Rize
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi (RTEÜ) Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümünden Prof. Dr. Serdar Makbul ve Dr. Öğr. Üyesi Seher Güven ile Karadeniz Teknik Üniversitesinden (KTÜ) Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kamil Coşkunçelebi, yürüttükleri çalışma kapsamında Kars Çıldır Gölü çevresinde rastladıkları farklı bir bitki türünden örnekler topladı.
Örnekler üzerinde 7 yıl süren detaylı incelemeler sonunda akademisyenler, türün bilim dünyası için yeni bir tür olduğu kanısına vardı. "Vincetoxicum anatolicum" adı verilen bitkiye ilişkin 2020'de hazırlanan makale, Aralık 2021'de uluslararası hakemli dergi "Nordic Journal of Botany"de yayımlandı, ve bitki bilim dünyasına yeni endemik tür olarak tanıtıldı.
Prof. Dr. Serdar Makbul, gazetecilere, Türkiye'nin zengin bitki biyoçeşitliliğine sahip bir ülke olduğunu söyledi.
"Anadolu coğrafyasından etkilenerek 'Vincetoxicum anatolicum' adını verdik"
Kars-Ardahan arasında yer alan Çıldır Gölü civarında 2013'te arazi çalışmalarını gerçekleştirirken çok ilginç bitki örneklerine rastladıklarını belirten Makbul, şöyle devam etti:
"İlk bakışta farklı örnekler olduğunu öngördük fakat bilimsel çalışmalar bunun kanıtlanmasını gerektirir. Biz bitkiyi uygun koşullarda incelemek üzere laboratuvarımıza taşıdık. Yaklaşık 7 yıl süren detaylı çalışmalar neticesinde bitkinin moleküler, polen ve birtakım morfolojik görsel yönleriyle bulunduğu bitkilerden farklı bir konuma sahip olduğunu gördük. Yakın akraba bitkilerini de gözden geçirerek nihai bir kanaate vardık."
Makbul, bu çalışmalarını, uluslararası düzeyde yayın yapan bir bilim dergisinde yeni tür olarak yayımladıklarını kaydederek, "İsmini bilimsel kurallara göre yapmaktayız. 'Vincetoxicum' kısmı bu bitkinin cins adı. Buna müdahale edemiyoruz ama soyadı niteliğindeki ikinci ismini Anadolu coğrafyasından da etkilenerek 'Vincetoxicum anatolicum' adını verdik. Yayınımız uluslararası dergide kabul gördü. Bilim dünyasına tanıttığımız bir bitki olarak kayıtlara geçti." dedi.
"Bitkinin çok farklı tıbbi bilim alanları bulunuyor"
Dr. Öğr. Üyesi Güven ise doktora tez çalışmasını "Vincetoxicum anatolicum" üzerine yaptığını ifade etti.
Türkiye'de geniş çaplı arazi çalışmaları sırasında Çıldır Gölü civarında yeni tür olarak isimlendirdikleri bitkiye ait örnekleri bulduklarını anlatan Güven, "Uzun yıllar süren çalışmalar neticesinde biz bu bitkiyi ilk önce arazide takip ettik. sadece ülkemizde değil, farklı ülkelerdeki diğer bitkilerle karşılaştırdık ve bu bitkinin ülkemize has yeni bir bitki türü olduğu kanısına vardık." diye konuştu.
Güven, türün halk arasında tanınmadığını belirterek, sözlerini şöyle tamamladı:
"Bu bitkinin çok farklı tıbbi bilim alanları bulunmaktadır. Anti-mikrobiyal, anti-bakteriyel, anti-fungal ve anti-kanserojen gibi etkileri bulunuyor. Bu bitkilere ait farklı türler üzerinde ciddi araştırmalar yapılıyor. İleride yapılacak bu tür çalışmalara yeni bir bitki kaynağı kazandırmış olduk. Bu bitkimizin tıbbi bitki olma potansiyeli yüksektir. Dolayısıyla bu tür biyokimyasal çalışmalara yeni kaynaklar oluşturmuş olduk."