Dünyada karaciğer naklinde birinci olan İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi’nde gerçekleştirilen 4’lü çapraz nakli ABD’nin en saygın bilimsel dergisinde yayımlanarak tıp tarihine geçti.
Karaciğer naklinde Avrupa’da birinci, dünyada ikinci sırada yer alan İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezinde 2022 yılında gerçekleştirilen dörtlü çapraz karaciğer nakli, ABD’nin en saygın bilimsel dergilerinden olan Amjtransplant Dergisi’nin Temmuz sayısında yer aldı.
Tıp tarihine geçen bu başarı sonrası Turgut Özal Tıp Merkezi Karaciğer Enstitüsü’nde düzenlenen basın toplantısı ile başarı kamuoyuna aktarıldı. Malatya Valisi Hulusi Şahin, Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan ve İnönü Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Kızılay’ın da katıldığı basın toplantısı ile ABD’nin Boston College Üniversitesi’ne de canlı bağlantı yapıldı.
Karaciğer Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Sezai Yılmaz, asrın felaketi olan 6 Şubat depremlerine kadar 35 günde 35 karaciğer nakli yaptıklarını belirterek, sonrasında ise yaşanan bütün zorluklara rağmen karaciğer naklini durdurmadıklarını söyledi. Enstitü olarak ayakta durmaya çalıştıklarını belirten Yılmaz, “Sayılar azalsa da yeniden eski ivmemize döndüğümüzü söyleyebiliriz. Bu sene çok iyi bir başlangıç olmuştu. 300-350 arası karaciğer nakli yapmayı planlıyorduk ama şartlar, hastanemizin depremzedelere kapılarını açması ve konaklamalarına imkan vermesi dolayısıyla hastaneyi çok az kullanabildik. Yine de 2023 yılında beklenenin üzerinde bir çalışma gerçekleştirdik” diye konuştu.
Yılmaz, deprem sürecinde bilimsel bir dergi çıkardıklarını kaydederek, şunları söyledi:
“Büyük afetten sonra Avrupa’nın en büyük karaciğer nakil merkezinde öğrendiğimiz ve çıkarılacak derslerle ilgili dünyaya bir mesaj vermek istedik. Yeni Cami’nin deprem öncesi ve sonrası yine Şire Pazarı’nın deprem öncesi ve sonrası halini de dergide paylaştık.”
Haziran 2019’da Malatya’da aynı gün 5 canlı vericili karaciğer nakli yaptıklarını hatırlatan Yılmaz, 2018 yılında 3’lü eşzamanlı karaciğer nakli yapmıştık. Bunlar dünyada ilkti. Gerek 3’lü gerekse 5’li canlı vericili karaciğer nakilleri 2023 yılında Amerika’da bir bilimsel dergide kabul edildi ve yayınlandı.”
Prof. Dr. Tayfun Sönmez ile çapraz nakiller ile ilgili bir görüşme yaptıklarını ve hazırladıkları sistemi anlattıklarını dile getiren Yılmaz, “Protokolle hazırladıkları sistemi İnönü Üniversitesi’ne karşılıksız olarak hibe ettiler. ‘Banu Bedestenci Sönmez Çapraz Nakil Algoritması’ adı verilen çapraz nakil sistemiyle hastalarımıza nakil yapabileceğimize karar verdik. 2022’nin Temmuz ayında dünyada ilk kez 4’lü canlı vericili karaciğer naklini yaptık. Daha sonra büyük afete rağmen Nisan 2023’te 3’lü çaprazı da yaptık. Buda dünyada 3’üncü yapılan çaprazdı” şeklinde konuştu.
Yılmaz, İnönü Üniversitesi Karaciğer Nakli Enstitüsü Hastanesi’nin dünyadaki tek karaciğer nakli enstitüsü olduğunu kaydederek, “En detaylı fiziki donanım ve teçhizata sahiptir. Aynı anda 6canlı vericili karaciğer nakli yapacak özverili, yetenekli ve çalışkan bir kadroya sahiptir. 5 canlı vericili karaciğer nakli yaptığımızda burada bir tarih yazıldığı ifade edilmişti. Malatya İnönü Üniversitesi’nde tarih yazmaya devam ediyoruz” ifadelerine yer verdi.
Yılmaz’ın konuşmasının ardından Boston College Üniversitesi’nden Ekonomi Profesörleri Prof. Dr. Utku Ünver ve Prof. Dr. Tayfun Sönmez ile karaciğer naklinin dünyadaki önemli isimlerinden Prof. Dr. Şükrü Emre çapraz nakil çalışmasıyla ilgili telekonferans aracığıyla bilgi verdi.
İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi Başhekimi Doç. Dr. Adil Başkıran’da 6 Şubat’ta yaşanan deprem sonrası Turgut Özal Tıp Merkezi olarak bütün branşlarda sağlık hizmetine devam ettiklerini ifade ederek, “Karaciğer, kemik iliği ve böbrek nakillerinde büyük bir teknolojik altyapıyla ameliyatlar devam etti. Depremden sonra karaciğerde 110, böbrekte 7, kemik iliğinde ise 86 nakil gerçekleştirdik” dedi.
İnönü Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Kızılay ise karaciğer nakli ekibinin tarih yazarak başarısını dünyaya kanıtladığını belirterek, “Yapılan çalışmaları bilimsek makalelere konu ettikten sonra medyaya sunduk. Dünyanın bundan haberdar olması gerekiyor. Karaciğer naklinde bir milat. Bu tarihi olay yeni bir Nobel ödülünü hak ediyor” şeklinde konuştu.
Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan’da Turgut Özal Tıp Merkezi’nde karaciğer naklin degüzel bir ekibin olduğunu kaydederek, “Sezai hocamızın kendini vakfetmiş bir hayatı var. Bu ekibi gıptayla seyrediyoruz. Sezai hocamız Türkiye’ye dünyada ikinci sıraya getirmiş bir bilim adamımız” dedi.
Son olarak söz alan Malatya Valisi Hulusi Şahin ise sırf skor için burada 5’li organ naklinin yapılmadığını belirterek, “Başka suretle hiçbir şekilde yapılamayacak olan bir prosedür. Mutlak ölümle karşı karşıya olan 5 hastanın hayatı kurtarıldı. Bu algoritma olduğu sürece hayat kurtarma süreçleri de devam edecek. Bunun ne kadar önemli olduğunu hastalar ve yakınları anlayabilir” ifadelerini kullandı.
Geçtiğimiz Nisan ayında Malatya’da 3’lü çapraz ile karaciğer nakli yapılan 55 yaşındaki hasta Kenan Atılgan’da şu an da sağlığının son derece iyi olduğunu belirterek, “İyi ki Malatya’yı tercih etmişiz. Bir sıkıtımız yok. Diğer nakli olan arkadaşlarımızda iyi” dedi.
Donör Esra Koç ise 25 Nisan’a ameliyat olduğunu ifade ederek, “İyi ki Malatya’ya gelmişiz, çok iyiyiz. Halk arasında yanlış bilinen şeyler var. Donör olduktan sonra yarım insan olunuyor gibi bilinen yanlışlar var. Bunlar yanlış. Çok iyiyim. İki canı kurtarmış olmanın verdiği mutluluk var” diye konuştu.