Van Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) İl Müdürü Abidin Göksoy, sosyal güvenlik sisteminin sigortalı çalışan kişilere birçok fayda sağladığını ifade ederek, “Sosyal güvenlik kapsamında olmak bir zorunluluk ve ayrıcalıktır” dedi.
Sosyal güvenlik sistemi ile ilgili açıklamada bulunan SGK Van İl Müdürü Abidin Göksoy, bu sistem ile sigortalı çalışan kişi ve aile bireylerinin sağlık hizmetlerinden yararlanabildiklerini söyledi. Sistem ile sigortalı çalışanlara iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hali nedenleriyle çalışamadığı sürelerde maaşının işveren tarafından ödenmeyen kısmını karşılamak üzere geçici iş göremezlik ödeneği ödendiğine vurgu yapan Göksoy, “Sigortalı çalışanlara iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle kısmen veya tamamen çalışamaz duruma gelmesi halinde sürekli iş göremezlik geliri, sigortalının iş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle hayatını kaybetmesi halinde ise sigortalının aile bireylerine ölüm geliri bağlanır. Sigortalı herhangi bir nedenle sakatlanıp çalışamaz duruma geldiğinde ise malullük aylığı, sigortalı belli bir yaşa geldiğinde yine prim şartlarını da sağlıyorsa kendisine yaşlılık aylığı bağlanır. Sigortalı öldüğünde de eş ve çocukları ile anne ve babasına ölüm aylığı bağlanır” dedi.
Açıklamasında kayıt dışı çalışmanın çalışanlar üzerindeki olumsuz etkilerine de değinen Göksoy, “Kayıt dışı çalışan işçinin emekli olma hakkı yoktur. Çalışamaz yaşa geldiğinde başkalarının yardımına muhtaç olur. Herhangi bir nedenle sakatlanıp çalışamaz duruma gelindiğinde ise malullük aylığından yararlanamadığı gibi hayatlarını kaybetmeleri durumunda geride kalan eş ve çocukları da ölüm aylığı hakkından yararlanamazlar” ifadelerini kullandı.
Kayıt dışı çalışmanın işverenler ve kamu yönetimi üzerindeki olumsuz etkilerine de değinen Göksoy, “Yapılacak denetimler ve tespitler sonucu yüksek tutarlarda idari para cezası uygulanır. Bunun sonucunda işyerinin kapanması riski de vardır. Kayıt dışı işçi çalıştırdığı tespit edilen işverenlere uygulanacak idari para cezaları işverenden işverene ve belgeye göre çeşitlilik gösterir. Örneğin bir yıl bir işçiyi kayıt dışı çalıştırıldığının denetim sonucu anlaşılması halinde idari yaptırımı 14 asgari ücrete kadar para cezasıdır. Ayrıca bu çalışmalara ait primler gecikme cezası ve faiziyle birlikte tahsil edilir. Bu işyerlerinin yararlanmakta olduğu sigorta prim teşvikleri durdurulur. Yaşanacak iş kazası ve meslek hastalıkları karşısında devlete ve işçilere karşı ağır idari ve adli yükümlülükler doğar. Bunun yanında vergi ve prim kaybına, sosyal güvenlik açığına neden olur” diye konuştu.
Açıklamalarında çalışanların; çalışmalarının işverenler tarafından bildirilip bildirilmediğini veya hangi kazanç seviyesinden bildirildiğini anlayabilmeleri için birçok seçeneklerinin olduğuna dikkat çeken Göksoy, “PTT’den alınan e-devlet şifresi ile www.turkiye.gov.tr adresinden sorgulama yapılabilir, 7 gün 24 saat ‘Alo 170’ Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezini arayabilirler. Yine il ve ilçelerde bulunan tüm sosyal güvenlik il müdürlüğü veya sosyal güvenlik merkezine başvurarak da, sigortalı çalıştırılıp çalıştırılmadığı ve hangi kazanç seviyesinden bildirildiği kısa sürede öğrenilebilir. Çalışanlar sigortasız çalıştırıldıklarını ya da ücretlerinin veya çalışma sürelerinin eksik bildirildiğini düşündüklerinde, ihbar ve şikayetlerini ise yine ‘Alo 170’ arayarak bildirebilir veya en yakın sosyal güvenlik il müdürlüğü veya sosyal güvenlik merkezine şikâyetlerini iletebilirler. Ayrıca her türlü istek, şikayet, ihbar, görüş ve önerilerini Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) üzerinden de yapabilirler” dedi.