Kahramanmaraş merkezli depremlerde en ağır yarayı alan illerin başında gelen Adıyaman'da 17 bin 499 kişi yaralanırken 6 bin 13 kişi hayatını kaybetti. 68 bin 336 Adıyamanlı depremzede depremin yıkıp geçtiği ilden tahliye edildi.
Adıyaman genelinde, 15 bin 951'i il merkezinde olmak üzere 35 bin 787 bina yıkık, acil yıkılacak, ağır ve orta hasarlı olduğu tespit edildi. 39 bin 848'i il merkezinde olmak üzere 92 bin 320 bağımsız bölümün ise (konut, daire, dükkan, depo vs.) yıkık, acil yıkılacak, ağır ve orta hasarlı olduğu belirlendi.
16 SİVİL TOPLUM KURULUŞUNDAN ORTAK ÇAĞRI
6 Şubat'ta Kahramanmaraş'ta 9 saat arayla meydana gelen iki büyük depremden en ağır etkilenen şehirlerin başında gelen Adıyaman'ın yeniden ayağa kalkmasına yönelik önerileri sıralayan sivil toplum kuruluşları (STK), ortak yaptıkları açıklamada kentin toparlanması için ve iç göç ile kentten ayrılanların dönüşünü sağlamak için ağır sanayi, ekonomi, turizm, tarım ve hayvancılık vurgusu yaptı. 16 STK'nın paydaşı olduğu açıklamalarda şu ifadelere yer verildi:
Bursa Adıyamanlılar Derneği Genel Sekreteri Ergin Polat:
"Deprem bölgelerinde ekonomiyi canlandırmaya yönelik adımlar atılmakta geç kalındığı takdirde bölgenin demografik yapısı tehdit altında olacaktır. Bununla beraber toplumda oluşacak sosyolojik deformasyonları gidermek, maalesef çok daha zorlaşacaktır. Gün yaraları elbirliğiyle sarma günüdür.
Adıyaman'da insanımızı yaşatmak için tek ve en kestirme çözüm yolu ekonomiyi canlandırmaktan geçiyor. Ekonomiyi canlandırmanın da öncelikli adımı Adıyaman'a ana sanayi kurmak. Oyak Renault, Tofaş, Robert Bosch, Toyota, Hyundai, Ford Otosan... Bu firmalar ana sanayi olarak tanımlanıyor. Marmara Bölgesinde konuşlanmış bu firmaların birbirlerine olan mesafeleri 30 dakika ile 2 saat arasında değişmektedir ve her birinde 6-7 bin kişi çalışıyor. Yan sanayilerdeki çalışanlarla birlikte 60-70 bin çalışan anlamına geliyor. Her evde ortalama 4 kişi yaşarsa 280 bin insanımızın ekonomik problemi çözülmüş olacak.
Yan sanayiler, ana sanayilerin 150-200 km çevresine yerleşebilirler ve atılacak hamle sayesinde tüm bölge canlanacaktır. Adıyaman dışındaki sanayi kentlerinde yaşayan, yetişmiş bütün mühendis ve işgücümüz memlekete gitmek için can atıyor. Sadece bir ana sanayi can suyu olup Adıyaman'ın küllerinden yeniden doğması için çok önemli bir motivasyon kaynağı olacaktır.
Adıyamanın adeta bir açık hava müzesi olmasına rağmen bir türlü canlanmamış turizmi, ölü toprağı serpilmiş tütün, badem yetiştiriciliği ve tekstilde sadece fason üretim gerçekleştiren ucuz iş gücü var. Çevresindeki illere nazaran Adıyamanımız'ın öne çıkan belirli bir gelir kaynağı yoktur. Adıyamanlı STK'larımızla birlikte yaptığımız son çalışmadaki verilere göre, deprem sonrası başka kentlere yerleşen insanlarımızın yüzde 40'ı Adıyaman'a geri dönmeyeceğini belirtiyor. Bu nedenle ana sanayi şart olmuştur. Otomotiv sektörünün yanısıra turizm, gıda, tekstil, tarım ve hayvancılık gibi önemli sektörlerde iş yapan kurum ve kuruluşların Adıyaman'a yatırım yapması teşvik edilmelidir."
Çağdaş Adıyamanlılar Derneği ÇADAP Başkanı Aziz Binzet:
"Acı, hepimizin acısı. Birlikte bu acıları kalbimize gömerek yaralarımızı sarmaya çalışıyoruz. Bu yaraları sarmak için en büyük görev biz STK'lara düşüyor. Depremin ilk saatlerinden itibaren ÇADAP olarak elimizden gelen her türlü dayanışmayı fazlasıyla göstermeye çalışarak memleketimize destek olmaya çalıştık. Bu süreçte özveriyle bizlere destek olan tüm dostlara, tüm güzel insanlara ve hemşehrilerimize minnettarız. Bundan sonrası için de hepimiz bedenimizi taşın altına koyarak Adıyaman için yapılması gerekenleri yapacağız yapılması için çaba sarfedeceğiz.
Adıyaman için devletimizin öncelikle konut sorununu çözerek insanların barınma ihtiyacını halletmesi gerekiyor, tabi konut sorununu çözelim derken artçı depremlerin devam ettiği bir coğrafyada hemen inşaat işine girmekte çok sağlıklı görünmüyor, hızlı bir şekilde konteyner kentlerin çoğalması gerekiyor,devlet halk el ele bunu çok kısa zamanda halledebilir. Sonrasında özellikle tarıma destek olunmasını bu bağlamda tütünümüze dokunmamalarını istiyoruz ayrıca yıllardan beri dile getirdiğimiz turizmle alakalı çalışmaların hızlandırılması gerekiyor.
Ekonominin canlanması için yerel üreticilere her şekilde destek olunmasının bölgenin hızlı bir şekilde yaralarını sarmasına katkı sunacaktır. Organize Sanayii'de bulunan ve hasar gören bütün fabrikaların hızlı bir şekilde devreye sokulması iş istihdamının bir an önce sağlanması gerekiyor. Kırsalı güçlendirmek anlamında özellikle merkez ve ilçelerimizdeki kooperatiflere destek olunması çok faydalı olacaktır. Bu kooperatiflerden tüm halkımızın alışveriş yapması hepimizin ortak dileğidir. Adıyaman'a sigara fabrikası ve endüstriyel tarım ve hayvancılık için tesisler kurulmasını istiyoruz. Herkesi siyasi görüşünü bir yana bırakarak birlik olmaya çağırıyoruz. Çünkü biz birlikte başaracağız."
Kahtalılar Derneği Başkanı Mehmet Şimşek
"Memleketimizin kalkınması için canla başla sahada mücadelede etmeye devam edeceğiz. Kentin sosyolojik durumuna uygun olarak yeni, geleneksel yapılar inşa edilmesi gerektiği düşüncesindeyiz. Aksi halde beton saksıların içine halkımızı hapsetmiş oluruz. Halkı koruyan yeni bir kent yaratmalıyız. Tam kapsamlı tarım politikası ile üretici kooperatiflerini etkin bir şekilde harekete geçirmeliyiz. Tütün, badem, zeytin, gibi bölgeyi kalkındıracak üretici kooperatifleri kurulmalıdır. Üreticiden tüketiciye bir zincir oluşturulup bölgenin ekonomisi canlandırılmalıdır.
Turizmde bölgesinin tarihi dokusunun ön plana çıkarılarak Adıyaman merkezli turlar düzenlenmeli. Depremle birlikte yıkılan otellerin yerine kentin dokusuna uygun güvenilir konaklama alanları yapılmalı. Ana sanayi iş kollarının bölgeye teşvik edilerek istihdam yaratılmalıdır. İstihdam olmadan bölgeye dönüşler olmayacaktır. Bölgeye dönüşlerin sağlanması yaratılacak iş imkanlarıyla olacaktır. Aksi halde "ırgat" olan kent kaderine terk edilmiş olacaktır."
Ortak açıklamaya şu STK'lar destek verdi:
Adana Adıyamanlılar Yardımlaşma ve Dayanışma DerneğiAdıyaman İl ve İlçeleri Eğitim VakfıBesni Eğitim VakfıBursa Adıyamanlılar Yardımlaşma ve Dayanışma Kültür DerneğiÇağdaş Adıyamanlılar Derneği (ÇADAP)İzmir Adıyaman İl ve İlçeleri Derneğiİzmir Besnililer DerneğiKahtalılar Sosyal Yardımlaşma Dayanışma ve Kültür DerneğiKocaeli Adıyamanlılar Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma DerneğiKonya Adıyamanlılar Yardımlaşma DerneğiMersin Adıyaman İl ve İlçeleri Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma DerneğiAntalya Adıyamanlılar Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma DerneğiAdıyamanlılar Yardımlaşma ve Dayanışma DerneğiAdana Besnililer Eğitim ve Kültür Dayanışma DerneğiGaziosmanpaşa (Küçükköy) Besnililer Kültür ve Dayanışma DerneğiYalova Adıyamanlılar Derneği
