Malatya İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mahmut Fırat, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Abdullah Ateş ve Dr. Salih Yılmaz tarafından hazırlanan “Su Kayıp Yönetiminde Ekonomik Kayıp Seviye (ELL) Analizi için Optimizasyon Tabanlı Model” başlıklı proje, üniversite kategorisinde en iyi proje ödülünü aldı.
2. Su Yönetimi Ödülleri Üniversite Kategorisi'nde en iyi proje ödülü alan İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mahmut Fırat ve Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Abdullah Ateş değerlendirmelerde bulundu.
Prof. Dr. Mahmut Fırat, Türkiye'nin temel sorunu olan su kayıplarını azaltmak için bu projeyi geliştirdiklerini belirtti. Gaziantep, Sakarya, Kayseri ve Malatya'da proje için çalışıldığına dikkat çeken Fırat, “Çalışma konusu olarak bizim işimiz gücümüz su kayıplarını azaltmak. Biliyorsunuz ülkemizde belediyeler ve su kanal idaresi vatandaşlara kesintisiz bir şekilde suyu iletmekle yükümlüdür. Tabii şu an ülkemizin ve su kanal idaresinin en temel sorunu ise su kayıpları, yani şebekeye verilen suyun abonelere ulaşmayan kısmı, bunu yaparken de çok ciddi maliyetler ortaya çıkmakta. Biz bunu gördüğümüz için ‘su kayıplarını daha ekonomik, daha verimli bir şekilde nasıl azaltabiliriz ve ekonomik olarak azaltabilecek seviyeyi nasıl hesaplarız?' şeklinde düşündük” ifadelerini kullandı.
Fırat, projenin 4 yıl önce başladığını ve projenin sonunda özgün bir model ortaya koyduklarını belirtti. Üniversite kategorisinde en iyi proje ödülü alan modelin etkisiyle ilgili bilimsel çalışmaların uluslararası dergilerde yayınlanarak test edildiğine dikkat çeken Fırat “Geliştirdiğimiz model şu anda bakanlık projesinde Gaziantep'e uygulanıyor. KASKİ Genel Müdürlüğü uygulamış durumda. Sakarya uygulamış durumda. Malatya için halihazırda çalışıyoruz ve uyguluyoruz” şeklinde konuştu.
“Üniversitelerin bir görevi toplumsal katkı sağlamaktır”
Projenin devamı niteliğinde 1001 araştırma projesi olduğunu dile getiren Fırat, projenin yürütücüsünün İnönü Üniversitesi olduğunu dile getirerek, ekipte Doç. Dr. Abdullah Ateş ve birkaç şehirden proje ekip arkadaşlarının olduğunu, burada da temel amaçlarının su kayıplarını azaltmak ve Türkiye'ye toplumsal katkı sağlamak olduğunu ifade etti.
Bu projenin optimizasyon ve mühendislik uygulaması kısmında görev alan Doç. Dr. Abdullah Ateş de, projede Prof. Dr. Mahmut Fırat'ın ve ekibinin su kanal idarelerinde önemli analizlerinin olduğunu belirtti. Yapılan analizlerle ilgili bilgi veren Ateş, “Biz bu analizleri öncelikle matematiksel bir altyapı ile yapıyor ve üzerine kuruyoruz. Daha sonra bu matematiksel altyapının testlerini ekip olarak sahada ve simülasyon olarak da yaptık. Ardından halihazırda literatürde kullanılan birçok optimizasyon algoritmalarıyla mevcut bu matematiksel modelleri iyileştirdik. Tabii bu, şu ana kadar anlatmış olduğum yapıların hepsi simülasyon olarak devam ediyordu. Akabinde elde ettiğimiz sonuçların hepsini gerçek zamanlı olarak, sahada ve gerçek sistemler üzerinde denedik. Örneğin Malatya'daki Su Kanal İdaresinde veya herhangi bir su idaresinde algoritmaları rahatlıkla uygulayabiliyoruz. Zaten 4 yıl önce yola çıkış amacımız da buydu. Elde ettiğimiz algoritmalar ve matematiksel modeller her yere uygulanabilsin şeklindeydi” dedi.