NATO zirvesi Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta devam ederken NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, düzenlediği basın toplantısında NATO Devlet ve Hükümet Başkanlarının kritik bir dönemde güvenlik konusunda önemli kararlar aldıklarını söyledi.
Stoltenberg, “Finlandiya'yı İttifak'ın tam teşekküllü bir üyesi olarak memnuniyetle karşıladık. Dün gece Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başbakan Kristersson ile vardığımız anlaşmaya dayanarak İsveç'i de tam teşekküllü olarak karşılamak için sabırsızlıkla bekliyoruz” şeklinde konuştu.
Stoltenberg, Ukrayna'nın NATO üyeliği için bir paket hazırladıklarını ifade etti. Geçtiğimiz yılki Madrid Zirvesi'nden bu yana NATO üyesi ülkelerin Ukrayna'ya daha fazla mühimmat, daha modern ekipman ve daha fazla sayıda Ukrayna askerinin eğitilmesi konusunda eşsiz destek sağladıklarını belirten Stoltenberg, Ukrayna'yı NATO'ya yaklaştıracak 3 unsurdan oluşan bir paket üzerinde anlaşmaya vardıklarını duyurdu.“Müttefikler kabul ettiği zaman Ukrayna NATO'ya davet edilecek”
Birinci unsurun, Ukrayna'nın Sovyet döneminden NATO standartlarına, eğitimine ve doktrinine geçişini sağlayacak, savunma ve güvenlik sektörünün yeniden inşasına yardımcı olacak, tıbbi malzeme, mayın temizleme ekipmanı ve yakıt gibi kritik ihtiyaçların karşılanacağı çok yıllı yeni bir yardım programı olduğunu kaydeden Stoltenberg, ikinci unsurun ise krizlerin istişare edileceği, kararların alınacağı yeni bir NATO-Ukrayna Konseyi olacağını belirtti. Üçüncü unsur olarak Üyelik Eylem Planı'nda Ukrayna'nın NATO üyeliği yolunda iki aşamalı süreçten tek aşamalı sürece geçişini sağlayacak değişikliğe gittiklerini ifade eden NATO Genel Sekreteri, koşullar yerine getirildiği ve Müttefikler kabul ettiği zaman Ukrayna'yı NATO'ya davet edeceklerini aktardı.“300 bin askerin hazır durumda olmasını hedefleniyor”
NATO'nun yeni savunma planlarına da değinen Stoltenberg, soğuk savaşın sona ermesinden bu yana en kapsamlı savunma planlarını onayladıklarını duyurdu. Söz konusu planların, karşı karşıya oldukları Rusya ve terör gibi iki ana tehdide karşı koyacağını ifade eden Stoltenberg, bu kapsamda önemli miktarda hava ve deniz gücü olmak üzere 300 bin askerin hazır durumda olmasını hedeflediklerini aktardı. Güçlü caydırıcılık ve savunmanın, güçlü bir endüstriyel temel gerektirdiğine ve savunmaya daha fazla yatırım yapmak zorunda olduklarına vurgu yapan Stoltenberg, son tahminlere göre 2023 yılında Avrupalı müttefikler ile Kanada'nın savunma harcamalarının yüzde 8,3 oranında artmasını beklediklerini söyledi.“Biz bir aradayken daha güçlü ve daha güvendeyiz"
NATO liderlerinin Çin'e de çağrı yaptığını aktaran NATO Genel Sekreteri, Çin'in rakip olarak görmediklerini ve angajmana devam edilmesi gerektiğini ifade etti. Stoltenberg “Ancak Pekin'in artan atılganlığı bizlerin güvenliğine etki etmekte. Çin, gittikçe artan ölçüde kurallara dayalı uluslararası düzene meydan okuyor. Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşını kınamayı reddediyor, Tayvan'ı tehdit ediyor, önemli oranda askeri yığınak yapıyor. Çin'in nükleer modernizasyonu, hız ve ölçek açısından emsalsiz ve şeffaflık olmadan yürütülmekte. Müttefikler Çin'in zorlayıcı davranışlarına karşı korunmak amacıyla birlikte çalışmaya devam edilmesi konusunda anlaştı” dedi.Yarın Avrupa Birliği'nin yanı sıra Avustralya, Japonya, Yeni Zelanda ve Güney Kore liderleriyle buluşacaklarını ifade eden Stoltenberg “Çünkü biz bir aradayken daha güçlü ve daha güvendeyiz." dedi.“En acil görev Ukrayna'nın savaşta galip gelmesini sağlamak”
Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenski'nin NATO'nun Ukrayna'nın üyeliğine ilişkin kullandığı dili eleştiren tweeti üzerine NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, bugün üye devletler olarak Ukrayna'ya güçlü, birleşik ve olumlu bir mesaj verdiklerini söyledi. Önerdiği üç unsurlu planın yanı sıra Müttefiklerin Ukrayna'ya önemli derecede askeri destek sağladığını kaydeden Stoltenberg, şu anda en acil görevin Ukrayna'nın savaşta galip gelmesini sağlamak olduğunu belirtti. Stoltenberg "Çünkü Ukrayna'nın galip gelmediği sürece müzakere edilecek bir üyelik durumu yok" şeklinde konuştu.“NATO ile birlikte çalışabilen silahlı kuvvetler istiyoruz”
Ukrayna'nın yerine getirmesi gereken koşulların ne olduğu sorusuna Stoltenberg, “Ukrayna'nın savunma ve güvenlik kurumlarını ne ölçüde modernize edeceği, yolsuzlukla mücadele dahil olmak üzere yönetimi ne şekilde güçlendireceği. Bunlar NATO'nun genişlemesinde dikkate alınan konular. İyi yönetim, güçlü savunma ve güvenlik kurumları istiyoruz, NATO ile birlikte çalışabilen silahlı kuvvetler istiyoruz” dedi. Ukrayna'da sürmekte olan savaş nedeniyle İttifak üyesi devletlerin tamamının Ukrayna'nın üyeliği konusunda hemfikir olmadığını belirtti.“Onay sürecine karar verecek olan mekanizma Türkiye Büyük Millet Meclisi”
Stoltenberg, Türkiye ve Macaristan parlamentolarının İsveç'in üyeliğini ne zaman onaylayacağı sorusunu ise “Kesin olarak onay sürecinin ne zaman tamamlanacağına karar verecek olan mekanizma Türkiye Büyük Millet Meclisi. Cumhurbaşkanı Erdoğan onay belgelerini en kısa sürede sunacağını net bir şekilde ifade etti” şeklinde yanıtladı.
Ebru Orhan