Yapay zeka, robotlar, Internet of Things (IoT), bulut sistemler gibi teknolojilerin inşaat sektöründe birçok dinamiği değiştirecek özelliklere sahip olduğunu ifade eden Gürbağ Group Yönetim Kurulu Üyesi Batuhan Bağıban, “Yapay zekanın inşaat sektöründeki kullanım alanları düşünülenin aksine daha fazlasıdır ve oldukça geniştir. Bu alanlardan biri de yükselen inşaat maliyetleridir. Bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 45 artan inşaat maliyetleri nedeniyle maliyet tasarrufu sağlayacak teknolojilerin projelere entegrasyonu daha fazla önem kazanmıştır” dedi.
İnşaat sektöründeki gelecek projeksiyonları veya tahminleri yapay zekanın sektör için önemini ortaya koymaktadır. Reports and Data tarafından yayınlanan bir raporda yapay zekanın 2026 yılında inşaat sektöründeki pazar payının yaklaşık 4,5 milyar dolar olacağı ifade edilmiştir. Rapora göre yapay zekâ ve makine öğrenmesi, kalite kontrol, iş çizelgeleme, sorunların ortaya çıkarılması ve takibi, güvenlik yönetimi, kaynak kullanımı ve tasarım yönetiminde daha aktif olarak kullanılacaktır. Accenture tarafından yayınlanan başka bir rapora göre ise 2035 yılına kadar yapay zekânın şirketlerin karını yaklaşık yüzde 70 artırabileceği belirtilmiştir.
Yapay zekâ inşaat alanının her yerinde kullanılıyor
Teknolojik gelişmeler inşaat sektöründe uzun zamandır önemli bir yere sahip. Yapay zekanın da aynı şekilde inşaat sektöründe özellikle maliyet azaltma konusunda olumlu etkileri olduğunu ifade eden Batuhan Bağıban, “Yapay zekâ inşaat sektöründe pek çok alanda kullanılıyor. Kullanım alanının daha da genişleyeceğinden hiç şüphe yok. Maliyetlerin kontrolünden daha üretken tasarımlara, risklerin azaltılmasından proje planlanmasına kadar pek çok alanda yapay zekâ kullanılıyor. Bunlar dışında kalan alanlarda da yapay zekâ kullanılıyor. Bu anlamda gelecekte tüm alanlarda yapay zekânın daha sık kullanılması kaçınılmaz” şeklinde konuştu.
“Yükselen maliyetleri azaltmak mümkün”
Bağıban, yapay zekânın maliyetlere pozitif etkisi konusunda ise, “Bir bütün olarak düşünüldüğünde bir binanın veya yapının maliyeti yapay zekâ, robotlar, Internet of Things (IoT) gibi teknolojiler sayesinde yüzde 20-25 oranında düşürebilmektedir. Ancak bu teknolojilerden yararlanabilmek için büyük miktarda veriye sahip olunması gerektiği de unutulmamalıdır” ifadelerini kullandı.
“En iyi tasarım en kısa sürede ve en güvenli şekilde test edilebilir”
İnşaat sektöründe kullanılan yapay zekâ, en fazla planlama ve tasarım için kullanılmaktadır. Bu durumu Bağıban, “İnşaat sektöründe kullanılan yapay zekanın kullanımında yüzde 50'den fazla paya sahip planlama ve tasarım ile üretken tasarım imkânı oldukça mümkün hale geliyor. Bu sayede en iyi seçeneği bulmak için birçok modelin farklı varyasyonları denenebilir ve yapay zekâ en güvenli, en hızlı ve en uygun inşaat projeleri için çeşitli seçenekler sunabilir“ şeklinde açıkladı.
Proje yönetiminin etkinliği için bir şans
Bir projede en çok zorlanılan konunun plan yapmak olduğunu ve başarılı bir proje yönetiminin yine yapay zeka ile daha kolay hale gelebildiğini aktaran Bağıban, “Eldeki verilere göre projede olası hataları tahmin edebiliyor veya olası gecikmeleri öngörülebilir hale getiriyor. Bu sayede kaynakların en verimli şekilde kullanılması mümkün oluyor. Böylece kalite, güvenlik, zaman ve maliyet konularındaki riskler daha öngörülebilir hale geliyor” dedi.
Maliyetleri tahmin ederek optimum gider imkânı
Bağıban, maliyetlerin hesaplanması noktasında yapay zekanın olanaklarını şu şekilde açıkladı:
“Maliyetlerin tahmin edilmesi yapay zekâ ile mümkün hale gelmektedir. Bu da projeye başlamadan önce veya proje sırasında tahminlerin daha sağlıklı yapılmasına imkân sağlıyor. Ayrıca, malzeme tahmini yaparak ihtiyaçların belirlenmesine olanak tanıyor. Bu hem lojistiğin daha kolay optimize edilmesine olanak sağlıyor hem de israfı önlüyor.”
Riskleri azaltarak istenmeyen kötü olayları engelliyor
Mali konularda sağladığı faydaların yanında iş sağlığı ve güvenliği konusunda da yapay zekanın pek çok fayda sağladığını ifade eden Bağıban, “Örneğin dronelar, kameralar ve IoT cihazlarıyla entegre olan YZ, kask takmayan bir çalışanı tespit edebiliyor ve bu konuyu raporlayabiliyor” diyerek iş sağlığı ve güvenliği konusuna dikkat çekti.
Tamamlanan projelerin verimliliği yapay zekâ ile mümkün
Sadece proje esnasında değil sürdürülebilir bir yapay zekâ kullanımı olması gerektiğini vurgulayan Bağıban, “Sadece inşaat sırasında değil, yapı süreci tamamlandıktan sonra da yapay zekâ tercih edilmelidir. Akıllı bina konseptine olanak tanıyan YZ, enerji yönetimi başta olmak üzere temel bina operasyonlarında maliyetlerin kontrolünü sağlayabilmektedir” şeklinde konuştu.
"Gelecek projeksiyonunda birçok fırsat bizleri bekliyor"
Teknolojiyi iyi kullanmak, projelere entegrasyonunu sağlamak ve geleceği hakkında iyi bir öngörüye sahip olmak, verimlilik artışı ve maliyetlerde düşüş sağlayacaktır. Kimi kaynaklar yapay zekânın diğer sektörlerdeki gibi verimli kullanılmadığını ifade etmektedir. “Gelecek projeksiyonlarında, veri analizi, görüntü işleme veya bilgisayarlı görme gibi yöntemlerle inşaat sektöründe yapay zekânın daha fazla kullanılacağı oldukça aşikâr” diyen Bağıban, “Örneğin yapısal kusurların önceden fark edilmesi için bilgisayarlı görme, görüntü işleme ve analizi kullanılabilir. Başka bir örnek ise proje riskleri, inşa edilebilirlik veya yapısal istikrar gibi konularda mevcut verilerin analizi ile elde edilen bilgilerin daha fazla kullanılabileceğidir” açıklamasında bulundu.
Bağıban, “Sağlık ve ilaç sektöründe kullanılan yöntemlerin inşaat sektörü için kullanılması gelecekte projeleri daha verimli ve en uygun maliyetli hale getirebilecektir. Dijital dönüşüme ayak uyduranlar, gelecek için en güçlü olanlar arasında yerini alacaktır. Dönüşüme karşı çıkanlar veya direnenler ise maliyetler ve fırsatları kaçırmaları nedeniyle çöküşe mahkum olacaktır” diyerek sözlerini tamamladı.
