Mevcut uygulamada 20 bin lira brüt maaşı olan bir çalışandan yüzde 14 SGK işçi payı (2800 lira), yüzde 1 işsizlik sigorta payı 100 lira kesilirken kalan miktar gelir vergisi matrahını oluşturuyor.
Gelir vergisi matrahı bu yılın tarifesine göre 17 bin lira 32 bin liradan daha düşük bir meblağ olduğundan işçi ya da gelir sahibi mükellef birinci vergi dilimine giriyor ve gelir vergisi yüzde 15 hesaplanıyor.
Bugün itibariyle vergi dilimi kesintisi 2550 lirayı buluyor. Yapılacak düzenlemeyle birlikte bu örneğe göre 2550 lira çalışanın cebinde kalacak. Yeni yılda cepte kalan tutar daha da yükselecek.
OCAK'TAKİ MAAŞ TEMMUZ'DA DÜŞMEYECEK
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın vergi dilimlerine yönelik çalışma yaptığını belirterek, "Ocak ayında aldığımız maaşı neden Temmuz'da alamıyoruz" eleştirilerinin ortadan kalkacağını duyurdu.
İşçi ve işveren tarafı gelir vergisi ilk basamağının asgari ücret brüt tutarının bir miktar üstünde olmasını talep ediyor. Hak-İş de, gelir vergisi oranının yüzde 10 ile sabitlenmesini talep ediyor. 2002'de belirlenen birinci gelir vergisi dilimi tutarı 15 brüt asgari ücrete tekabül ederken 2022 yılında 4.95 katına geriledi.
Yapılacak çalışmayla asgari ücretle vergi oranları arasında makas giderek daraldı. Temmuz ayında asgari ücrete yapılan zamla birlikte gelir vergisi dilimleri güncellenmediği için ücret kayıpları oluştu. Yılın son aylarına doğru çalışanların maaşlarından kesinti yapılıyor.
Örneğin bugün itibariyle bir çalışan 10 bin lira kazanıyor. Vergi dilimine girmesi nedeniyle bu tutar Aralık ayında 9 bin 143 liraya geriliyor. Ocakta yüzde 15 olan vergi ağustos ayında yüzde 27'ye çıkıyor.
KESİNTİ MAAŞI DÜŞÜRÜYOR
Gelir vergisi, kişi ve işletmelerin elde ettiği gelir üzerinden alınıyor. Gerçek kişilerin tabi olduğu gelir vergisi bir yıl boyunca elde edilen kazanç üzerinden veriliyor.
Vergi dilimleri bu yıl ücretli çalışılarak kazanç elde edenler ve ücret dışındaki gelirlerden kazanç elde edenler olarak iki farklı kategoride belirlendi. Senenin son aylarına gelindiğinde yıllık kazanç arttığından gelir vergisi oranı da değişiyor, çalışanlardan yapılan kesintiler maaşları azaltıyor.
BRÜT ÜCRET İÇİN NET MAAŞLAR HANGİ AYLARDA DEĞİŞİYOR
Örneğin brüt ücreti 17 bin 500 lira olan bir çalışanın Ocak'ta eline geçen net maaş 13 bin 187 lira olup bu tutar Mart'ta 11 bin 555 liraya, Mayıs'ta 12 bin 136 liraya, Haziran'da 11 bin 401 liraya geriliyor. Aynı çalışanın Eylül, Ekim, Kasım, Aralık aylarında eline geçen tutar 11 bin 614 lira oluyor.
Örneğin, 25 bin lira brüt ücreti olan Ocak'ta 18 bin 548 lira net ücret alırken bu tutar Şubat'ta 14 bin 874 liraya, Mart'ta 17 bin 486 liraya Nisan'da 16 bin 436 liraya, Mayıs, Haziran, Temmuz'da 15 bin 998 liraya geriliyor. Ağustos, Eylül, Ekim, Kasım aylarında yaklaşık 16 bin 200 liraya çıkan ücret Aralık'ta da 15 bin 811 liraya iniyor.
YENİ VERGİ DİLİMLERİ NETLEŞECEK
Gelecek yıla ilişkin gelir vergisi dilimleri Resmi Gazete'de yayınlandıktan sonra netleşmiş olacak. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yeniden değerleme oranını (yüzde 122.93) alt ve üst sınır olarak indirme, artırma yetkisi bulunuyor.
Yetki kullanmaması durumunda oluşacak yeni vergi dilimlerine göre birinci dilimde 71 bin 337 liraya kadar alınan vergi yüzde 15, ikinci dilim 156 bin 61 liraya kadar alınan vergi yüzde 20 olacak, üçüncü dilimde 378 bin 981 liraya kadar alınan vergi yüzde 27 olacak. Dördüncü dilim 1 milyon 961 bin liraya kadar alınan vergi yüzde 35, beşinci dilim de 1 milyon 961 bin lira üstü alınan vergi yüzde 40 gerçekleşecek.
ÜCRETLİLER İÇİN MEVCUT GELİR VERGİSİ TARİFESİ
32 bin liraya kadar % 15
70 bin liranın 32 bin lirası için 4 bin 800 lira, fazlası için % 20
170 bin liranın 70 bin lirası için 12 bin 400 lira, fazlası için % 27
880 bin liranın 170 bin lirası için 39 bin 400 lira, fazlası için % 35
880 bin liradan fazlasının 880 bin lirası için 287.900 lira fazlası için % 40
