İstanbul
Dün ABD'de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), ekimde aylık yüzde 0,9 artarak beklentileri aştı, yıllık bazda ise yüzde 6,2 ile 31 yılın en yüksek artışını gösterdi. Çin'de de imalat ürünlerinin fabrika çıkış fiyatlarının hesaplandığı Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) ekimde yüzde 13,5 ile 26 yılın en yüksek seviyesinde gerçekleşti.
Enflasyonda yüksek seviyelerin korunduğuna işaret eden veriler, her ne kadar faiz artırımlarında "sabırlı olacağız" mesajı verse de para politikalarında daha güçlü bir sıkılaşmaya gitmesi konusunda ABD Merkez Bankası'nın (Fed) elini zayıflattı. Bu durum pay piyasalarında önceki gün başlayan kar satışlarının derinleşmesine neden olurken, ABD Başkanı Joe Biden ve Hazine Bakanı Yellen'ın açıklamaları sonrası risk algısının nispeten yatıştığı görüldü.
Biden, veriye ilişkin yaptığı açıklamada, enflasyon eğilimini tersine çevirmenin en önemli öncelik olduğunu belirterek, Ulusal Ekonomi Konseyi'nden enerji fiyatlarının düşürülmesi üzerinde çalışmasını ve Federal Ticaret Komisyonu'ndan enerji sektöründeki piyasa manipülasyonlarına karşı harekete geçilmesini istediğini bildirdi. Yellen da ABD Merkez Bankası'nın (Fed) 1970'lerdeki gibi yüksek enflasyon döneminin tekrarlanmasına izin vermeyeceğini, gerekirse harekete geçeceğini söyledi.
Analistler, Fed'in 15 milyar dolar olarak duyurduğu ve değişebileceğini belirttiği aylık tahvil alımlarının azaltım miktarının gelecek dönem için yükseltilebileceğini, bunun faiz artırımı takvimini de öne çekebileceğini belirterek, politika yapıcıların sözle yönlendirmelerinin dikkatle takip edileceğini söyledi.
Bu gelişmelerle New York borsasında dün satış ağırlıklı bir seyir izlenirken, Dow Jones endeksi yüzde 0,66, S&P 500 endeksi yüzde 0,82 ve Nasdaq endeksi yüzde 1,66 değer kaybetti. ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi, artan enflasyon verisi ile dün yüzde 1,44 seviyelerinden yüzde 1,58 sınırına kadar yükselirken, bugün yüzde 1,55 seviyesinde yatay bir seyir izliyor. Dolar endeksi de dün yüzde 0,9'luk artışla Temmuz 2020'den bu yana ilk kez 94,9'u görmesinin ardından bugün de yükselişini sürdürerek analistlerin kritik direnç olarak nitelendirdiği 95'i test etti. ABD'nin endeks vadeli işlem kontratlarında ise yeni günün karışık bir seyirle başladığı görülüyor.
Avrupa tarafında dün artan enflasyonist endişelere ve Almanya'da günlük yeni tip koronavirüs (Kovid-19) vaka sayısının salgının başlangıcından bu yana en yüksek seviyeye ulaşmasına karşın pay piyasalarında yükseliş yaşandı. İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,91, Almanya'da DAX 30 endeksi yüzde 0,17, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,03 ve İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,44 değer kazandı. Avro/dolar paritesi, yaklaşık 16 ayın ardından dün 1,15'in altına inerken, bugün 1,1480 seviyelerinde bulunuyor. Avrupa'da endeks vadeli kontratları ise bugün karışık bir seyir izliyor.
Asya tarafında, borç krizindeki Çinli gayrimenkul şirketi Evergrande'nin ekimde vadesi geldiği halde ödeyemediği dış borç tahvillerinin faizlerini, dün dolan 30 günlük hoşgörü süresinde ödeyip ödemediğine dair farklı iddialar ortaya atıldı. Bir tahvil sahibi ve takas kurumu, şirketin vadesi gelen üç dış borç tahvilinden kaynaklanan 148,1 milyon dolarlık faiz borcunu ödediğini doğrularken, farklı kaynaklar ise şirketin temerrüde düştüğü öne sürüldü. Konuyla ilgili şu dakikalara kadar herhangi bir resmi açıklama yapılmadı.
Söz konusu belirsizlik sürerken Çin hükümetinin emlak şirketlerinin refinansman kısıtlamalarını gevşettiğini duyurması, pay piyasalarını destekledi. Evergrande'nin Hong Kong borsasında işlem gören hisselerinde yüzde 5'in üzerinde yükseliş yaşanırken, kapanışa yakın Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,9 ve Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,6 değer kazandı. Güney Kore ve Hong Kong borsasında ise sınırlı da olsa satıcılı bir seyir izleniyor.
Emtia tarafında, Brent petrolün varil fiyatı dün yüzde 2,7'lik düşüşle 82,1 dolardan kapanırken, bugün 82 dolar seviyelerinde yatay hareket ediyor. Altının ons fiyatı ise artan enflasyonist kaygılarla dün 1.868,5 dolarla 5 ayın en yüksek seviyesini görmesinin ardından bugün 1.850 dolar seviyelerinde bulunuyor.
Yurt içinde dün Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,52 değer kazancıyla tamamlayarak kapanış rekorunu 1.624,09 puana taşıdı. Dolar/TL ise dün yüzde 1,1'lik artışla 9,8434'ten kapanmasının ardından bugün bankalararası piyasanın açılışında tarihi zirvesini 9,88'e taşıdı.
Analistler, artan enflasyonist baskılar karşısında merkez bankalarının daha erken bir sıkılaşmaya gideceği beklentilerinin pay piyasalarını baskıladığını belirterek, Borsa İstanbul'da ise pozitif ayrışmanın dikkati çektiğini söyledi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu'nun geçen ayki açıklamaları sonrası ödemeler dengesi verilerinin öneminin arttığını kaydeden analistler, bugün açıklanacak eylül ayına ilişkin verilerin yatırımcıların odağında olacağını ifade etti.
Analistler, İngiltere'de açıklanacak büyüme ve sanayi üretimi verilerinin de takip edileceğine değinerek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 1.640 seviyesinin direnç, 1.570 puanın destek konumunda bulunduğunu bildirdi.
AA Finans'ın gerçekleştirdiği ankete katılan ekonomistler, cari işlemler hesabının eylülde 1 milyar 420 milyon dolar fazla vermesini bekliyor. Ekonomistler, 2021 yıl sonunda cari işlemler hesabının 17 milyar 950 milyon dolar açık vereceğini tahmin ediyor.