Muş’ta 20 Temmuz itibari ile merkez, Malazgirt ve Bulanık olmak üzere 4 farklı noktada hububat alımları gerçekleşiyor. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) alım fiyatı ile piyasa fiyatı arasındaki fark nedeniyle hasatta alınan bütün ürünler aynı anda TMO’ya getiriliyor. Hububat alımlarında randevu sistemi ile çalışan TMO, ürün yerde kalmayacak şekilde alımlarına devam ediyor.
Randevusu olan üreticiler sabahın erken saatlerinde ofise gelerek sıraya giriyor. Ofis yetkilileri tarafından hububatta gerekli incelemeler yapıldıktan sonra fiyatlandırma yapılarak ürünleri teslim alıyor. Hububatını teslim eden üreticiler ise 30 gün içerisinde hak edişlerini alıyorlar.
Geçen yıla göre üç kat artışın yaşandığı buğday verimliği 60 bin tondan 130 bin ton seviyesine çıkması tahmin ediliyor. Ayrıca il genelinde hasadın yüzde 60 oranında tamamlandığı bilgisi verildi.
Korkut ilçesi İçboğaz köyünde yaşayan Kemal Arat, son yılların en bereketli buğday hasat sezonunu geçirdiklerini ifade ederek, “Yaklaşık 30 yıldır ben çiftçilik yapıyorum. 2023 yılı çok bereketli bir yıl oldu. Cumhurbaşkanımızın talimatı üzerine biz buğdaylarımızı Toprak Mahsulleri Ofisine teslim ettik. Fiyatlarımızda çok güzel, ton başına 8 bin 150 TL’den buğdayımızı satıyoruz. Ayrıca bin TL de prim alıyoruz. Yani toplamda 9 bin 150 TL’ye satış yapıyoruz. Allah bolluk ve bereketli nasip etsin hepimize. 50 tona yakın buğday teslim ettik ama bu 100 tonu da bulabilir. 55 yaşındayım ilk defa böyle bereketli bir yıl gördük. Kimin tarlası toprağı varsa sürsün. Bereketli bir yıl oldu, bütün çiftçilerimiz verimden memnun” dedi.
Toprak Mahsulleri Ofisine buğdayını getiren Ebedin Mutlu da, buğdaydan rekor verim aldıklarını belirterek, “Buğdaylarımızı biçerdöver yardımı ile biçtik. Getirdik ofise teslim ettik. Bugün randevumuz vardı getirdik teslim ettik. Bu yıl çok iyi verim aldık. Bir sıkıntımız yok. Geçen yıla göre bu sene iki kat buğday hasat ettik ama mazot çok pahalandı son dönemlerde. 20 dönümden 7 ton mahsul aldım onu teslim ediyorum” şeklinde konuştu.
5 YILIN EN DÜŞÜĞÜ BEKLENİYOR
Küresel zeytin üretiminde iklim değişikliği, aşırı sıcaklık ve kuraklığın olumsuz etkisi artarken, bu yıl zeytinyağında rekolte beklentisi son 5 yılın en düşük seviyelerine çekildi. Türkiye'nin zeytinyağı üretiminde yükseliş dikkat çekiyor.
İSPANYA'DA REKOR DÜŞÜŞLER YAŞANIYOR
AB ülkelerindeki bu negatif tahminlerde, dünya zeytin ve zeytinyağı üretiminde başı çeken İspanya'daki rekolte düşüşleri etkili oldu. Söz konusu ülkede art arda 2 yıldır yaşanan kuraklık rakamlara yansıdı.
İspanya, 2017-2018 sezonunda 1 milyon 262 bin ton ve 2018-2019 sezonunda 1 milyon 790 bin ton zeytinyağı üretimi yaptı. Rekolte, 2019-2020 sezonunda 1 milyon 125 bin tona düştü. Ülkenin takip eden sezonlarda 1 milyon 389 bin ton ve 1 milyon 491 bin ton seviyelerinde gerçekleşen zeytinyağı üretiminin, 2022-2023 sezonunda rekor seviyede (yüzde 56) azalışla 663 bin tonlara gerileyeceği tahmin ediliyor.
İtalya'da da tablo benzer. Ülkenin 2021-2022 sezonunda 329 bin ton olan zeytinyağı üretiminin, bu sezon yüzde 27 azalarak 241 bin tona gerileyeceği öngörülüyor.
Portekiz'de de önceki sezon 206 bin ton olarak gerçekleşen üretim miktarının 2022-2023 sezonunda yüzde 39 azalışla 126 bin ton seviyesine düşmesi bekleniyor.
Yunanistan'da ise 2021-2022 sezonunda 232 bin ton olarak gerçekleşen zeytinyağı üretim miktarının bu sezon yüzde 47 artışla 340 bin tona yükseleceği tahmin ediliyor.
TÜRKİYE'NİN ÜRETİMİNDE REKOR ARTIŞ
AB dışı ülkelerde zeytinyağı üretim miktarı beklentilerine bakıldığında ise Türkiye dikkati çekiyor.
Türkiye'nin zeytinyağı üretimi, 2017-2018'de 263 bin ton, 2018-2019'da 194 bin ton, 2019-2020'de 230 bin ton, 2020-2021'de 177 bin ton ve 2021-2022'de 235 bin ton ile dalgalı bir seyir izledi.
Avrupa Komisyonu'nun 2022-2023 sezonunda Türkiye için zeytinyağı üretim beklentisi 275 bin tondu. Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi verilerine göre ise ekim ayında tamamlanacak bu sezonda zeytinyağı üretimi beklentilerin çok üzerinde 422 bin ton seviyesine ulaştı.
AB dışı ülkeler arasında yer alan Tunus'ta ise 2021-2022'de 240 bin ton olan zeytinyağı üretiminin, bu sezon yüzde 25 azalışla 180 bin tona gerileyeceği öngörülüyor.
Zeytinyağı üretiminde bu sezon Fas'ta yüzde 22 azalış, Suriye'de yüzde 27 artış bekleniyor.