Rus gazından bağımsızlaşmaya çalışan Avrupa Birliği’nin dört üyesi Brüksel’den Azeri gazının Türkiye üzerinden birlik ülkelerine taşınması için gerekli altyapı ve kapasite yatırımlarına ilişkin bir fon talebinde bulundu. Macaristan Dışişleri ve Ticaret Bakanı Peter Szijjarto, Azerbaycan Ekonomi Bakanı Mikayil Jabbarov’un Budapeşte ziyareti sırasında gerçekleştirdikleri ortak basın toplantısında Bulgaristan, Romanya ve Slovakya ile birlikte Avrupa Komisyonu’na birliğin enerji güvenliğini sağlamak için gerekli kapasite yatırımlarını desteklemesi ve öncelik olarak değerlendirmesi için başvurduklarını duyurdu: “Bulgarlar, Romanlar ve Slovaklarla birlikte Avrupa Komisyonu’na Azerbaycan’dan Türkiye, Bulgaristan, Romanya, Macaristan ve Slovakya üzerinden gelecek ilave doğalgaz hacmi için gerekli altyapının geliştirilmesine finansal destek sağlayarak Güney ve Orta Avrupa’nın enerji güvenliğini sağlamasını talep ettik.”
Szijjarto Azerbaycan gazı ithalatının artırılması için Güneydoğu Avrupa ve Orta Avrupa’da yeni arabağlantıların inşa edilmesi gerektiğini ve yeni taşıma kapasitelerinin oluşturulması gerektiğini vurgulayarak bunun için Avrupa Birliği’nin teşvik ve kaynaklarına ihtiyaç olacağını belirtti. Avrupa’da savaş öncesine göre hala çok yüksek düzeylerde seyreden doğalgaz fiyatları birliğin enerji krizinin devam ettiğine işaret ediyor. Azerbaycan ise Rus gazından bağımsızlaşmaya çalışan birliğe yönelik gaz ihracatını “iki katına” çıkarmak niyetinde. Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev 2022 yılı içinde AB’ye yapılan doğalgaz ihracatını 2027 yılına kadar iki katına çıkaracaklarını duyurmuştu.
İTALYA CEZAYİR’LE YENİ BORU HATTI İNŞA ETMEK İÇİN ANLAŞTI
Birliğin her bir tarafında gaz alternatifi arayışları devam ediyor. Ukrayna Savaşı’nın uzun bir ihtilafa dönüşmesine artık kesin gözüyle bakılırken, birlik doğalgaz tedariğinde çeşitlendirmeye gitmenin fiziksel sınırları olduğunu idrak etmeye başladı ve İtalya ile Cezayir arasına yeni bir boru hattı inşası için ir anlaşma yapıldı. İki ülke Cezayir’in doğalgaz ve elektriğini İtalya’ya taşıyacak yeni bir boru hattının inşası üzerinde anlaştı. İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Cezayir’e gerçekleştirdiği ziyareti sırasında Cumhurbaşkanı Abdelbadjid Tebboune ile birlikte bir basın toplantısı düzenledi ve “yeni projenin İtalya’yı Cezayir enerjisinin Avrupa’ya ana dağıtıcısı haline getireceğini” söyledi.
GAZPROM İSE ÖZBEKİSTAN VE KAZAKİSTAN’LA ANLAŞMALAR YAPTI
Batının yaptırımlarının hedefindeki Rus enerji devi Gazprom ise Kazakistan ve Özbekistan’a Rus doğalgaz tedariğinin artırılması için yeni altyapı yatırımlarına yönelik ‘yol haritası’ anlaşmaları yapıyor. Interfax’ta yer alan habere göre “Çin’e ihracat yükümlülükleri” de içeren bu gaz tedarik anlaşmaları yaklaşık 260 milyar ruble (3,76 milyar dolar) gaz altyapı yatırımı gerektirecek. Gaz iletim altyapılarının modernizasyonu ve hatta yeni boru hatlarının inşası olasılık dahilinde. Aşırı soğuklar nedeniyle bu kış geniş ölçekli bir enerji kriziyle karşı karşıya olan Özbekistan’ın Enerji Bakanı Jurabek Mirzamakhmudov Gazprom CEO’su Alexei Miller’la bir araya geldi ve Gazprom’dan yapılan açıklamaya göre iki isim “doğalgaz sektöründe işbirliği yol haritası” imzaladı. Gazprom 18 Ocak’ta da Kazakistan ile doğalgaz işbirliği yol haritası imzalamıştı. Özbekistan’ın kendisi de doğalgaz üretimi yapıyor ancak kış aylarında günlük 20 milyon metreküp’lük bir açık olduğu aktarılıyor. Bu açık Türkmenistan’dan 1,5 milyar meterküp doğalgaz ihracı ile kapatılmaya çalışılıyor. Normalde yılda 70 milyar metreküp doğalgaz üretebilen ülkenin üretimi 2022’de 51,7 milyar metreküpe kadar düşmüş durumda. Özbek yetkililer 2023’te 56,3 milyar metreküp gaz üretimi öngörüyor.
