Antalya Ticaret Borsası (ATB) ekim ayı meclisi, Meclis Başkan Vekili Abdullah İnan başkanlığında ATB meclis salonunda toplandı. Meclis’te üyeler yönetimin bir aylık çalışması hakkında bilgilendirildi. ATB Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, Antalya’nın tarım ve ekonomisini değerlendirirken Cumhuriyet’in 100. yılını kutladı. Çandır, "En az 4 bin yıllık devlet deneyimine, birikimine ve derinliğine sahip milletimiz için 100 yıllık Cumhuriyet’imiz, genç bir devlettir" dedi.
100 yıllık dönemde nereden nereye gelindiğini anlatan Çandır, “1800’lü yıllardan itibaren Osmanlı tarımı ve demiryolları emperyalizmin serbest ve açık alanı haline gelmiş ve kapitülasyon ödemeleri bu alanları kapsamıştı. Adana’da pamuk ve Konya’da hububat ürünlerinde artışlar olmuş ancak neredeyse tamamı ihracata gitmekteydi. Anadolu’nun diğer yerleri ve diğer tarımsal ürünler yok sayılmış ve bir ulusal pazar oluşturulmamıştı. O dönemdeki Ordu Sağlık Bürosunun raporuna göre, köylerin yüzde 80’i sağlıksız çevrede kurulu, halkın yüzde 14’ü sıtma, yüzde 9’u frengi ve köylerin yüzde 72’si bit salgını ve tifüs etkisi altındaydı. Sağlığa uygun tuvalet yüzde 3 oranında ve halkın yüzde 7’si okur-yazardı. Yol ve nakil vasıtaları yokluğu sık sık kıtlığa neden oluyordu” bilgilerini paylaştı. “Cumhuriyetle tarım reformu hayata geçirildi”
Milli Mücadele ve Kurtuluş Savaşı ile kurulan Cumhuriyet’in çok az üretim yapılabilir tarım alanı ve çok yetersiz insan kaynağı ile işe başladığına dikkat çeken Başkan Çandır, “Osmanlı tarımı bir politikası olmayan, tamamen dışa bağımlı, ulusal olmayan ve bir durumdaydı. Cumhuriyet’e, kapitülasyon tarımı ve demir yolu devredilmişti” dedi. Cumhuriyetle birlikte Önderimiz Mustafa Kemal Atatürk’ün ’Biz memleketimizi artık esir ülkesi yapamayız, istiklal-i tam için hakimiyet-i iktisadiye şarttır’ diyerek Düyun-ı Umumiye ödemelerini yaparken tarım reformunu da hayata geçirdiğini hatırlatan Başkan Çandır, şunları kaydetti:
“1924 yılında köylüye tarım topraklarını dağıtmaya başlamıştır. Milli ve toplu bir tarım politikası oluşturma gayretine girişmiş, yaygın olan tefeciliği bitirmek için ana işi köylüyü ve çiftçiyi desteklemek olan TC Ziraat Bankası’nı ve tarım kooperatiflerini yeniden yapılandırmıştır. Kendi parasıyla toprak alıp çiftlik kuran tek lider Mustafa Kemal Atatürk’tür. Mirasçısı da büyük Türk Milleti dediği milletimiz olmuştur. 1950 yılına kadar tarımda kendine yeterli bir Türkiye hedefi birinci sırada tutulmuştur. Tarımla uğraşanlar, milletin efendisi olarak kabul edilip itibarlandırılmıştır. İşte, varlığımızdan ve hayatımızdan daha kıymetli bildiğimiz Cumhuriyet’imiz, vatanımız ve devletimiz bu yokluklarla ve zorluklarla kurulup geliştirilmiş, insanları kıymetlendirilmiş ve özgürleştirilmiştir. Cumhuriyet’imizin 100. yılını bu bilinçle, bilgiyle ve inançla kutluyorum. Cumhuriyet’imiz; bu toprağın öz evlatlarının kanıyla, teriyle, emeğiyle kuruldu ve bu günlere geldi. Cumhuriyet’imizin kıymetini böyle biliyoruz ve çağdaş vatandaşları olarak ilelebet payidar kalması için bütün varlığımızla çalışacağız. Bu duygu ve düşüncelerle Cumhuriyet’imizin 100. yılını tekrar kutluyor, nice yüzyıllar diliyorum.” “Üyelerimiz için, tarım için çalışıyoruz”
Yaş sebze, susam ve kesme çiçek üretiminde lider konumda bulunan Antalya’da hasadın başladığını belirten Çandır, tüm üreticilere, Borsa üyelerine bereketli ve bol kazançlı bir sezon diledi. Çandır, “Geçtiğimiz ay başında üretici kayıt defteri konusunda yaş sebze ihracatçılarımızı zora sokacak bir uygulamadan Borsamız, ihracatçılar birliğimiz ve yerel aktörlerin girişimleri sonucu sağlıklı bir altyapı kuruluncaya kadar vazgeçildi ve ileri bir tarihe ertelendi. Yaş sebze sektörü için emek veren başta Yönetim Kurulu Sayman Üyemiz Cüneyt Doğan olmak üzere herkese teşekkür ediyorum” diye konuştu. Üretici kayıt defteri uygulamasının sağlıklı bir biçimde uygulanması, Bulgaristan sınırında laboratuvar ve yaşanan diğer kapsamlı kronik sorunların gündemde olduğunu belirten Çandır, “Kentimiz tarımsal üretim ve ihracatında yaşanan güncel sorun, talep ve öneriler için bir sektörel analiz toplantısı düzenleyerek konuyu Birliğimiz ve ilgili Bakanlıklara raporlayarak çözüm için gayret göstereceğiz” dedi.
Borsa olarak, üyelerinin tarımsal ihracatını, bilgi ve birikimlerini artırmak için çalıştıklarını kaydeden Ali Çandır, “Bildiğiniz gibi Ticaret Bakanlığı destekli Ur-Ge projeleri yürütüyoruz. Yaş meyve sebze sektörü ve kesme çiçek konulu Ur-Ge projelerimiz başarılı bir şekilde devam ediyor. Yaş meyve sebze ihracatını geliştirilmesi amacıyla kümemiz geçtiğimiz Kasım ayında Tayland, Mart ayında ise Baltık ülkeleri olan Litvanya, Letonya, Estonya’yı ziyaret etmişlerdi. Kesme çiçek konulu kümemiz ise bu ay içerisinde Kolombiya’da bir dizi ziyaret gerçekleştirerek önemli görüşmelerde bulundular. Üyelerimizin emeklerinin ticarete ve Ar-Ge’ye dönüşmesini diliyorum” diye konuştu.
Ayrıca, 2026 yılında Antalya’da düzenlenecek olan Asya Pasifik Tohumcular Birliği (APSA) Tohumculuk Kongresi için Türkiye Tohumcular Birliği (TÜRKTOB) ve Türkiye Tohumculuk Endüstrisi Derneği (TÜRKTED) ile iş birliği protokolü imzaladıklarını hatırlatan Çandır, “Bu önemli organizasyonun ülkemizde gerçekleştirilmesi için elimizden gelen gayreti göstereceğiz” dedi. YÖREX daveti
2-5 Kasım tarihlerinde ANFAŞ Fuar Merkezi’nde düzenlenecek 12. Yöresel Ürünler Fuarı YÖREX’e davette bulunan Çandır, “Doğusundan batısına, kuzeyinden güneyine yöresel ve coğrafi işaretli tüm zenginliklerimiz bir araya getireceğiz. Tüm hemşehrilerimizi, memleket hasreti çekenleri, kentimize gelen yerli ve yabancı misafirlerimizi 10.00-20.30 saatleri arasında ANFAŞ Fuar alanında düzenlenecek olan 12. YÖREX’e bekliyoruz” dedi. TOBB başkanını kutladı
TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nun 115 ülkenin ticaret ve sanayi odalarını ve birliklerini bir çatı altında toplayan Dünya Odalar Federasyonunun Başkanlığına seçildiğini hatırlatan Çandır, “Bizleri her zaman gururlandıran Başkanımızla kutluyor, çalışmalarında başarılar diliyorum” dedi.
Ali Çandır, dünya ve insanlık adına büyük acıların ve utançların yaşandığı Gazze’de masum insanlar katledilmesinden duyduğu üzüntüyü dile getirirken, “Bütün bu acıların ve katliamların dinmesini diliyorum” dedi.
Çandır, Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2022 Araştırması sonuçlarına göre ilk 500 sanayi kuruluşu arasında yer alan Antalya firmalarını tebrik ederken, “Kentimize değer katan, insanımıza iş ve aş sağlayan iş insanlarımıza ve çalışma arkadaşlarına başarılarının devamını diliyorum” dedi.
Çandır, vefat eden Meclis Katip Üyesi Veli Karasu’nun babası Hüseyin Karasu, Antalya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ali Bahar’ın babası İbrahim Bahar ve Antalya Yaş Sebze ve Meyve Komisyoncular Derneği Eski Başkanı Şaban Atmaca’ya Allah’tan rahmet dilerken, yakınlarına ve sevenlerine başsağlığı diledi. Çandır, oğlu Davi’yi kaybeden Antalyaspor’un oyuncusu Naldo’nun acısını paylaşırken, Davi’ye Allah’tan rahmet, ailesine ve Antalyaspor camiasına başsağlığı diledi.
