İsveç Ulusal Sismik Ağı (SNSN), Baltık Denizi'nin altındaki Rus doğal gaz boru hatlarındaki sızıntıların yakınında iki patlama tespit edildiğini duyurmuştu. Bölge gemi trafiğine kapatılırken, yetkililer, sabotaj ihtimali üzerinde duruyor. Son gelen bilgiler sabotaj ihtimalini güçlendirmeye başladı.
İngiltere basını, özel bir Rus altı saldırı timi olan GUGI'nin özel araçlar kullanarak hattını patlattığı iddiasını gündeme getirdi. The Sun, bu birimin, yani Gizli Derin Deniz Araştırmaları Ana Müdürlüğü'nin, bu tür bir saldırı kapasitesine sahip olduğunu ve donanmanın en iyi gemilerine komuta ettiğini yazdı.
Gazetenin haberinde, bir uzmana dayandırarak, Rusya'nın bu tür bir saldırı yapabilecek kapasiteyi sahip olduğunu yorumuna yer verildi. Söz konusu uzman, Rusya'nın derin deniz saldırılarını gerçekleştirebilecek son teknoloji sualtı insansız hava araçları üreten bir laboratuvara ev sahipliği yaptığını söyledi.
Danimarka Kraliyet Savunma Koleji araştırmacısı Anders Puck Nielsen, Putin'in kurbağa adamlarının boru hattına uzaktan kumandalı patlayıcıları kolayca yerleştirebileceğini söyleyerek bu iddiayı pekiştirdi.
OLAYIN GEÇMİŞİ
Pazartesi günü, Baltık Denizi'nde Rus doğal gaz hatlarındaki sızıntıların yakınında patlamalar meydana geldiği bildirildi.
Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından Batı yaptırımlarına misilleme şüphesiyle Avrupa'ya gaz arzını kesmesi nedeniyle boru hatları son aylarda jeopolitik gerilimlerin merkezinde yer alıyordu.
Kuzey Akım 1'deki sızıntılardan biri Danimarka'nın, diğeri İsveç'in ekonomik deniz bölgesinde meydana gelirken, Kuzeay Akım 2'deki sızıntı Danimarka deniz ekonomik bölgesinde gerçekleşti.
HATTIN ÖNEMİ NEDİR?
Kuzey Akım- 1 boru hattına paralel olarak inşa edilen Kuzey Akım-2, Rusya'nın Almanya'ya gaz ithalat kapasitesini iki katına çıkarmayı amaçlıyordu.
Ancak Berlin, Rusya-Ukrayna savaşı sırasında yeni tamamlanan Kuzey Akım-2'yi durdurdu.
Enerji ihtiyaçlarını karşılamak için Rusya'dan fosil yakıt ithalatına büyük ölçüde bağımlı olan Almanya, Moskova'nın arzı azalttığı için o zamandan enerjisi baskısı altında.
Rus enerji devi Gazprom, Ağustos ayının sonunda boru hattını tamamen kapatana kadar Kuzey Akım 1 üzerinden teslim edilen gazın hacmini kademeli olarak azalttı ve boru hattında gerekli onarımların gecikmesinden Batı yaptırımlarını sorumlu tuttu.
Rusya ile Almanya arasındaki Kuzey Akım1 boru hattının yüzde 51'i St Petersburg merkezli enerji devi Gazprom'a, Kuzey Akım 2 ise aynı şirketin İsviçreli bir yan kuruluşuna ait.
Şirketinin verdiği bilgiye göre Kuzey Aım 1 boru hattının her bir bölümü 27 ile 41 milimetre kalınlığında çelik bir kasaya sahip ve 60 ila 110 milimetre arasında beton bir kaplamayla çevreleniyor.
Patlamalardan biri, Danimarkalı uzmanların 2.Dünya Savaşı'ndan kalma güçlü bir bombaya uygun olarak tanımladığı, Richter ölçeğine göre 2.3 olarak ölçüldü.
OLAYIN BAŞLANGICI
SNSN öğretim görevlisi Björn Lund, ülkenin devlet televizyonu SVT'ye, pazartesi günü gaz ağının bulunduğu bölgede 2,3 büyüklüğünde hissedilebilir depreme benzer bir sarsıntı tespit edildiğini belirtti.
Lund, "İlk patlamanın Danimarka'nın Bornholm adasının güneydoğusunda erken saatlerdeydi. O geceki ikinci ve daha güçlü patlama, adanın kuzeydoğusundaydı. Sarsıntıların nedeni ise hiç şüphe yok ki bölgede meydana gelen 2 büyük patlamadan kaynaklanıyor" ifadelerini kullandı.
Genellikle su altında meydana gelen patlamalar hakkında bilgi alabildiklerini kaydeden Lund, "Bu patlamada herhangi bir bilgi alamadık. Patlamanın nasıl olmuş olabileceği konusunda spekülasyon yapmak istemiyorum" değerlendirmesinde bulundu.
Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, Baltık Denizi'nde Rusya’ya ait Kuzey Akım 1 ve Kuzey Akım 2 boru hattında gaz sızıntılarının, kasıtlı bir eylemden kaynaklandığını söyledi.
Frederiksen, düzenlediği basın toplantısında, yetkililerin bunun kasıtlı bir eylem olduğunu belirttiğini ve gaz sızıntılarının kaza sonucu meydana gelmediğine inandıklarını aktardı.
Olayı ciddiye aldıklarını vurgulayan Frederiksen, Danimarka'ya yönelik herhangi bir askeri tehdidin olmadığını ifade etti.
AB'NİN TEPKİSİ NE OLDU?
Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Kuzey Akım 1 ve Kuzey Akım 2 boru hatlarındaki gaz sızıntılarının soruşturulması gerektiğini, enerji altyapısını bozan kasıtlı eylemlerin en güçlü karşılığı bulacağını belirtti.
Von der Leyen, Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen ile yaptığı telefon görüşmesinin ardından açıklama yaptı. Boru hatlarına yönelik sabotaj eylemini değerlendirdiklerini aktaran Von der Leyen, "Şimdi olayların soruşturulması, açıklığa kavuşturulması ve nedeninin ortaya çıkarılması azami önem arz ediyor. Aktif Avrupa enerji altyapısını bozmaya yönelik kasıtlı herhangi bir eylem kabul edilemez ve mümkün olan en kuvvetli karşılığa sebep olacaktır" ifadesini kullandı.
İsveç Denizcilik İdaresi, Rusya'ya ait Kuzey Akım 1 ve 2 boru hattında iki sızıntı olduğunu bildirerek gemilerin bölgeye yanaşmaması uyarısında bulunmuştu.
Kuzey Akım 2 projesinin yürütücü firması Nord Stream 2, dün, Danimarka'nın Bornholm adasının güneydoğusundaki gaz boru hattında bir sızıntı tespit edildiğini doğrulamıştı.
PATLAMANIN ETKİSİ NE OLDU?
Her iki boru hattı da Baltık Denizi'nin altından Almanya'ya bağlanıyor. Halıhazırda iki hattan da Avrupa'ya gaz akışı yapılmıyor. Buna karşın boru hattında basınçlı doğalgaz bulunuyordu. Kuzey Akım 1 boru hattı üzerinden sevkiyatlar bakımların yapılamadığı gerekçesiyle 31 Ağustos'ta durdurulmuştu. Kuzey Akım 2 projesiyse Almanya tarafından şubat ayında dondurulmuştu.
KREMLİN NE DİYOR?
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov da Kuzey Akım 1 ve Kuzey Akım 2 boru hatlarındaki hasarların sabotaj nedeniyle yaşanmış olabileceğini belirtmiş, "Hiçbir ihtimali göz ardı edemeyiz. Bu, acil araştırma gerektiren benzeri görülmemiş bir durum. Gelişmelerden ötürü son derece endişeliyiz" demişti.
"TEŞEKKÜRLER ABD"
Eski Polonya'nın Dışişleri ve Savunma Bakanı Radek Sikorski, Kuzey Akım 1 ve Kuzey Akım 2 boru hatlarındaki gaz sızıntılarının sorumlusunun ABD olduğunu ima ederek, "Teşekkürler ABD" ifadesini kullandı.
Sikorski, Kuzey Akım boru hattının "Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Doğu Avrupa'ya şantaj yapabilmesi ve kimse ona karışmadan savaş açabilmesi" amacına hizmet ettiğini savundu.
Ukrayna ve Baltık ülkelerinin 20 yıldır Kuzey Akım projesinin inşaatına karşı çıktığını anımsatan Sikorski, "Şimdi denizin dibinde 20 milyar dolarlık hurda metal yatıyor" değerlendirmesinde bulundu.
