Karabük Üniversitesi (KBÜ) Makine Mühendisliği Yüksek Lisans öğrencisi Murat Gökmen, gerçek bir yılanı model alarak 3 boyutlu yazıcıyla zorlu çevre şartlarında hareket kabiliyetine sahip keşif, gözlem, araştırma, tıp ve askeri amaçlı kullanılabilecek "Biyomimetik Akıllı Yılanımsı Robot" olan “BİYROT 01”i üretti.
Ankara Medipol Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi Direktörü Dr. Öğretim Üyesi Cevat Özarpa danışmalığında ve KBÜ Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü tarafından desteklenen yılan model alınarak yapılan ve yüksek hareket kabiliyetine sahip olan BİYROT 01, üzerinde bulunan sensörler sayesinde gerçek bir yılan gibi engellere takılmadan hareket edebilme özelliği sayesinde araştırma, gözlem, inceleme, keşif, tıp ve askeri amaçlı olarak kullanılabilecek. Bu alanda Türkiye’de yapılan ikinci çalışma olan robot, biyolojik yılanın yaptığı hareketlerin tamamını yapabilmekle birlikte yılan tarafından yapılamayan iki hareketi de gerçekleştirebiliyor.
Arama ve kurtarma çalışmalarında kullanılmak üzere bir robot geliştirme projesini başlattıklarını ifade eden Gökmen, "Bu projeye başlama nedenlerimizin bir tanesi 6 Şubat’ta yaşadığımız hazin vakaydı. Orada şunu gördük, arama kurtarma faaliyetlerinin yetersiz olduğunu ve biz bu yetersizlikten dolayı ne gibi bir çözüm üretebileceğimizi, mühendislik anlamında neler yapabileceğimizi düşündük ve akabinde arama kurtarma faaliyetlerinde daha etkin bir şekilde ve daha hızlı bir şekilde görev ifa edecek bir robot düşündük. Bundan dolayı böyle bir çalışma yaptık” dedi.
Geliştirme çalışmalarının sürdüğünü anlatan Gökmen, "Ülkemizde hemen hemen yok denilebileceği kadar az. Şu an ülkemizde bu konu hakkında yapılmış bir çalışma var. Fakat bizim çalışmamız, yapılan çalışmaya nazaran farklılık göstermektedir. Bizim çalışmamızın özellikle robotumuzun hareket kabiliyetinin ve kullanım kolaylığının aynı zamanda hareket çeşitlerinin olmasından dolayı bu alanda ilk diyebileceğimiz bir çalışma oldu. Fakat dünyada da keza bunun örnekleri olmakta” diye konuştu. Askeri alanda da kullanılabilecek
BİYROT 01’in farklı çalışma alanlarında da kullanabileceğini ifade eden Gökmen, şunları kaydetti:
“Arama kurtarma faaliyetleri için geliştirdiğimiz BİYROT robotumuzun tasarım esnekliğinden dolayı biz farklı çalışma alanlarında da farklı çalışma görevlerine de kullanabilmekteyiz. Örnek vermek gerekirse boru içi denetimlerde, insanların giremediği dar ve kısıtlı olan bölgelerde çok rahat bir şekilde kullanabiliriz. Askeri alanda özellikle savunma sanayinde kullanabiliriz ki, zaten ileriye dönük çalışmalarımızın başında savunma sanayinde iş yapacak ya da savunma sanayinde görev yapacak bir robot da yapmayı düşünüyoruz."
Gökmen, robotun sadece arama-kurtarma faaliyetlerinde kullanılmadığını dile getirerek, “Aynı şekilde depremzedelere faydalı yük taşıyarak, özellikle ihtiyacı nazarına olan, iletişimi sağlayacak olan herhangi bir telsiz, iletişimi sağlayacak olan bir telefon yahut ihtiyacı olan ilaçları da modüler yapısıyla modüllerine eklediğimiz vakit depremzedeleri de ulaştırmayı düşünüyoruz. Sadece deprem değil, doğal afetlerin hemen hemen hepsinde kullanılabilecek. Toprak kayması, göçük ya da heyelan gibi olanlarda ya da bina çökmesi gibi durumlarda kullanmayı düşünüyoruz" değerlendirmesinde bulundu.
Geliştirdikleri BİYROT 01’in toplamda 11 parçadan oluştuğunu, 9 farklı eklemi bünyesinde barındırdığını ifade eden Gökmen, "Bu 9 eklemin kontrolü için 9 adet servo motor kullanıldı. Robot, 5 eksen üzerinde hareket kabiliyetine sahiptir. Robot, eklemeli imalat yöntemlerinden biri olan 3D yazıcılarla yüzde 30 doluluk oranında üretilmiştir. Yapılan tasarım çalışmaları sonucunda enerji ve ağırlık tasarımında yüzde 50’ye yakın bir tasarruf sağlamış olduk” dedi.
Robotun iki farklı baş kısmına sahip olduğunu ifade eden Gökmen, ön kısımda kamera ve sensörlerin yer aldığını, arka kısımda ise güç sistemlerinin konulabileceğini, bu tasarımın, farklı görev sistemlerine uygun olduğunu gösterdiğini belirtti.
Çevre şartlarına göre görev ifa edebilecek yapay zeka ile destekli bir robotu da yapmak istediklerini belirten Gökmen, "Şu an robotumuz manuel olarak kontrol edilebilmekte ama bizim ileriye dönük çalışmalarımızda bizim esas itibarıyla yapmak istediğimiz otonom bir robot, kendi kendine karar verebilen, kendi karar mekanizmasını oluşturabilen ve görev icabında bulunduğu çevre şartlarına göre görev ifa edebilecek yapay zeka ile destekli bir robotu da yapmak istiyoruz” diye konuştu.