Türkiye’nin iklim değişiklilerinin etkilerinin en şiddetli hissedileceği yerlerden biri olduğunu ve su kıtlığı çekmemek için önlem alınması ve üretimdeki ayak izini azaltmak gerektiğini belirten Yaşar Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Nurdan Yıldırım, su tüketimini azaltmaya yönelik fark yaratacak önerilerde bulundu.
Ülkemizin yılda kişi başına düşen bin 519 metreküplük su miktarı ile ‘su sıkıntısı çeken’ bir ülke olduğunu vurgulayan Prof.Dr. Nurdan Yıldırım, “Artan nüfusla birlikte kişi başına düşen kullanılabilir yıllık su miktarının 2030 yılında bin 200 metreküpe, 2040 yılında bin 116 metreküpe, 2050 yılında ise bin 69 metreküpe kadar düşmesi bekleniyor. Bu rakamlar, Türkiye’nin su kıtlığı çeken bir ülke durumuna geleceğini gösteriyor” dedi.
İsveçli su uzmanı Falkenmark’ın geliştirdiği bir endekse göre bir ülkenin su zengini sayılabilmesi için, kişi başına düşen yıllık su miktarı en az 8000 - 10.000 metreküp arasında olması gerektiğini vurgulayan Yaşar Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Nurdan Yıldırım şunları söyledi: “Dünyadaki yenilenebilir nitelikte toplam su miktarı yüzde 0.007’si seviyesindedir. Bu nedenle tüm bu tasarruf önlemlerinin yanında su kaynaklarımızı kirletmemeye de azami özen göstermeliyiz. 1 litre atık suyun temizlenebilmesi için yaklaşık 8 litre temiz suya ihtiyaç vardır ve oldukça maliyetli bir işlemdir. Bu aşamada atıkları ayrıştırmak ve kimyasal değil bitkisel, suda çözünen temizleyicilerin kullanılması gibi önlemler alınmalıdır.”
Barajlarda ki doluluk oranlarına değinen Prof.Dr. Yıldırım, “Son verilere göre; üç büyük kent olan Ankara’da baraj doluluk oranı yüzde 36,9, İstanbul baraj doluluk oranı yüzde 52,45, İzmir baraj doluluk oranı ise yüzde 48,6 olarak açıklandı. Halen yağışların olduğu mevsimde barajların bu doluluk oranları maalesef sevindirici değildir. Özellikle yaz aylarında kuraklık riskine karşı su tasarrufuna dikkat edilmesi gerekli” dedi. Günde 5 damacana tasarruf
Su tasarrufu konusunda alınacak önlemleri somut örneklerle anlatan Prof.Dr. Nurdan Yıldırım, “Örneğin diş fırçalama sırasında günde 25 litre, duşta sıcak suyun gelmesini beklerken 5,3 litre, aşırı sifon kullanımından günde 24 litre, çamaşır makinesinde ön yıkama yapıldığında 3,75 litre, el yıkama sırasında günde 23 litre, bulaşıkları yıkama yaparken günde 11,4 litre su ortalama olarak israf oluyor.
Alışkanlıklarımızı değiştirerek ve günlük yaşantımızda suyu daha verimli kullanarak, her birimiz günlük yaklaşık 5 damacana suyu tasarruf edebiliriz. Musluk uçlarına tasarruf aparatları takarak, bulaşık ve çamaşır makineleri satın alırken su ve enerji kullanımları düşük olanları seçerek, ön yıkama yapmayarak, kademeli sifonlar kullanarak, hepimizin bildiği basit değişimlerle suyumuzu daha verimli kullanabiliriz. Günlük yaşantımızda, içme suyu kullanımı dışında yağmur suyu ve gri sular gibi alternatif su kaynaklarının yaygınlaştırılması son derece önemli” diye konuştu. Sanayide su kullanımı
Susuzluk riskinin üretim alanında da söz konusu olduğunu ve üretimdeki ayak izini azaltmak gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Nurdan Yıldırım şöyle devam etti: “Durumun farkında olan şirketler ve hükümetler bu madde doğrultusunda bir dizi çözüm önerisi ortaya koyuyor. Endüstriyel kurumların su tasarrufu için; atık suların arıtılarak yeniden kullanılması, kuru proseslerin tercih edilmesi, kimyasal kullanımının azaltılması, yıkama ve durulama işlemlerinin optimize edilmesi, buhar geri kazanımı sağlayacak teknolojiler geliştirilmesi, soğutmada kapalı çevrim sistemlerinin kullanılması, su kalitesini iyileştirecek teknolojilerin üretilmesi, yağmur suyu depolama tesislerinin kurulması, su kaçaklarını önlemek için akıllı sayaçların kullanılması gibi önlemler alabilir.”
Prof. Dr. Yıldırım ayrıca, “Ülkemizdeki su tüketiminin yüzde 74’ünün tarım amaçlı kullanıldığı göz önüne alındığında su verimliliği anlamında en hızlı ve önemli geri dönüşler için tarıma odaklanmamız gerektiği aşikardır. Bu kapsamda ivedilikle susuz tarıma geçilmesi ve de su tüketimini dikkate alarak peyzajların gerçekleştirilmesi elzemdir” dedi. Su verimliliği yönetmeliği katkı sağlayacak
Su kaynaklarının sürdürülebilirliği ve verimli kullanımı hedefiyle hazırlanan Su Verimliliği Yönetmeliği, 27 Aralık 2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiğini hatırlatan Prof.Dr. Yıldırım, “Yönetmelik, su verimliliği sisteminin kurulması, izlenmesi ve belgelendirilmesi ile il planlarının hazırlanmasına ilişkin usul ve esasları belirliyor. Yönetmelik kapsamında, Tarım ve Orman Bakanlığı, suyu verimli kullanan faaliyetlere yönelik olarak mavi, yeşil ve turkuaz olmak üzere üç farklı seviyede Su Verimliliği Belgesi verecek. Suyun verimli kullanımı konusunda sağlanan başarıları belgelendirerek, sürdürülebilir su yönetimini teşvik edecek. Akıllı Su Verimliliği Yönetim Sistemi kurulacak ve bu sistem ile su verimliliği uygulamalarında veri yönetimi güçlendirilecek” diye konuştu.
