Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, emeklilikte yaşa takılanlara (EYT) yönelik kapsamlı bir dosya hazırladı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a sunulan dosyada yaş sınırını da içeren seçenekli tablolar ortaya konuldu. Bugüne kadar başlangıç tarihi olarak ifade edilen 8 Eylül 1999, 5.000 prim günü, kadınlarda 20 yıl, erkeklerde 25 yıl şartı değişmeyecek, kısmi emeklilik koşulları devam edecek.
Aralık başı itibarıyla EYT kapsamında olanların sayısı 1 milyon 900 bin olup, bunun 746 binini SGK'lı, 400 binini memur, 480 binini Bağ-Kur'lu, 274 binini yaşı bekleyen işsizler oluşturuyor.
İLK 1 MİLYON KİŞİ EMEKLİ OLACAK
Emeklilikte yaşa takılanlar düzenlemesi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a sunulmasının ardından AK Parti Grubu tarafından Meclis'e sunulacak. Yasal düzenleme Ocak 2023 itibarıyla yürürlüğe girecek. Yasa çıktığında prim ve süre açısından eksikleri olanlar bunları tamamlayarak sisteme girebilecek. Düzenleme 8 Eylül 1999 öncesini kapsadığı için Eylül 2024'e kadar tüm EYT'liler sigortalılık süresini doldurmuş olacak. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'in ifadesiyle "ihtimal dâhilinde olan" ve bugüne kadar "48-50, 50-52" olarak kulislere yansıyan yaş sınırının gelmesi durumunda ilk etapta yaklaşık 950 bin kişi, diğer yarısı da 2024 yılında emekli olacak. Bu sayı Ocak 2023 sonuna kadar 1 milyona yaklaşacak.
SİGORTA KOLLARI AYRIMI YOK
Sabah'ın haberine göre, EYT'de SGK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı'nı içeren sigorta kolları ayırımı olmayacak. Emekli olacaklar son işyerlerinden oradaki çalışma süresi için kıdem tazminatı alacak. EYT düzenlemesi nasıl çıkarsa çıksın emekli aylığının miktarı kişiye özel olacak. Emekli aylığı hesaplanırken, 2000 öncesi, 2000-2008 arası ve 2008 sonrası hizmetler için ayrı ayrı asgari aylık kuralları uygulanıyor.
KIDEM DESTEĞİ DOĞRUDAN İŞÇİYE
İşverenlerin kıdem tazminatı ödemesi için Hazine destekli Kredi Garanti Fonu kefaletiyle sunulacak destek banka limitlerinden düşmeyecek. Bakan Bilgin'in verdiği bilgiye göre, kıdem tazminatı ödemesi sırasında verilecek bu destek işveren adına ama ödeme doğrudan işçiye yapılacak. Emekli olup çalışmaya devam eden işçiler için de mevcut çalışanlarda olduğu gibi 5 puanlık prim desteği verilecek.
STAJ SÜRESİNİ KAPSAMIYOR
Çalışma Bakanı Bilgin, stajın bir eğitim olduğunu belirterek, "Staj bir mağduriyet konusu değil. İş akdi stajla başlamıyor. Dolayısıyla EYT onu kapsamıyor" diyerek bu konudaki tartışmalara noktayı koydu. EYT düzenlemesinde staj düzenlemesini kapsayacak bir hüküm yer almayacak.
KISMİ EMEKLİLİK MÜMKÜN
Emeklilikte yaşa takılanlar mevcut sisteme göre kıdem tazminatı alacak. Emekli olan çalışanlar son işyerindeki çalışma süresi için kıdem tazminatı alacaklar. Her bir çalışma yılı için 30 günlük (brüt) ücreti tutarında kıdem tazminatı verilecek. Yaş koşuluyla 3600 günle emekliliği bekleyenler kısmi emekli olabilecek.
BORÇLANMA HÜKÜMLERİ DEĞİŞMİYOR
EYT düzenlemesiyle İş Kanunu'ndaki borçlanma hükümleri değişmeyecek. Uzun vadeli sigorta öncesi yapılan askerlik, staj sonrası doğum sigorta başlangıcını öne çekebilecek. Çalışan kadınlar doğum, erkekler askerlik, doktora öğrenimi, tıpta uzmanlık, avukatlık stajını yapanların staj süreleri, kısmi süreli çalışılan aylara ait eksik süreleri borçlanabilir. EYT için emeklilikte, 30 güne ihtiyaç varsa doğum, askerlik borçlanmasında bir ayı borçlanmak yeterli olacak. Farklı sigortalılık statüsünde ödenen primler birleştirilerek toplam hizmet süresi üzerinden emekli olunabilecek.