Edremit'e bağlı Şabaniye Mahallesi'nde 10 ay önce tarihi mezarlık olduğu iddia edilen alanda kaçak kazı yapıldığına dair ihbar alındı. Polisin bölgede yaptığı incelemede definecilerin hemen evlerinin yanı başında bulunan alanda tünel kazıp, kaçak kazı yaptığı tespit edildi. Defineciler hakkında soruşturma başlatılırken, polis zırhlı araçlarla geldiği bölgede nöbet tutmaya başladı. Ardından da Van Müze Müdürlüğü ekipleri bölgede inceleme başlattı. Yapılan yüzey araştırmasında üst tabakada İslami döneme ait mezarlar bulundu. Bunun üzerine Van Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu'nca tepenin bulunduğu parsel 1'nci derece arkeoloji sit alanı olarak tescillendi. Daha sonra da Van Müze Müdürlüğü'ne bağlı 13 kişilik ekip bölgede kazı çalışması yürüttü.
TUNÇ BİLEZİKLER VE MÜHÜR BULUNDU
Van Müze Müdürü Erol Uslu, “Başlattığımız 10 günlük kurtarma kazısında Müslüman mezarlığının hemen alt kısmında Van'da hâkimiyeti bilinen ancak fazlaca kültürel kalıntısı olmayan Pers İmparatorluğu'na ait bir mezar bulundu. Bu iki mezar arasında 2 bin 500 yıllık zaman farkı bulunuyor. Bu tür bir mezar yapısına ilk defa burada karşılaştık. Mezar içinde yer alan kemiklerin üstünde tunç bilezikler, boncuklar ve mühür bulundu. Mühür üzerinde yer alan simge daha çözülemedi. Ancak mühür, lapis lazuli diye bilinen kıymetli bir taştan yapılmış. Bu taş cinsi ağırlıklı olarak Afganistan, Pakistan ve İskandinav bölgelerinden getirilen bir taştır" dedi.
'TÜMÜLÜS OLDUĞUNA DAİR İŞARETLER VAR'
Van'ın tarihi kimliğinin oluşturulması yönünde özellikle Urartu sonrası bir kesintinin söz konusu olduğunu belirten Uslu, “Pers dönemi milattan önce 590'larda başlıyor. Bu hanedanlığın burada varoluşu Van'ın tarihsel kimliğinin ön plana çıkarılması kimliğinin bir parçasının daha oturması açısından çok önem arz ediyor. Burada önümüzdeki yıllarda da bir çalışma yürüteceğiz. Tepenin üst kısmında Müslüman mezarlığı, ortada Pers İmparatorluğu, en alt kısımda ise tümülüs olduğuna işaret eden veriler var. Van özelinde bir tümülüsün varlığının ortaya çıkarılması ve belgelenmesi söz konusu olursa şunu açık ve net söylemek gerekir ki bölge açısından çok büyük bir ses getirecek. Ve bölge turizmine de büyük katkı sunacağını düşünüyoruz" diye konuştu.
'İLK DEFA PERSLERE AİT MEZAR BULUNDU'
Önümüzdeki yıllarda yapılacak bilimsel kazılar sonucunda tepeden bir kesit almayı düşündüklerini belirten Uslu, “Tepenin orta kısmından bir kesit alarak tümülüs olduğu düşünülen alanı ortaya çıkarmaya çalışacağız. Bu alanda yapılacak çalışmaların tamamlanması sonucunda, alanın turizme kazandırılması yönünde gerekli çalışmalar yapılacak ve paydaşlarla birlikte alanın en iyi bir şekilde korunup, değerlendirilmesi için gerekli girişimlerde bulunulacaktır. Çalışmalardan elde ettiğimiz kalıntılar, Pers döneminde de tepeliğin mezarlık olarak kullandığını net bir şekilde belgelemiş olduk. Şimdiye kadar bölgede bilindik bir Pers mezarlığının varlığından söz etmem mümkün değildir. Pers-Akamenid dönemine ait olduğu düşünülen ve Van Kalesi Höyüğü'nde yapılan kazı çalışmaları sonucunda bir adet pişmiş toprak kap ele geçirildi. Ancak mezar olarak ilk defa bulunuyor. Yani ilk defa Pers dönemine ait bir mezar kalıntısı buluyoruz" dedi.
'BÖLGEDEKİ BİLGİ HEYECAN VERİCİ'
Kurtarma kazısında elde edilen verilerin Van'ın inanç turizme açısından çok önemli olduğuna dikkat çeken Uslu, “Kazı yaptığımız bölgede hem Müslüman hem de Pers dönemi var. Yani hem milattan önce hem de milattan sonra hem de altta bulunacak bulgular belki de bizi farklı bir yere götürecektir. Alanda çıkarılacak bulgular Van bölge arkeolojisi açısından yeni bir tarihi kimliğin oluşmasına da zemin oluşturacaktır. Şunun da bilinmesi gerekir ki Van Müzesi sergi salonunda Pers dönemine ait teşhirde çok sayıda sikke, bilezik, küpe gibi eserler sergilenmektedir. Ancak insi-tu konumunda bir mezar bulunması heyecan ve umut verici" ifadelerini kullandı.
'KAÇAK KAZIYA GEÇİT YOK'
Birinci derece sit alanı ilan edilen ve koruma altında alınan parselin 3 tarafı kapatılıp geri kalan kısımları da tel örgü ile çevirileceğini anlatan Uslu, bölgede bir daha kaçak kazının yapılmaması konusunda çalışmaların titizlikle yürütüldüğünü belirterek, "Van İl Emniyet Müdürümüze ve ekibine çok teşekkür ediyoruz. Gerçekten alanı tespitinden bu güne uzun bir süredir güvenlik güçleri tarafından koruma altına alınmıştır. Bu saatten sonra da bu alanın korunmasını yapacaklar. Artık burada kaçak kazı olaylarının yaşanmaması için elimizden gelen tüm imkânlara seferber edilecektir. Toplumun mirası hiç kimse tarafından yok edilmesine fırsat verilmeyecektir. Van Müzesi olarak toprağın bağrında saklı olan kültürel mirasın gün yüzüne çıkarılarak toplumun mirası haline getirmek amacımızdır" diye konuştu.
KAYNAK : DHA