Toplumda görülme sıklığı oldukça fazla olan bu nörolojik rahatsızlık bir tür elektrik kaçağına benzetilmektedir. Normal ve dengeli bir şekilde seyreden elektrik akımında bozulmalar meydana gelince elektrik kaçağı oluşur. Bu elektrik kaçağı da kişide; şuur kaybı, bedeni kontrolsüz hareket ettirme ve kasımalar şeklinde kendini gösterebiliyor. İşte, epilepsi nedir ve belirtileri nelerdir sorularına ilişkin tüm detaylar!
EPİLEPSİ NEDİR?
Dışarıdan anlaşılması oldukça zor bir hastalık olan epilepsi, beyindeki sinir hücrelerinde geçici olarak meydana gelen anormal aktivite sonucu ortaya çıkar. Epilepsi hastalığı, en sık görülen dördüncü nörolojik rahatsızlıklardan biridir.
Epilepsi ismi yerine nöbet, sara gibi isimler de kullanılabiliyor. Öngörülemeyen nöbetler, başka ciddi sağlık sorunlarına da sebep olabilmektedir. Kişiden kişiye değişebilen çok çeşitli nöbet tipleri ve tedavi yanıtı olan bir spektrum hastalığıdır.
EPİLEPSİ ÇEŞİTLERİ VE EPİLEPSİ BELİRTİLERİ
İyi Huylu Rolandik Epilepsi: Çocukluk çağı epilepsi türleri arasında yer alır. Ağızdan salya gelmesi, uykudan uyanıp konuşamama, dudağın bir yana doğru eğilme gibi belirtileriyle ortaya çıkar. Bu tür epilepside ergenlik dönemine geçildiğinde genellikle iyileşme görülür.
İyi Huylu Oksipital Lob Epilepsisi: Çocukluk çağı bir epilepsi çeşididir. Bu epilepsi türünde, görsel bozukluk yaşanma ve uzun süre bir odaklanıp kalma gibi belirtiler vardır.
Temporal Lob Epilepsisi: Yetişkinlerde görülen epilepsi türlerinden arasında yer alan bu epilepsi de bilinç kayıpları ve tuhaf davranışlar en yaygın özelliklerindendir.
Çocukluk Çağı Absans Epilepsisi: İlkokul çağında sıklıkla görülen bu epilepsi türünün en belirgin özelliği 5 saniye ile 1 dakika sürebilen zihinsel dalgınlıklardır.
Juvenil Myoklonik Epilepsi: Ergenlik döneminde görülen bir epilepsi türüdür. Sabahları ani irkilmeler, elindekini taşıyamam ve düşürme gibi belirtileri kendini gösterir.
Frontal Lob Epilepsisi: Beyindeki frontal lob bölgesinde meydana geldiği için bu adı almıştır. Nöbetler ani ve beklenmedik şekilde ortaya çıkar.
İyi Huylu Ailesel Bebeklik Çağı Epilepsisi: Yeni doğan bebeklerde görülen genellikle genetik kaynaklı olan bir epilepsi türüdür.
Işığa Duyarlılık Gösteren Fotokonvulsif Epilepsi: Nadir görülen bir epilepsi türüdür ve bu epilepside ışığa aşırı duyarlılık söz konusudur.
İnfantil Spazm: 1 yaş öncesi bebeklik döneminde görülür. Vücudun öne ve arkaya kasılması en belirgin özelliktir.
EPİLEPSİ NÖBETİ ÇEŞİTLERİ
Absans Nöbetler: Çocukluk döneminde sık rastlanan absans nöbetleri sırasında kişi, çoğunlukla uzaklara dalmış gibi görünür. Erken yaşta gelişen ve bu şekilde belirti veren nöbet türü çoğunlukla dikkat bozukluğu ile karıştırılır. Absans nöbet sırasında kişi, genellikle yaptığı işi aniden bırakır ve yaklaşık 10 saniye boyunca donuk, hareketsiz bir şekilde kalır. Bu süre zarfında kişi, sorulan sorulara yanıt vermez. Kişinin olup biteni hatırlamadığı absans nöbetler genellikle kısa sürer ve kişi nöbet boyunca yaşananları hatırlayamaz.
Basit Parsiyel Nöbetler: Beynin frontal, temporal ya da parietal lobundan kaynaklanan bu nöbet türünde kişinin bilinci nöbet süresince açıktır. Basit parsiyel nöbetler hangi beyin lobundan kaynaklandığına bağlı olarak üç farklı şekilde gelişir. Frontal lobtan kaynaklanan epilepsi nöbetinde kişi, başını sağa sola çevirir ya da kolunu yukarı kaldırır. Nöbet esnasında kişi sola dönüyor ya da sol uzuvlarını hareket ettiriyorsa nöbet sağ frontal lobtan, bu hareketler sağ tarafta ise nöbet sol frontal lobtan kaynaklanır.
Jeneralize Nöbetler: Epilepsi nöbeti denince akla ilk gelen nöbet türü olan jeneralize nöbet türünde kişi, nöbet başladığında önce kaskatı kesilir ve ardından yere düşer. Bilinci kapalı olan hastanın vücudunda bulunan tüm kaslar kasılıp gevşemeye başlar. Nöbetin ardından kişinin bilinci yavaşça düzelir. Hasta kendine geldiğinde çok yorgun ve şaşkındır.
Kompleks Parsiyel Nöbetler: Bu nöbet türünde kişinin bilinci etkilenir. Bu yüzden kişi, nöbet anını ve olan biteni hatırlayamaz. Nöbet sırasında kişi üstünü başını bilinçsizce çekiştirir ve etrafta dolaşır. Çoğunlukla yalanma, çiğneme ve yutkunma gibi hareketler yapar.
EPİLEPSİ NEDEN OLUR?
Epilepsinin ortaya çıkma sebebi tam olarak netleşmemiştir. Kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Bizler en yaygın olanlarını sizler için sıraladık;
Hipokampal skleroz (kortikal nöron sayılarında azalma)
Santral sinir sistemi enfeksiyonları
Beyin tümörleri
İmmun aracılı inflamasyonlar
Beyin damarlarında gelişimsel bozukluklar
Beyin damarlarında gelişimsel bozukluklar
Genetik yatkınlık ve kalıtımsal hastalıklardır.
EPİLEPSİ TEDAVİSİ
Kişiye epilepsi tanısının koyulmasının ardından hekim uygun olan ilaçlı tedavi ile epilepsi nöbetlerinin durdurulmasını hedefler. Anti-epileptik ilaçlar olarak bilinen ilaçların belirtilen doz ve sürede kullanılması son derece mühimdir.
Genellikle hastanın nöbetleri, ilaçlı tedavi ile hafifler. Ancak nöbetlerin devam etmesi halinde, altta yatan odak rahatsızlığa bağlı farklı cerrahi tedavi yöntemleri uygulanır. Rezektiv cerrahi ile epileptik nöbete neden olan odak bölge ortadan kaldırılır. Fonksiyonel ya da palyatif cerrahi yöntemiyle nöbet yayılım yolları ayrılır. Böylece kişinin nöbet geçirme sıklığı ve şiddeti azaltılır.
