Eskişehir Fizyomer Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Tıp Merkezi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Berrin Akpınar, solunum rehabilitasyonu hakkında bilgi verirken, “Kontrollü solunum teknikleri ile derin ve düşük frekanslı bir solunum yapılması amaçlanır” dedi.
Solunum rehabilitasyonu programı ile kronik akciğer hastalarına uygulanan standart ilaç tedavisinin etkinliğini artırmak mümkün oluyor. Programla ayrıca fonksiyonel düzeyi ve günlük yaşam aktivitelerindeki bağımsızlığı geliştirmenin amaçlandığını ifade eden Uzman Dr. Berrin Akpınar, “Solunum rehabilitasyonu, başta kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) olmak üzere astım, bronşektazi, interstisyel akciğer hastalıkları ve göğüs deformitelerinden kaynaklanan solunum problemlerinde de uygulanmaktadır” dedi.
“Astım ve KOAH hastalarının semptomları azalır”
Solunum rehabilitasyonunun amacının, hastalığa bağlı gelişen nefes darlığı ve fonksiyonel yetersizliği ortadan kaldırmak, egzersiz kapasitesini artırmak, hastalığın oluşturduğu kötü etkileri ortadan kaldırmak ve böylelikle psikososyal destek sağlayarak günlük aktiviteleri yeniden kazandırmak olduğunu belirten Akpınar, “Rehabilitasyon programlarının sonunda astım ve KOAH’lı hastalarda semptomlar azalır, egzersiz toleransı artar, yürüme ve benzeri fiziksel etkinliklerde artış olur, günlük yaşam etkinliklerini başarma yeteneği artar, anksiyete ve depresyon azalır, kendine güven duygusu artar ve yaşam kalitesi ile ilgili nesnel ölçütlerde artma meydana gelir” dedi.
“Egzersiz yapmak büyük önem taşıyor”
Astım gibi kronik akciğer hastalarında nefes darlığı ve günlük yaşamdaki hareketsizliğin; kemik ve kas yoğunluğunun, kalp ve akciğer fonksiyonlarının, hareket yeteneğinin giderek azalmasına neden olduğuna dikkat çeken Dr. Berrin Akpınar, bu nedenlerle egzersiz yapılmasının çok önemli olduğunu belirtti. Hastalar için uygun egzersiz programını hastanın doktoru ve fizyoterapistinin birlikte belirleyeceğini dile getiren Dr. Akpınar, “Egzersiz stratejileri, dayanıklılık için büyük kas gruplarına yönelik ’aerobik’ ve daha küçük kas gruplarını güçlendirmeye yönelik ‘kuvvetlendirme’ egzersizlerinden oluşmaktadır. Yürüme ve bisiklete binme temel aerobik egzersizlerdir. Bisiklet, yürüme bandı ya da normal zeminde yapılan yürüyüş gibi dayanıklılık egzersizleri kalp, dolaşım ve solunum sistemlerini etkileyerek daha az nefes darlığı ve bacak yorgunluğu ile daha fazla egzersiz yapılmasını, daha uzun mesafelerde yürünmesini sağlar.”
“Enfeksiyon sonrasında balgam çıkarma artabilir”
Balgam çıkarmanın, astım ve benzeri kronik akciğer hastalıklarının özelliklerinden biri olduğunu sözlerine ekleyen Berrin Akpınar, “Günlük olarak ya da bir enfeksiyon sonrasında balgam çıkarma artabilir. Bu balgamdan kurtulma yani akciğerleri temizleme yöntemleri, tekrarlayan enfeksiyonlardan korur, günlük aktiviteler ve egzersizler sırasında daha rahat hissedilmesi ve daha rahat nefes alınmasını sağlar, öksürme ihtiyacını azaltır” dedi.
“Kontrollü solunum teknikleri ile derin ve düşük frekanslı bir solunum yapılması amaçlanır”
Solunum rehabilitasyon programlarında ayrıca nefesi iyi kullanma ve gevşeme tekniklerinin de hastaya öğretildiğini aktaran Eskişehir Fizyomer Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Tıp Merkezi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Berrin Akpınar, “Solunum egzersizleri ile de solunumun koordinasyonunu ve normal solunum paterninin kazanılması sağlanır. Kontrollü solunum teknikleri, astım ve KOAH’lı hastaların genelde yaptığı yüzeysel ve hızlı solunum yerine, akciğerlerde daha etkin bir havalanma sağlayan derin ve düşük frekanslı bir solunum yapılması amaçlanır. Astım ve KOAH’ta diyafram hareketleri kısıtlıdır. Hastaya, nefes alma sırasında karın duvarının yukarı kalkması öğretilir. Yatar pozisyonda iken hasta bir taraftan büzük dudak solunumu yapar, diğer taraftan bir elini göğsüne, diğer elini karnına koyar ve derin nefes alırken karnının ileriye doğru genişlemesini izler” diye konuştu.
“Hasta egzersiz yapmayı bırakırsa, kazanımları da kaybeder”
Program süresince öğrenilen ve uygulanılan yaklaşımların program tamamladıktan sonra da günlük yaşamda uygulanması gerektiğine dikkat çeken Dr. Akpınar, şu ifadeleri kullandı:
“Eğer hasta egzersiz yapmayı bırakırsa, kazanımları da kaybeder. Bu sebeple solunum rehabilitasyonu programının bitiminde hastaya verilecek idame tedavi önerilerine göre tedaviyi sürdürmeye özen göstermek, uzun dönem iyilik hali ve yüksek yaşam kalitesini sürdürmek için anahtar rol oynar.”