ABD'nin önde gelen gazetelerinden New York Times, Türkiye'de Suriyelilerin en yoğun yaşadığı ve zamanla pek çok değişimin meydana geldiği Kilis'i konu aldı.
NYT'nin İstanbul Büro Şefi Carlotta Gall'ın imzasını taşıyan 20 Ekim tarihli haberde Kilis'in, Suriye'deki savaşın ardından "tanınmayacak derecede" değiştiği yazıldı.
Zira resmi verilere göre Kilis'te 105 bini aşkın Suriyeli yaşıyor. Bu, şehirdeki Türk vatandaşı sayısının yüzde 75'i kadar Suriyeli olduğu anlamına geliyor.
Gall, Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Suriyelilere "misafir" gözüyle bakılması çağrısının ilk başta geniş çapta kabul edildiğini ancak zamanla bu konunun tartışmalı bir hale geldiğini yazdı.
Muhalefet partilerinin Suriyelilerin gönderilmesi talebine dikkat çekilen yazıda, Kilis'in "dikkat çekici bir istisna" olduğu belirtildi.
NYT'ye göre Türkler ve Suriyeliler arasındaki sıcaklığın bir sebebi coğrafya. Zira Suriye'nin Halep kentine epey yakın olan Kilis'te, savaştan önce Suriyelilerle ilişki halihazırda vardı.
Gall, şehirdeki etnik çeşitliliğin de kaynaşmaya yardımcı olduğunu düşünüyor. Bölgede çok sayıda Kürt kökenlinin yaşadığını belirten Gall, şehrin yaşlılarının yerel nüfusun önceden Yahudi ve Ermeni ağırlıklı olduğunu söylediğini aktardı.
Kilis'teki Suriyeliler bu şehirde, diğerlerine göre daha iyi karşılandıklarını söylüyor. Vatandaşlığa başvurduğu için sadece adının açıklanmasını isteyen Muhammed de bunlardan biri. "Dürüst olmak gerekirse buradaki Türkler bize çok yardım etti" diyen Muhammed, ırkçılık yaşandığını duyduğunu ancak kendisinin hiç karşılaşmadığını ifade etti.
Abdurrahman Ebu Cemil de "Onların haklarına saygı duyarsanız, onlar da sizinkine saygı duyar" diye konuştu.
"Artık birlikte yaşıyoruz"
Minibüsçülük yapan Kadir Peker, Suriyelilerin gelmesiyle hayatlarının çok değiştiğini kaydetti:
Bize pek çok yönden fayda sağladılar. Artık birlikte yaşıyoruz.
Şehirde değişiklik yaşananlardan biri de mutfak. Haberde, Türklerin önceden genellikle et yemeyi tercih ettiğini ancak zamanla humus ve falafel gibi Suriye yemeklerinin mutfağa girdiği yazıldı.
Restoran işleten Murat Aygün, işyerinde Türkler kadar Suriyelilerin de çalıştığını belirterek "Bize Arapça Öğrettiler. Biz de onlara Türkçe öğrettik" diye konuştu.
Restoranda çalışan Yalçın Özkır da gülerek "Artık kahvaltıda bile falafel yiyorum" dedi.
Haberde ayrıca Suriyelilerin gelişiyle inşaat patlamasının yaşandığı ve yatırımların arttığı kaydedildi. Muhammed, "Suriyeliler geldikten sonra binalar yükselmeye başladı. Bu şehirde bir devrim yaptılar" ifadelerini kullandı.
Muhammed Waki adlı bir pastacı da çalıştığı yerin bulunduğu sokağın önceden yarısının yıkık dökük olduğunu söyledi.
Sokağın yüzde 70'i değişti. Bütün dükkanları yeniledik.
Adı açıklanmayan bir yardım kuruluşundan Ömer El-Hacı, Suriyeli çocukları Türk okullarına entegre etmeye dair 5 yıl önce alınan kararın dönüm noktası olduğunu vurguladı.
Bundan önce Suriyeliler geçici Suriye okullarına gidiyordu. İyi ders çalışamıyorlardı. Arapçayı bile iyi öğrenemiyorlardı. Çocukları Türk okullarına alma kararı, toplulukların kaynaşmasını sağladı. İki halk birbirini anlamaya başladığı için Türkler ve Suriyeliler arasındaki düşmanlık azaldı.
Haberde, mültecilerin gelmesiyle bazı olumsuz koşulların doğduğunun da altı çizildi. Buna örnek olarak barınma talebiyle kiraların artması gösterildi.
Independent Türkçe, New York Times,
