Sosyal medyanın aşırı kullanımı ile ortaya çıkan ekrana bakma süresinin uzunluğu çocukların psikolojik, fiziksel ve sosyal gelişimlerini olumsuz yönde etkilemektedir. Teknolojik gelişmeler ile birlikte hayatın bir parçası haline gelen internet ve sosyal medya, akıllı telefonlar, tabletler ve bilgisayarlar aracılığıyla çocukların da erişimine açık hale geldi. Bu durumun çocuklarda sosyal medya bağımlılığına neden olduğu gözlemlenmektedir.
Sosyal medya kullanımı günümüzde hızla artmaktadır. 2019 yılında yapılan bir çalışmaya göre 4,4 milyar internet kullanıcısı 3.5 milyar sosyal medya kullanıcısı bulunmaktadır. Muhtemelen bu sayı güncel olarak daha da artmıştır. Sosyal medyanın bazı faydaları olduğu gibi zararları da bulunduğunu belirten İstanbul Arel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Çocuk Gelişimi Bölümü Öğr. Üyesi Prof. Dr. Mazlum Çöpür açıklamalarda bulundu.
“Sosyal medya çocukların akademik başarılarını azaltmakta ve arkadaşlık ilişkilerini de bozmaktadır”
Prof. Dr. Mazlum Çöpür, “Çocuklar üzerinde yapılan bir çalışmada, çocuklar internetin sosyal destek bulma, başkalarından haberdar olma, sağlık bilgilerine ulaşma gibi faydaları olduğunu ifade ederken, depresyon, yalnızlık, gelişmeleri kaçırma korkusu, uyku sorunları gibi olumsuz etkileri de olduğunu söylemişlerdir. Yapılan başka birçok çalışmada da sosyal medya kullanımı arttıkça uyku düzeninin bozulduğu ve özgüveninin düştüğü, depresif belirtilerin arttığı tespit edilmiştir. Sosyal medyada geçirilen zaman arttıkça bu sorunlar artmaktadır. Ayrıca yeme bozukluklarında da artma gözlenmektedir. Sosyal medya çocukların akademik başarılarını azaltmakta ve arkadaşlık ilişkilerini de bozmaktadır” dedi.
“Vücut imaj bozukluğu ve buna bağlı olarak yeme bozuklukları da geliştirmektedirler”
Fenomen olmak ve ilgi çekmek, hep gündemde kalmak için sosyal medyada sürekli görüntü paylaşan ergenlerde bu durumun zamanla bağımlılık haline geldiğini belirten Mazlum Çöpür, “Sosyal medyada aldıkları olumlu geri bildirimlere bağımlı hale gelmektedirler. Olumsuz geri bildirimler negatif duygular yaşamalarına ve bunu düzeltmek için daha fazla sosyal medya kullanmaktadırlar. Ayrıca vücut imaj bozukluğu ve buna bağlı olarak yeme bozuklukları da geliştirmektedirler” ifadelerini kullandı.
Dijital çağda çocukları sosyal medyadan tamamen uzak tutmanın mümkün olmadığını söyleyen Çöpür, “Bu nedenle anne- babaların yapması gereken öncelikle çok erken yaşlarda çocuklara akıllı telefon vermek yerine onları sosyal ortamlara götürmeleri, onlarla daha fazla vakit geçirmeleri gerekir” dedi. Çöpür aynı zamanda sosyal medya kullandıklarında onlarla zıtlaşmadan iyi ilişkiler kurmalarının sonrasında ebeveynlerin önerilerinin çocuklar üzerine daha etkili olmasını sağladığını belirtti.
“Tablet ve akıllı telefonlarla zaman geçirmeleri bilişsel gelişme sorunlarına yol açmaktadır”
Çok fazla akıllı telefon kullanan, TV seyreden, bilgisayar oyunu oynayan çocuklar sosyal ortamlardan uzaklaştıklarından sosyal becerilerinin zayıfladığını belirten Çöpür, “Küçük çocukların akıllı telefon ve tablet ile aşırı zaman geçirmeleri dil gelişimini de geriletmektedir. Sosyal ilişki, yaşıtları ile oynamak yerine tablet ve akıllı telefonlarla zaman geçirmeleri bilişsel gelişme sorunlarına yol açmaktadır” dedi.
“Siber zorbalık için de dikkat edilmeli”
Son olarak da akıllı telefon ve tablet kullanımının çocuklar arasında yaygınlaşmasının siber zorbalık kavramını ortaya çıkardığını söyleyen Çöpür, “Siber zorbalıkta saldırganla kurbanın teması olmamasına rağmen kurbanlar psikolojik sorunlar yaşamaktadırlar. Bu sorunlar depresyon, düşük benlik saygısı, korku, üzüntü, utanç duygusu, beden imajı sorunu yaşamaktadırlar. Ebeveynlerin çocuklarını siber zorbalıktan korumak için, çocuklarını erken yaşlarda sosyal medya ile muhatap etmemeli, uygunsuz sitelere girmemeleri konusunda uyarmalı, uygunsuz mesajlara cevap vermemek konusunda uyarmalı, siber zorbalık mesajları aldıklarında ebeveynlerine bunu söylemeleri konusunda çocuklarını uyarmaları gerekmektedir.” ifadelerini kullandı.