Kahramanmaraş merkezli depremlerin en büyük yıkımı yaptığı Hatay'da temaslarda bulunan İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Antakya Büyükdalyan Geçici Konaklama Merkezi'nde gençlerle bir araya geldi. Var olan yıkımların en büyüğünün Antakya'da olduğunu belirten Bakan Soylu, burada şu ana kadar yüzde 36'sına kadar acil yıkılacak, yıkılmış binaların enkazının kaldırıldığını söyledi. Soylu, Hatay'da Ramazan Bayramı'ndan sonraki ilk 10 günde planlarının ağır hasarlılar hariç, diğerlerini tamamen yıkılmış yada acil yıkılacak olan binaların enkazını kaldırmak olduğunu belirtti.
Hatay'a göre diğer şehirlerin bir avantajı olduğunu dile getiren Bakan Soylu, "Orada şehirlerin bir kısmı yaşıyor. Şehir var. Burada Narlıca ve Dağ Mahallesi hariç şehrin başka bir tarafı yok. Burada bine yakın ekskavatör çalışıyor. 2 binin üzerinde iş makinesi, binin üzerinde kamyon çalışıyor. Bazen kilometrelerce kuyruk oluyor. Dünyanın hiçbir ülkesi böyle bir zamana 54 günde gelemez. Devlet tüm kapasitesiyle herkes elinden gelen gayreti ortaya koymaya çalışıyor. Deprem bölgesinde Türkiye'nin her bölgesinden insan var” diye konuştu.
"Yeniden ayağa kaldıracağız"
Bundan sonraki süreç hakkında da değerlendirmede bulunan Soylu, “Kalıcı konutların yapılması ve şehirlerin daha güçlü hale gelmesini sağlayacağız. Kalıcı konutların 350 bine yakınını bir yıl içinde bitirilecek. Yüzde 55-60'ı bir yıl içinde bitecek. Ardından süre devam edecek. Böylece yavaş yavaş şehirler kendisini bulmaya başlayacak. İş yerleri, kültürü, sanatı, okulu, üniversitesinin hayata kavuşması için büyük çaba sarf ediyoruz. Konteynerler kuruyoruz, her planı tek tek yapıyoruz. Her gün suyun sağlık ölçümünü, yemeği, sivrisinekle mücadele, telefonumda binlerce fotoğraf var her sabah öğlen akşam tuvalet temizlik planını yapıyoruz. Çünkü herkes dışarıda yaşıyor. Bizim her şeyi geçmişten daha tedbirli yapmamız lazım. Hatay büyük bir medeniyet, burada daha öncede yıkımlar oldu. Burası geçiş noktası, tarihi bir yer. Geçmişte yapılan ziyade fay hatlarına uzak yere yerleşim yerini yapmak, olabilecek yerlere esnafı, kültürü, mirasın tamamını yeniden ayağa kaldıracağız. Burayı yeniden daha az katlı, yatay mimari daha şehrin güçlü alanlarında olabilecek şehir haline getireceğiz. İlk önce konut, sonra esnaf, sonra miras hep birlikte şehrin kültürünü inşa edeceğiz” diye konuştu.
"Sizi yalnız bırakmayacağız"
Hataylıların moralli olması gerektiğini ifade eden İçişleri Bakanı Soylu, "Sizin moralinize bizim de ihtiyacımız var. Bunun sadece bir inşa faaliyeti olarak görmeyin, bunu bir ihya faaliyeti olarak görün. Şehrin hücrelerinin çalışmasını biraz daha çalışmasını temin etmeye çalışıyoruz. Sizi yalnız bırakmayacağız. 54 gündür buradayız, önümüzde seçim var. Milletin vereceği karar başımızın üstüne eğer bizle alakalı bir devam kararı verecekse bizim bugüne yaptığımız gibi, aynısını devam ettireceğiz. Biz buradayken Şanlıurfa'yı sel bastı yaklaşık 2 bin 500, 3 bin ev sular altında kaldı. Biz gittik burada çalıştık, oradaki insanların evlerini temizlenmesini yaptık. Aynısını Elazığ'da, Malatya'da günlerce kaldık, konteynerler yaptık. Evler yaptık. Binlerce köy konutları yaptık. Bunları 1-1.5 yıl içinde teslim ettik” dedi.
"Hatay daha güzel şehir olacak"
"Herkesin sıcak evini yakınlarını kaybetti" diyen Bakan Soylu, "Bunlar büyük travmalar. Bunları unutmak dayanışmayla el uzatmakla, gündelik hayatımız daha çabuk dönmeyle olur. Bunu sağlama çabası içindeyiz. Birbirimizi destek oluyorsak Allah mükafatlandırır. Burada yıkım o kadar büyük ki bazen anlatmakta zorlanıyoruz. Hatay'da gelecek nesiller, bu binalarda daha güvenli yaşayacaklar. Bu şehir daha güzel şehir olacak. Acıları ve hüzünleri içine çökmüş olacak. Hiç moralinizi bozmayın kendinizi toparlayın hepimizin birbirine ihtiyacı var” dedi.
"Yüzlercesi cezaevinde"
Bugün izin vermeleri halinde kırsala binlerce ev yapılacağına değinen Süleyman Soylu, "Biz fukaralıktan geldik. Daha kifayetsiz konutlar, orta kifayetli konutlar, kifayetli konutlar. Bunun için dönüşüme ihtiyaç var. Bu dönüşüm oluyor mu. Bunu yapmak isteyen irade var. Kentsel dönüşüm sağlıksız binadan sağlam binaya geçmek demek. Geliyorlar, bu rantsal dönüşüm diyorlar. Dedikten sonra mahkemeye gidiliyor. Birinin burada fedakarlık yapması lazım. 10 kat yarın yine aynı riskle karşı karşıya kalınıyor. 3 katlı ve TOKİ binalarında bir şey olmadığını gördük. Kentsel dönüşüme yıllardır karşı oldular, mahkemelere gittiler. Vatandaşın avukatlığını yaptılar. Mahkeme dur dediği an 5-10 yıl geçiyor. Müteahhit belediye ihmalleriyle ilgili soruşturma açıyoruz. 99'dan sonra yapılan binalarda yıkım çok az. Binaların yaşı 30-40 yıl. 1999 sonrası 2019 yönetmeliklerinde bir eksiğimiz söz konusu değil. Yönetmeliğe uyulmama noktasında bir eksik varsa devreye giriyoruz. Yanlış yapan, eksik yapana müteahhit var mı, var yüzlercesi tutuklu cezaevinde" değerlendirmesini yaptı.
"Umutlu olun"
Var olan özel hastanelerin yeniden faaliyete başlamasıyla ilgili Bakan Soylu, "Özel hastane ve özel eğitim kurumlarıyla ilgili bakanlıklarımız bir çalışma yapıyor, desteklenip işlevselliğine döndürülmesi için. Bu sistemi ayağa kaldıramazsak o sancı o dengesizlik sürekli devam eder. Uluslararası nakliyecisi, OSB'yi, ayakkabıcıyı eksik tutmamalıyız. Hepsine bir destek paketi hazırlanıyor. Bütün şehirlerin standardını aynı standarda getirmeye çalışıyoruz. Çok umutlu olun sizin yanınızdayız" ifadelerini kullandı.
İsa Akar-Fadıl Kösedağ
