Kestane ağaçlarında tehdit oluşturarak ağaçlardaki yaprak, çiçek ve meyve veriminde ciddi düşüşlere neden olan, kestane balı üretiminde de rekolte miktarlarını olumsuz yönde etkileyen Gal Arısına karşı laboratuvar ortamında üretimleri yapılan ve Terminatör böcek olarak anılan Torymus sinensis isimli böcekler Bartın’da doğaya salındı.
Dünya genelinde önemli bir kestane ağacı zararlısı olarak bilinen ve kestane ağaçlarında önemli boyutlarda zararlar oluşturan Çin kökenli Kestane Gal Arısı (Dryocosmus kuriphilus) Çin’den sonra Japonya, Yunanistan, İtalya ve İspanya gibi ülkelerin ardından 2014 yılında ilk kez Türkiye’de tespit edildi.
Türkiye’de kısa süre içinde yayılım gösteren Gal Arısına karşı saha ve laboratuvar ortamında yürütülen çalışmalar dahilinde Zonguldak Orman Bölge Müdürlüğüne bağlı Gökçebey laboratuvarında Gal Arısının doğal düşmanı olarak tespit edilen ve Terminatör böcek olarak da anılan Torymus sinensis isimli böcekler üretimine başlandı. 2020 yılında başlayan laboratuvar ortamındaki çalışmaların ardından 2021 yılında Gal Arısının Zonguldak ve Bartın’da görüldüğü bölgelere salınan Terminatör böceklerin Gal Arısı ile mücadelede büyük başarı sağladığı gözlendi.
2022 yılında ilk olarak Zonguldak’ta doğaya salınan 1020 Terminatör böceğin ardından Gal Arısının yoğun olarak görüldüğü alanlardan biri olan Bartın’ın Amasra ilçesine bağlı Yukarısal köyünde de 300 adet Terminatör böcek doğaya salındı.
Zonguldak Orman Bölge Müdürü Faruk Bayraktaroğlu Gal Arısı ile mücadele için doğaya salınan böceklerin üreyerek çoğalacaklarını ifade ederek, “Gökçebey fidanlığımızda oluşturduğumuz orman zararlıları ile mücadele laboratuvarında biz bu faydalı böcekleri üretmeye çalıştık. İlk kestane Gal Arısının zararını tespit edince biz öncelikle mekanik mücadele ile başladık fakat mekanik mücadele ile bunun tamamının mücadele edilmesinin mümkün olmadığını tabi sizlerde takdir edersiniz. Bizde biyolojik mücadele ile zararlı böceğin bu zarar eşiği var. Epidemi yaptığı zarar eşiği var. O zarar eşiğinin altına indirmek amacıyla Torymus sinensis dediğimiz bu böceğimizi ürettik. Kestane Gal arısı kestane ağaçlarını kurutmuyor. Ancak çiçek verimini düşürüyor. Dolayısıyla kestane balı üretimi oranı, rekoltesi düşüyor. Ayrıca kestane meyvesinde bayağı bir azalma oluyor. Dolayısıyla bizde buna karşı Torymus sinensis’leri üretiyoruz. Burada da bugün salım yapıyoruz. Güzel olan tarafı şu; bunların oraya yerleştiğini görüyoruz. Artık onlar üreyerek çoğalacak. O zarar eşiğini altına indirecek. Bu iş kısa bir süre içerisinde olabilecek bir iş değil ancak zaman içerisinde biyolojik mücadele ile birlikte bu zarar eşiğinin altına indireceğiz. Tabi Orman Genel Müdürlüğü olarak biz kimyasal mücadeleden tamamen vazgeçtik. Malumunuz ilaçlandığı zaman böcekler ölüyor, arı kuşları ölüyor. Bu sefer arı kuşlarını yiyen işte kuşlar, kuşları yiyen yılanlar… Yani o doğada bir zarar söz konusu oluyor. Dolayısıyla kimyasal mücadele oldukça zararlı. Biz de bu şekilde en başarılı olan, doğaya da uygun işletmecilik anlayışı içerisinde biyolojik mücadele yapıyoruz” dedi.