Türkiye’de döviz krizinin neden olduğu ekonomik sıkıntılar devam ediyor. Hükümet tarafından açıklanan son model ile 18 TL’ye ulaşan dolar, 12 lira seviyelerine geriledi. Yaşanan gerileme sonrası tüm sektörlerde olduğu gibi inşaat sektöründe de maliyetlerde düşüş beklentisi baş gösterdi. Gaziantep’te de inşaat müteahhitleri, kura bağlı olarak artan maliyetlerin kurdaki düşüşle gerileyip gerilemeyeceğini merak ediyor.
Gaziantep İnşaat Müteahhitleri Derneği Denetleme Kurulu Başkanı ve MCY Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Hurşit Yıldırım, maliyetlerde düşüş beklediklerini söyledi.
“İÇ PİYASAYA YETECEK ÜRÜN YOKSA SIKINTI VAR DEMEKTİR”
Gazetecilere açıklamalarda bulunan Yıldırım, “Bilindiği üzere 1 ay öncesine kadar 10 lira ila 12 lira 50 kuruş seviyesi arasında gidip gelen dolar kuru döneminde demir fiyatları 11 bin TL, beton 300 TL, PVC fiyatları yüzde 50 oranında daha düşük fiyattan satılıyordu. Bu işin imalatı yapan ve aracı kurumlara gönderilen fiyatlardan durumu görüyorduk. Gelinen noktada 200’ü aşkın inşaat kalemlerinde yüzde 300’lere varan oranlarda yükseliş oldu. İnşaat denince akla demir ve beton fiyatları geliyor. Bir ülkede üretici, iç piyasaya yetecek kadar ürün bırakmayıp ihracat yapıyorsa burada büyük sıkıntı var demektir.”
“KURUMLAR DENETİM BAŞLATACAK MI?”
İnşaat kalemlerinde yaşanan artışları anlatan Yıldırım, “Nisan ayında 65 TL olan 60x120 granit bugün 270 ila 300 TL bandında satılıyor. O da ürünü bulabilirseniz. Ürünün ödemesini yapacaksın, zamanında ürün gelmez ise yapılan zam ürüne yansıtılıyor. Tüm inşaat kalemlerini dolar kuruna endekslediler. Geçtiğimiz gün döviz 12 TL seviyelerine geriledi. Dolar kurundaki gerilme sonrasında fiyatlarda bir düşüş görmedik. Bu noktada Devlet Denetleme Kurumu, Rekabet Kurulunun yanı sıra şehrin yetkili kurumları bir çalışma başlattı mı?”
“ARSA MALİYETLERİ YÜKSEK, KALİFİYE ELEMAN BULAMIYORUZ”
İnşaat sektöründe kalifiye eleman sıkıntısı yaşandığını kaydeden Yıldırım, “Ne yazık ki kalifiye eleman yok denecek kadar az. Meslek eğitimindeki sıkıntılar tüm sektörleri olduğu gibi inşaat sektörünü de olumsuz etkiledi. Kalifiye eleman yetiştirecek meslek liseleri yok. Arsa maliyetleri katlanarak artıyor. Her ne hikmetse arsa fiyatları da dövize endekslendi. Sanki yurt dışından arsa ithal ediyormuşuz gibi arsa fiyatları da dövize bağlı olarak artıyor.
“TÜRKİYE’DE Mİ YOKSA ABD’DE YAŞIYORUZ?”
Müteahhitler, inşaat malzemelerini peşin ödeme ile satın alıyor. Ancak ürün daha elimize ulaşmadan zamlandığı için firmalar, ürünün fiyatının arttığını söyleyerek parayı iade ediyor ya da farkının talep ediyorlar. O zaman TL’yi bir kenara bırakalım, dolarla alışveriş yapalım. Türkiye’de mi yoksa ABD’de mi yaşıyoruz? Yerel yönetimlerin başta alt ve üst yapı harçları olmak üzere inşaatı yakından ilgilendiren kalemlerde artışa gittiğini kaydeden Yıldırım, “Belediyelerin alt ve üst yapı harçları, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlene Yapı Denetim Harçları büyük oranda arttı. Vatandaşlar, malzeme fiyatlarındaki yükselişi bilmediği için daire fiyatlarındaki artışın nedenini kavrayamıyor. 500 bin TL’lik bir konutun bedeli 1 milyon lira oldu ama aynı zamanda 500 TL olan malzemenin fiyatı 2 bin TL’ye yükseldi. Malzeme fiyatlarını denetleyen kimse yok. Devlet Denetleme Kurumu ve Rekabet Kurulu ne iş yapar? Bunu anlayabilmiş değilim. Serbest piyasada bir ürünü stoklasanız, bunun adı stokçuluk olur. Devlet bu stokçuyu bulacak.”
“MÜTEAHHİTLER, EKONOMİYE KATKI SAĞLIYOR”
Müteahhitlerin ekonomiye büyük katkı sağladığını söyleyen Yıldırım, “Sektörümüzde ayakta duran müteahhitler, ekonomiye katkı sağlıyor. SGK primi, alt ve üst yapı harçları, yapı denetim bedelleri, vergi, hafriyat ödemelerini eksiksiz şekilde yapıyor. Bu ekonomik koşullarda müteahhitler, hangi ödemeyi yapacağını şaşırmış durumda. Yapı denetim ücretlerine 1 Ocak 2022 tarihi itibariyle yüzde 36 oranında zam gelecek. Bu müteahhitler ne kazanıyor ki? Müteahhitler, ekonomiye her türlü katkıyı sağlamasına rağmen inşaat sektörüyle ilgili tek bir düzenleme bile yapılmıyor.”
“DEMİR FİYATI 2 BİN TL’DEN 14 BİN TL’YE YÜKSELDİ”
“Bir yıl önce 2 bin 230 TL olan demiri şu anda 14 bin 500 TL’ye alıyoruz. Nisan-Mayıs döneminde 65 TL olan granit 300 TL. Yine Nisan- Mayıs ayında bir oda kapısı 850 TL iken şu anda 2 bin 500 TL. Müteahhit bunların hangisi ile mücadele edecek? Tüm bu maliyetlerin sonucu vatandaşa yansıyor. Gaziantep Müteahhitler Derneğinde de görev aldığım için biliyorum, GAİMDER Yönetimi elinden gelen tüm mücadeleyi yapıyor ancak bizim gidip piyasayı denetleme gibi bir yetkimiz yok. Büyükşehir ve ilçe belediyelerinin harçlarda bizlere yardımcı olması gerekiyor. Bu maliyet artışları karşısında ne yapacağımızı şaşırdık. Biz dolar ya da Euro ile konut satışı yapmıyoruz. En azından bu konuda yerel yönetimler, denetleme mekanizmaları, ilgili bakanlıkların çare bulması gerekiyor. Dolar, 12 TL’ye düştü ise fiyatlarında düşmesi gerekiyor. Yalnızca marketlere yüklenmekle bu iş olmaz. Tüm demir-çelik, çimento gibi devletin olan fabrikalar özelleştirildi.”
“İNŞAAT KALEMLERİNİN SADECE YÜZDE 20’Sİ İTHAL!”
İnşaata dayalı üretimde, ürünlerin yüzde 20’lik bölümünün yurt dışından ithal edildiğini söyleyen Yıldırım, “İnşaat maliyet kalemlerinin yüzde 80’lik bölümü yurt içinde üretiliyor. Betonun ithalatı mı olur? Çimentoda hammaddenin yüzde 10’luk kısmı ithalat, kalan yüzde 90’ı yerli ürün. El insaf. Bu fiyat artışları nereye kadar gider bilmiyoruz. Denetim mekanizmalarının harekete geçmesi gerekiyor. Ancak öngörüm o ki inşaat maliyetleri yükselmeye devam edecek” diyerek sözlerini noktaladı.