Deprem sırasında, yapıya etki eden deprem yüklerini ve ivmeleri büyük ölçüde hafifleten bu izolatörler depremde insan hayatı için bir zorunluluk haline geldi. Bu izolatörlerin, proje ve uygulamaları doğru yerleştirildiği taktirde, deprem sırasında can ve mal kaybını önleyebiliyor.
SİSMİK İZOLATÖR NEDİR? NASIL ÇALIŞIR?
Depreme karşı geliştirilen basit ancak bir o kadar da etkili bir sistem olan bina sismik izolatörleri, binanın tüm yapısını depremin yıkıcı etkisinden koruyabiliyor.
Yapıda uygun görülen kata, kolonlara veya betorname perdelere yerleştirilen bu sistemler, deprem ile yapı arasındaki direkt teması engelliyor.
Deprem anında yatay olarak hareket eden izolatöler sayesinde, yumuşak ancak büyük salınım yaparak depremin sarsıntı gücü emiliyor ve o sırada bina içerisinde bulunanlar neredeyse depremi hissetmiyor.
Normalde bir yapı kendi ağırlığının onda biri kadar yük taşıyabilirken, bu sisteme sahip yapılar bu değerlerin üzerine çıkabiliyor.
Sarsıntı yoğunluğunu yüzde 80'e kadar azaltan sismik izolatörler; kimyasallar, pas, nem ya da güneş ışınları gibi yıpratıcı durumlara karşı da korunaklı ve ortalama 60 yıl kadar kullanılabiliyor.
BİNA SİSMİK İZOLATÖRLER NEYDEN YAPILIR?
Bina zemine sabitlendiği zaman doğal olarak bina ve zemin ortak hareket ediyor ve bina zeminden aldığı enerjiyi boşaltıncaya kadar sallanmayı devam ettiriyor. Bu sarsılma esnasında bina esnekliğini yitirirse yıkılmaya başlıyor. İşte tam bu esnada sismik izolatörler devreye giriyor.
İzolatör dediğimiz sistem araba amortisörlerinde kullanılan bir sisteme çok benzer. Yaylı bir sistemle bina zeminden ayrılıyor ve böylelikle zemindeki olası sarsılmayı içine almamış oluyor. Bina sismik izolatörü, zemin hareketinin kontrollü olarak binaya aktarılmasını olanak sağlıyor.
SİSMİK İZOLATÖR SONRADAN TAKILIR MI?
Binanın hatta blokların en başında inşa edilmeden izolatöre göre yapılması gerekiyor. Mimari, statik, elektrik projenizin buna göre olması elzem. İzolatörlü binada kullanılacak sıhhi tesisatın malzemelerinin bile buna uyumlu olması gerekmektedir.
Binada sismik izolatör mevcut değil ve sonradan eklenmesi isteniyorsa o zaman en başında saydığımız kolon, blok hatta sıhhi tesisatın yenilenmesi gerekir. Zeminin, taşıyıcı sistem için uygunluğu kontrol edilmelidir çünkü sistemin geleceği kısım kesilerek, araya konabilir. Fakat bütün bunlar en başından yapılmadığı için oldukça maliyete sebep olacaktır.
