Sivas’ın Doğanşar ilçesinde yaklaşık 100 yıl önce un ve bulgur öğütmek için kullanılan el değirmenleri, teknolojinin gelişmesiyle işlevini yitirse de günümüzde bahçelerde antika olarak sergileniyor.
Geçmişte un ve bulgur öğütmek için kullanılan el değirmeleri modern değirmenlerin yaygınlaşmasıyla birlikte kullanılmamaya başladı. Bir zamanlar her evde bulunan bu değirmenler, artık sadece hatıralarda ve müzelerde yer alıyor. Sivas’ın Doğanşar ilçesi Çatpınar köyünde ise bazı vatandaşlar bu tarihi değirmenleri bahçelerinde sergileyerek geçmişteki zorlu yaşam şartlarını ve insanların el emeğinin değerini hatırlatıyor. “Makineyle yapılanlar taşın öğüttüğünde ki lezzeti vermiyor”
Taş el değirmeninin yaklaşık 100 sene önce dedeleri tarafından yapıldığını söyleyen Çatpınar Köyü muhtarı Kamil Kurt, “Dedelerimiz dağdan söküp getirdiği taşın içini oyup el değirmeni yapmışlar.Bizler bu taşa ‘seten’ deriz. Tamamen el yapımı olan bu taşın içerisine yarma ve bulguru koyardık. Taşı döndürerek bu tahılları öğütürdük. Tabi şimdi artık teknoloji ilerledi bu taşlarda antika olarak kaldı. Bahçelerimizi süslüyoruz. Gelen gören insanlar bilmiyor soruyor. Eskiden hep bunları kullanırdık. Şimdi her şey elektronik oldu. Ben 65 yaşındayım 35 yıl önceye kadar halen kullanıyorduk. Öğütmek bir günümüzü alırdı. Hayvanlara bağlardık hayvan döndükçe biz de arkadan tahılları bu taşın içine atardık ve böyle öğütürdük. Tahılda bulunan kepeği tamamen koparırdı tadı çok güzel olurdu. Şimdi makineyle yapılanlar yakarak kepeği alarak öğütüyor ve tabi tadı da taşın öğüttüğünde ki lezzeti vermiyor. Bilen kullanan insanların ilgisini çekiyor. Yeni neslin ilgisini çekmeyebilir ama biz o günleri yaşayıp bu taşı kullandığımız için gördükçe eskiyi yâd ediyoruz” dedi.
