya’ya sadece yüzde 20 kapasitede gaz pompalanacağını duyurdu.
AB ÜLKELERİNDE EKONOMİK DURGUNLUK OLACAK
Rusya’nın aldığı bu karar, Avrupa Birliği (AB) ülkelerini alarma geçirirken Rusya’daki enerji uzmanları esprili bir dille, “Moskova, bundan böyle Ukrayna krizi çözülene kadar Avrupa’ya sadece çakmakları doldurmaya yetecek gaz verecek” demeye başladı.
Rusya’nın doğalgaz silahını devreye sokmasının başta Almanya ekonomisi olmak üzere tüm AB ülkelerinde ciddi ekonomik durgunluğa yol açacağı tahmin ediliyor.
GEREKÇE YAPTIRIMLAR
Moskova, Avrupa’ya doğalgaz savaşı açarken, Batı’nın yaptırımlarını da kararına gerekçe gösterdi. Yaklaşık iki ay önce AB’nin Rusya’ya yönelik uygulamaya başladığı ekonomik yaptırımlar çerçevesinde Gazprom şirketi tarafından boru hattına gaz pompalayan Alman Siemens marka dev türbin, tamir ve bakım için Siemens şirketinin Kanada’daki fabrikasına gönderilmişti. Tamir edilen türbin, yaptırımlara takıldığı ve Rusya’ya bir türlü dönemediği için Moskova geçen ay ilk adımı atarak Avrupa’ya gaz sevkıyatını yüzde 40 civarında düşürmüştü.
MOSKOVA’NIN BAHANESİ
İlk alarm zilinin çalmasıyla Siemens şirketinin bakımını yaptığı türbinin Rusya’ya iade edilmesi kararlaştırıldı. Böylece iki gün önce boru hattına doğalgaz pompalayan türbin Rusya’ya sertifika belgesiyle geri iade edildi. Ancak Moskova, iade edilen türbinin sertifika belgesini yetersiz ilan etti. Rusya, aynı zamanda ‘Kuzey Akım-1’ boru hattında kullanılan ikinci Siemens marka türbin de devre dışı kaldığı için sevkıyatı yüzde 20 seviyelerine indireceğini ilan etti. Öte yandan Avusturya ülkedeki Gazprom’a ait Haydah yeraltı doğalgaz deposunu millileştirdi. Bu deponun kış için hazırlanması görevini RAG Austria AG şirketine verdi.
ZELENSKİ "BOYUN EĞMEYİN" ÇAĞRISINDA BULUNDU
Rusya’nın Avrupa’ya doğalgaz sevkıyatında ciddi kısıtlamaya gitmesi Avrupa’da bomba etkisi yarattı. Avrupa gaz piyasasında bin metreküp doğalgaz fiyatı birkaç saat içinde 2 bin Dolar seviyesini aştı. Ukrayna lideri Volodimir Zelenski de Batılı ülkelere enerji krizi karşısında “Putin’e boyun eğmeyin” çağrısını yaptı.
Zelenski, “AB, bir an önce Rusya’ya daha kapsamlı yaptırımlar ilan etmeli. Ukrayna’ya da silah yardımını arttırmalı” açıklamasını yaptı.
HEDEF ALMAN EKONOMİSİ
Rusya’nın Almanya’ya günlük gönderdiği doğalgaz miktarını 67 milyon metreküpten 33 milyon metreküpe düşürmesi ile Moskova’nın, Alman ekonomisini çökertmeyi hedeflediği konuşulmaya da başlandı. Kremlin’de Avrupa Birliği’nin lokomotif ülkesi Almanya ekonomisinde başlayacak durgunluğun geride kalan AB ülkelerine de yansıyarak ayrışmalara neden olacağı hesapları yapılıyor.
AVRUPA BÖYLE ÇIKIŞ ARIYOR
Rus doğalgazı konusunda yaşanan sıkıntı bazı önlemlerin alınmasını kaçınılmaz kılıyor.
Bazı ülkeler şimdiden adım atmaya başladı:
1- NÜKLEER VE KÖMÜR REVAÇTA: AB ülkeleri Rus doğalgazının kesilmesinin yaratacağı boşluğu doldurma çabasına girerken oluşan tablo özellikle nükleerden çıkışın yavaşlayabileceğini gösteriyor. Gerekmesi halinde petrol ve kömürün daha fazla kullanılması da gündemde.
2- FRANSA CEZA KESECEK: Fransa, tasarruf önlemlerini devreye sokmaya başladı. Gece 01:00-6:00 arasında elektrikli reklam panolarına yasak geliyor. Dükkânların klima ya da ısıtma sistemleri çalışırken kapılarını açık tutmaları da yasaklanacak. Yasaklara uymayanlara 750 Euro’ya (13 bin 560 TL) kadar ceza kesilebilecek.
3- KAMUDA TASARRUF: Tasarruf önlemleri çerçevesinde özellikle endüstri ve kamu sektörünün örnek olması hedefleniyor. Kamu binalarında ısıtmanın ortam ısısının 19 dereceye düşmesi, klimanın ise ancak ortam ısısının 26 dereceye ulaşması halinde kullanılması değerlendiriliyor. Kullanılmayan elektrikli aletlerin tamamen kapatılması, binaların gece ışıklandırılmaması da gündemde.
4- BİREYLERE DE GÖREV DÜŞÜYOR: Tasarruf önlemlerinin en son bireylere yansıtılması öngörülse de onlardan da beklentiler var. Konutlardaki ısının tasarruf mantığıyla ayarlanması bunların başında geliyor.
5- YAŞLILAR GÜNEYE GİTSİN: En ilginç tasarruf önerilerden biri geçtiğimiz aylarda Almanya’dan geldi. Seyahat Acentaları Derneği (VUSR) Başkanı Marija Linnhoff, Alman emeklilerin tüm soğuk ayları güney ülkelerinde geçirmesini önerdi.
AB, RUSYA’YA KARŞI ZAR ZOR ANLAŞTI
Doğalgazı baskı unsuru olarak kullanan Rusya’nın kış aylarında belirgin düzeyde ya da tam kesintiye gitmesi durumunda zorda kalmamak için önlem almaya çalışan Avrupa Birliği ülkeleri, gönüllülük bazında yüzde 15’lik kesinti konusunda anlaştı. AB Komisyonu’nun önerisi muafiyetler ve sapmalarla sulandırılsa da Brüksel varılan uzlaşının Rusya’ya karşı “birlik mesajı” niteliğinde olduğu görüşünde. Bazı üye ülkelere tanınan muafiyetlerle 45 milyar metreküpe denk düşen tasarruf hedefine ulaşılıp ulaşılamayacağı şimdiden tartışma konusu oldu. Komisyonun önerdiği, gerekmesi halinde kesintinin zorunlu hale getirilmesini sağlayacak mekanizma da üye ülkelerin çıkarları gözetilerek zorlaştırıldı.