Aksaray’da 1927 yılında kentin 2. valisi tarafından yaptırılan ve Cumhuriyetin ilk eserlerinden biri olan Vali Konağı, şimdilerde kentin kültürünü, tarihini ve gelenek göreneklerini eski eşyalar ve bal mumu heykelleri ile yaşatıyor.
1920 yılında il olan ve 1927 yılında kentin 2. Valisi Yusuf Ziya Günar tarafından yaptırılan Vali Konağı kentin ilk Cumhuriyet eserlerinden biri olma özelliğini taşıyor. 1933 yılına kadar 2 valiye hizmet eden Vali Konağı 1933’te yeniden ilçe yapılmasının ardından bu kez kaymakamlara hizmet etti. 6 kaymakam gören Vali Konağı Aksaray’ın 1989 yılında yeniden il olmasının ardından tekrar valileri ağırlarken, şimdilerde kentin tarih, kültür, gelenek ve göreneklerini sergiliyor. Kaymakam Konağı ve Sanat Evi olarak kullanılan 2 katlı tarihi konak 2007 yılında yapılan düzenleme ile Kültür Evi adıyla ziyaret ediliyor. İl Özel İdaresi tarafından 1990 yılında önemli restorasyon çalışması gören konak, 2007 yılında alınan kararla hem adını tasdikledi hem de müze olarak hizmete girdi. Ankara’daki Etnografya Müzesine benzetilen yapı içerisinde ziyaretçiler eskiden Aksaray’da kullanılan kültür mirasları tanıtılırken, kentin o gün ki kültürü bal mumundan yapılan heykellerle tanıtılıyor. Sabah 08.00 ile Akşam 17.30 saatleri arasında ziyarete açılan müzeyi ziyaret eden vatandaşlar Aksaray’ın kültür mirası ile karşılanırken geçmişe uzun bir yolculuk yapıyor. Kimi vatandaşlar ise Aksaray’da eskiden kullanılmış eşyaları müzede tanıtılması adına bağışlıyor. Aksaray tarihiyle alakalı pek çok tarihi eseri, tarihi ve kültürel önemi anlamak için ziyaretçiler sıklıkla Kültür Evi’nde vakit geçiriyor. “Etnografya Müzesi kadar güzel ve önemli bir yapıdır”
Kültür Evini, Etnografya Müzesine benzeterek, müzenin yapılışından bugün ki amacına ulaşmasını anlatan Tarihçi Yazar Dr. Mustafa Fırat Gül, “Aksaray Vali Konağı 1927-1930 arasında dönemin valisi Yusuf Ziya Günar tarafından inşa ettirilmiştir. Gayet güzel biblo değerinde, biblo güzelliğindeki bu bina uzun dönem valilerin 1933 ve 1989 tarihleri arasında da kaymakamların konağı olarak kullanılmıştır. 1989’da Aksaray yeniden vilayet olduktan sonra yine valilerin konağı ikamet ettiği yerdir. Daha sonra valilerin inşa ettirdikleri başka bir konağa taşındıktan sonra bir dönem atıl kalmıştır. 1990 yılında zaten önemli bir restorasyondan geçti. 2007 yılında Kültür Evi olarak yeniden düzenlendi. Bugün Kültür Evi Aksaray tarihinin adeta özetidir. Kültür Evi aynı zamanda Etnografya Müzesi kadar güzel ve önemli bir yapıdır. Uzun zamandan beri Aksaray tarihiyle alakalı pek çok tarihi eseri, tarihi ve kültürel önemi anlamak için ziyaretçilerin sıklıkla uğrak noktalarından birisi oldu. Kültür Evi aynı zamanda bir Etnografya Müzesi gibi çalıştığı için, daha doğrusu böyle bir görevi yerine getirdiği için içeride pek çok bir birinden farklı eserler vardır. Yine burada bal mumundan yapılmış bazı heykellerde o dönemin kıyafetlerini giyim kuşamını göstermesi bakımından önemli malzemelerdir” dedi.
Akraba ziyareti için Aksaray’a gelen ve Kültür Evi’ni gezerek geçmişe yolculuk yaptığını belirten Mehmet Deniz (62), “İstanbul’dan geldim. 2 hafta kadar oldu. Yani böyle bir gezi, akraba gezisi kızım burada ikamet ediyor. O münasebetle geldim. Çok derinlemesine bir görüş oluşturamadım. Ama buraya 5-6 yıl kadar öncede geldim. Buranın düzenlenmesi tamamen kültürel bir mirası yansıtır bir mahiyettedir. Gelenekleri ve o zamanların, geçmişin alet, edevat, kıyafet ilgi çekici geldi. Onun için tekrardan bir merak ettim. Değişen bir şey, gelişen bir şey var mı? Onun için tekrar ziyarete geldim. Vallahi ben bir sanat eleştirmeni değilim. O yönüne giremem ama ben esinlendim. Geçmiş sanki gözümün önüne geldi” diye konuştu.
