Gümüşhane’nin Torul ilçesinde yaşayan araştırmacı-yazar Güngör Üçüncüoğlu, 55 yıllık çalışmayla Doğu Karadeniz ve Gümüşhane yöresinde bulunan tarihi kilise, köprü, manastır, şapel ve tarihi yolları tespit ederek 2 bin fotoğraftan oluşan sergi açtı.
İlçe merkezinde yaşayan araştırmacı-yazar Üçüncüoğlu, 55 yıllık çalışma sonucunda Karadeniz, Doğu Karadeniz ve Gümüşhane çevresinin tarihine yön verecek önemli bir çalışmaya imza attı.
1967 yılında başladığı çalışmalar neticesinde 100 bin belge ve 15 bin kitap üzerindeki araştırmalarıyla bölgede bulunan tarihi kiliseleri, köprüleri, manastırları, şapelleri, tarihi yolları ve maden için kullanılan mağara alanları tespit eden ve bunları fotoğraflayan Üçüncüoğlu, sadece Gümüşhane sınırları içerisinde 2 bin 800 kilometre yol yaparak 277 köyde çalışmalarda bulundu.
Çalışmalarda Osmanlı arşivlerini kullandığını, Osmanlı arşivlerinde yer almayan yapıları ise yine uzun çalışmalar neticesinde tespit ettiği 56 seyyahın anılarında bularak fotoğrafladığını belirten Üçüncüoğlu, Karadeniz de tarih konusunda hangi taşın altında ne varsa bildiğini dile getirdi. “Bölgedeki tarihsel yapıları fotoğraflamak, belgelemek istedim”
55 yıldır bu çalışmayla ilgili bilgi ve belgeleri araştırdığını söyleyen araştırmacı-yazar Üçüncüoğlu, “1967 yılından beri bu araştırma, incelemeyi yapıyorum Karadeniz bölgesi ve Gümüşhane’yle ilgili. Bölgedeki tarihsel yapıları fotoğraflamak, belgelemek istedim. Halkımız kitap okumuyor, bunları fotoğraflarla görsel olarak sunmak istedim. 2000’e yakın fotoğraf çektim. İlk çağlardan günümüze kadar ulaşmış köprüler, kiliseler, şapeller, manastırlar, tarihi yollar ki Trabzon’dan gelip Gümüşhane’den geçen 6 tane tarihi yol var, çok önemli yollar bunlar. Bu yollardan bazılarını 8 senelik çalışmalarla tespit edebildik. Madenleri de tespit etmeye çalıştık. Gümüşhane biliyorsunuz maden bölgesi. Burada 13 çeşit maden yer alıyor, bunların tarihçelerini uzun sürelerde araştırdım M.Ö. 400’lü yıllarda buradan geçen bir ordu komutanı Gümüşhane madenleri hakkında bilgi vermiştir. Biz de onlardan faydalanarak Gümüşhane madenlerinin tarihçesini ortaya çıkardık. İl Kültür Müdürlüğünün envanterinde mağara adedi 20-25 tane, benim araştırmalarımda 55 tane maden mağarası var. Ben bunların hepsini fotoğrafladım. Bu fotoğrafların bazısı eski, bazıları yeni” dedi. “Karadeniz bölgesinde hangi taşın altında ne varsa bilirim”
Osmanlı arşivlerinde yer almayan yapıları bölgeden geçen 56 seyyahın anılarından bularak yazdığını ifade eden Üçüncüoğlu, “Sadece Gümüşhane’de 277 köy gezdim köprüleri ve kiliseleri tespit etmek için. 2 bin 800 küsur kilometre yol gittim. Ben giderek tespit ettim bunları, sadece okuyarak değil. Bunların birçoğu da yazılı kaynaklarda yer almıyor. Osmanlı Arşivlerinde önemli köprüler, onarıma tabi köprülerin isimleri var bunları başka kaynaklardan bulup yazıyoruz. Tabi hepsini bulamadık. Bir kısmı da muallakta kaldı. Romalılardan kalma 15 tane ahşap köprü buldum tabi sadece bacakları kalmış, üzerleri hep tahrip olmuş. Çok güzel köprülerimiz var keşke onları restore ettirebilsek. Gemilerle Trabzon’a gelipte Erzurum, Erzincan’a gidecek olan bütün seyyahları buldum. Bu çalışma uzun yıllarımı aldı. Ankara’da Milli Kütüphanede sabahlara kadar çalıştım. 56 tane Gümüşhane’den seyyah geçmiş. Onların anılarını aldım, tarihlerini aldım, hepsinin resimlerini buldum. Benim fotoğrafladığım her bir yapının eserleri vardır. Eserden sonra ben bunları buldum. Karadeniz bölgesinde hangi taşın altında ne varsa bilirim tarih konusunda” diye konuştu.
