İstanbul
Türkiye'nin yabancılara gerçekleştirdiği konut satışı 10 ayda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 38 artarak 43 bin 372'ye ulaştı ve 2020 genelindeki satış rakamlarını geride bıraktı.
AA muhabirinin TÜİK konut satış istatistiklerinden derlediği bilgilere göre, geçen yıl genelinde 40 bin 812 adet olan yabancılara konut satışı ocak-ekim döneminde 43 bin 372'ye yükseldi.
Söz konusu dönemde en çok konut satışının gerçekleştirildiği illerin başında 20 bin 247 adetle İstanbul gelirken, onu 8 bin 640 ile Antalya, 2 bin 755 ile Ankara takip etti.
Mersin'de 1.870, Yalova'da 1.364, Bursa'da 1.260, İzmir'de 952, Sakarya'da 891, Samsun'da 811, Trabzon'da 750 konut satışı gerçekleştirildi.
Ocak-ekim döneminde en çok konutu 7 bin 188 adetle İranlılar alırken, onları 6 bin 547 ile Iraklılar, 3 bin 658 ile Ruslar, 2 bin 277 ile Afganlar izledi.
Almanya vatandaşlarına 1.740, Kazakistanlılara 1.530, Kuveytlilere 1.343, Azerbaycan Türklerine 1.140, ABD'lilere 1.123, Yemenlilere 1.046, Filistinlilere ise 977 adet konut satıldı.
"Değerleme krizi çözüldü 50 bin konutluk satış hayali tazelendi"
Gayrimenkul Yurt Dışı Tanıtım Derneği (GİGDER) Başkanı Ömer Faruk Akbal, AA muhabirine verilere ilişkin yaptığı açıklamada, ekimde artış ivmesinin yavaşladığını belirterek, bunun sebebinin "değerleme sistemindeki 20 Eylül'de yapılan değişiklik" olduğunu söyledi.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının yabancıya konut satışında otomatik değerleme firması atayan düzenlemede değişikliğe gidileceğine dair kararının, sektörün zarar görmesinin önüne geçtiğini dile getiren Akbal, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Soruna böyle bir yapıcı çözüm getirilmeseydi bu yıl hedefimiz olan 50 bin adetlik satışı yapamayacağımız gibi önümüzdeki yıl satışların 30 bin adetlere kadar düşeceğini öngörüyorduk. Çözümle beraber bu yıl 50 bin adetlik satış hayalimiz tazelendi. Bu hızla devam ederek önümüzdeki yıl da artan yükseliş trendi yakalamayı hedefliyoruz. Yıllık sepet fiyatımız da arttığı için artık önümüzdeki yıl 10 milyar dolarlık satış hedefini konuşacağız."
"Bakanlık hileli satışlara nokta atışı bir çözüm getirdi"
Ömer Faruk Akbal, bakanlığın aldığı yeni kararla, otomatik atama yanında firmalara geçmişte de olduğu gibi değerleme şirketi seçme şansı sunulacağını belirterek, şu ifadeleri kullandı:
"Hileli satışları engelleyecek denetimler sürecek. Konutu satan firma bakanlık sistemi üzerinden değerleme şirketi seçeceği için kontrolü kolay olacak. Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği ve Sermaye Piyasası Kurulu gerekli denetimleri yapacak. Bir usulsüzlüğün tespiti halinde değerleme şirketine kapatılmaya kadar giden ağır cezalar verilecek. İşlem hileli ise vatandaşlık hakkı da iptal edilecek. Tüm bu çözümler, sektörümüzde ortaya çıkan krizi derinleştirmeden hileli satış konusuna nokta atışı bir çözüm oldu” değerlendirmesinde bulundu."
"Yabancıların toplam satıştan aldığı pay ekimde yüzde 4,3 oldu"
İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım, 10 yıl önce yabancıların yıl boyunca satın aldığı konutların sayısının toplamdan aldığı payın binde 8 olduğunu anımsatarak, "Şimdi bu oran yüzde 3,9 seviyesine yükseldi. Ekimde ise yüzde 4,3 oldu." diye konuştu.
Ocak-ekim dönemindeki satılan 43 bini aşkın konutun tüm zamanların zirvesi olan 45 bin 483 adetlik rekora kendilerini bir adım daha yaklaştırdığını dile getiren Durbakayım, "Kasımda yabancıya gerçekleştirilen toplam satışlarda yeni bir rekor seviyeye ulaşacağımızı düşünüyorum. Yıl sonunu ise yaklaşık 55 bin adetlik satışla yeni bir zirvede kapatacağımızı öngörüyoruz." açıklamasında bulundu.
Özyurtlar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Özyurt ise iç piyasada durağanlık yaşandığı dönemlerde yabancıya satışın çok büyük önem taşıdığını belirterek, ekim ayı özelinde yabancılara yapılan satışların geçen yılın aynı dönemine göre sadece yüzde 12,1 arttığını, bunun daha yüksek olması gerektiğini söyledi.
Özyurt, yabancıya satış ivmesinin devamı için bazı düzenlemelere ihtiyaç bulunduğunu kaydederek, bunlardan bazılarının satışların "ihracat kalemi gibi görülmesi" ve "döviz kazandırıcı faaliyetler kapsamına alınması" olduğunu bildirdi.
Akkuş Group Yönetim Kurulu Başkanı Abdülkadir Akkuş da yabancılara satıştaki artış oranının düşmesinin nedeninin "değerleme firmasının otomatik atanması" konusundaki düzenleme olduğunu söyledi.
Akkuş, "Hazırlanan raporlardaki değerler ile gayrimenkulün piyasa fiyatı arasında yüzde 45'e varan değer farklı nedeniyle yabancı yatırımcıların güveni sarsıldı. Şimdi bu konuda yeni gelişmeler var. Çözüm olarak belirtilen uygulamanın hayata geçmesiyle sektör zarardan döner, rakamlar çok daha yukarılara doğru ivmelenir." ifadelerini kullandı.
"Gurbetçi ve yabancının ev alma iştahı sürüyor"
Helmann Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Selman Özgün de döviz kurundaki yükselişin ve fiyatlardaki artış beklentisinin hem yerli hem de yabancı satışlardaki yukarı yönlü ivmeyi sürdürdüğünü söyledi.
Gurbetçilerin ve yabancıların Türkiye'den konut edinme iştahlarının sürdüğünü dile getiren Özgün, "Özellikle Avrupa ülkelerinde gurbetçilerimiz son dönemdeki kur artışları nedeniyle Türkiye'de gayrimenkul alımına yöneldiler. Sadece yatırım amaçlı değil ciddi bir barınma amaçlı alım da söz konusu. Yıl sonu için 50 bin adedi aşacağımızı ve sonraki yıllarda arzu edilen yüksek rakamlara ulaşacağımızı düşünüyorum." diye konuştu.
Özgün, yabancılara satılan konutun ortalama değerinin 196 bin dolara ulaştığını kaydederek, "Sadece adet olarak değil ülkemize sağlanan döviz açısından da artış yaşıyoruz. Sektörümüz her geçen gün daha fazla katma değerle ülke ekonomisine hizmet etmeye devam edecek." açıklamasında bulundu.
"Tekrar yüksek artışları göreceğiz"
Bahaş Holding Üst Yöneticisi (CEO) Abdüssamet Bahadır, değerleme sorunundaki problemin giderilmesiyle satış rakamlarında tekrar ciddi yükselişleri görmeye başlayacaklarını belirterek, bu gibi çalışmalarda sektörden ve sivil toplum kuruluşlarından destek ve görüş alınması gerektiğini söyledi.
İnsay Yapı Yönetim Kurulu Başkanı İhsan Çulhalık da yabancı yatırımcının kredi kullanma oranlarının çok düşük olduğunu kaydederek, "Banka ve kredi kuruluşları, yabancılara kredi verme konusunda daha esnek olurlarsa satışlara ciddi şekilde yansır ve bizlere can suyu olur." diye konuştu.
Golden Sign Kurucu Ortağı Gül Gül ise Türkiye'nin yabancıya konut satışında yıldızının son yıllarda parlamaya devam ettiğini, geçen yıl salgınla birlikte gerileyen satışların tekrar ivmelendiğini söyledi.
Gül, "10 ayda geçen yılın tamamını geride bırakmamız sektörümüz için önemli bir başarı. Türkiye'nin potansiyelinin çok daha yüksek olduğunu, tanıtım çalışmaları ve yabancıya satıştaki bazı problemleri çözerek bu rakamın çok daha yukarılara çıkabileceğini düşünüyoruz. Hem satış adetlerinin hem de elde edilen gelirin artmasıyla ülke ekonomisine çok daha yüksek katkı sağlanacaktır." değerlendirmesinde bulundu.