Yaşar Üniversitesi Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi Dekan Vekili Prof. Dr. İsmail Türkan’ın da yer aldığı üç kişilik bir ekip tarafından tasarlanan “Extremophyte” isimli deney, “Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu” kapsamında, Türk astronot Albay Alper Gezeravcı ile uzaya gönderilecek 13 deneyden biri oldu. Deney kapsamında, dünyada sadece Tuz Gölü’nde yayılış gösteren ve yüksek tuzlu ortamlara dirençli bir bitki olan “Schrenkiella parvula”nın mikro yerçekimi (çok zayıf yerçekimi) altında yüksek tuzluluğa karşı gösterdiği toleransı sürdürüp sürdüremeyeceği araştırılacak.
Yaşar Üniversitesi Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi Dekan Vekili Prof. Dr. İsmail Türkan, Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyeleri Doç. Dr. Rengin Özgür Uzilday ve Doç. Dr. Barış Uzilday’dan oluşan ekibin tasarladığı deney, Türkiye’nin insanlı ilk uzay misyonunda yer alacak 13 deneyden biri olarak seçildi. Türk Astronot Alper Gezeravcı, TÜBİTAK Uzay Araştırmaları Enstitüsü ve Türkiye Uzay Ajansı tarafından seçilen “Extremophyte” adlı deneyi “Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu” kapsamında Uluslararası Uzay İstasyonunda gerçekleştirecek. Deney kapsamında, dünyada sadece Tuz Gölü’nün çevresinde yayılış gösteren ve dolayısıyla çok yüksek tuzluluğa direnç gösterebilen, “Schrenkiella parvula” isimli endemik bitkinin mikro yerçekimi (çok zayıf yerçekimi) altında bu özelliğini sürdürüp sürdüremeyeceği araştırılacak. Bu amaçla, bitkiye ait örnekler uzaydan geri getirildikten sonra, aynı araştırma ekibi tarafından üzerinde çeşitli moleküler çalışmalar yapılacak.
Uzayda gerçekleştirildikten sonra Türkiye’de devam edecek olan “Extremophyte” isimli deney kapsamında bitkinin yüksek tuzluluğa karşı gösterdiği tolerans ve mikro yerçekimi arasındaki etkileşimin ortaya konması hedefleniyor. Yaşar Üniversitesi Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi Dekan Vekili Prof. Dr. İsmail Türkan, uzay ortamında bu tür bir etkileşimin ilk kez araştırılacak olmasının önemine dikkat çekerek, “Bitkinin bu özelliğinin diğer gezegenlerde kurulması planlanan üslerde, tuz ve metal içeriği yüksek regolitlerin (Ay ve Mars toprağı) iyileştirilmesi ve astronotların çeşitli atıklarının arıtılmasında kullanılabilme potansiyelinde olduğunu düşünüyoruz. ‘Schrenkiella parvula’, sodyum klorür dışında, lityum ve bor gibi elementlere de toleranslı olduğundan, uzayda ağır metal ve diğer çevresel streslere karşı toleransın araştırılması konularında ileride yapılacak deneylerde de kullanılabilir. Bu ilk bilim misyonu kapsamında ülkemize ait, dünyada model olarak kabul görmüş endemik bir bitki türü ile uzay ortamında ilk kez deney yapılacak olması çok önemli. Cumhuriyetimizin 100. kuruluş yıl dönümü kapsamında ilk defa gerçekleşecek bu projede deneyimizin de yer alması gurur verici” dedi.