Kule vinç kazası riskleri, sıkı denetim ve düzenlemelerle en aza indirilebilir. Yaşanan kazalarda üreticinin belirlediği kurulum el kitabında bulunan montaj ve demontaj kriterlerine uyulmaması, malzeme yorulmaları, imalat kusurları gibi birçok sebep akıllara geliyor.
Şantiyelerde kule ve vinç kazaları sayısı son dönemde arttı. En son 6 Ocak’ta Fikirtepe’de söküm sırasında kule vinç kazası gerçekleşti. Kazada can kaybı yaşanmadı. Bu tarz kazaların azaltılması için alınması gereken önlemler tartışılıyor. Kazaları önlemede ana unsur, sürekli denetim mekanizmasını çalıştırmak olarak görülüyor. Ayrıca vinç kullanım kılavuzlarının da doğru ve eksiksiz kullanımı önemli görülüyor.
TMMOB Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Sekreteri C. Ahmet Akçakaya, son dönemde artan vinç kazaları ile ilgili kamuoyunu bilgilendiren açıklama yaptı.
Akçakaya, son dönemde İstanbul ve İzmir’de vinç montaj, kurulumu sırasında yaşanan kazaları anımsatarak, riski azaltmak için düzenleme ve denetimi işaret etti.
Akçakaya, “6 Ocak 2023 tarihinde İstanbul Fikirtepe’de bulunan bir şantiyede demontaj (söküm) sırasında kule vinç kazası gerçekleşmiş; vinç bomu kırılmıştır. Kaza sonrasında herhangi bir yaralanma ve can kaybı yaşanmamış, şans eseri işçiler zarar görmemiştir.
Benzer bir kaza 20 Eylül 2022 tarihinde Çekmeköy-Sancaktepe-Sultanbeyli metro şantiyesinde meydana gelmiş, bir kule vinç, montaj sırasında, vincin ön bom bağlantısının kopması sebebiyle devrilerek 3 işçinin hayatını kaybetmesine neden olmuştur.
Vinç montaj, kurulumu sırasında yaşanan diğer bir iş kazası 30 Aralık 2022 tarihinde İzmir’de gerçekleşmiş, kule vinç devrilmesiyle oluşan iş kazası sonucu maalesef 6 işçi yaşamını yitirmiştir. Öncelikle yaşanan bu iş cinayetlerinde hayatını kaybeden işçilerin ailelerine sabır dileriz.
Son dönemde yaşanan bu kazaların; çoğunlukla vinçlerin montajı, demontajı yapılırken gerçekleştiği görülmektedir. Yaşanan benzer kazalar; üreticinin belirlediği kurulum el kitabında bulunan montaj ve demontaj kriterlerine uyulmaması, malzeme yorulmaları, imalat kusurları gibi birçok sebebi akıllara getirmektedir. İlgili standartta “Kurma/sökme talimatları, kurulan/sökülen krenin her bir elemanını tanımlamak amacıyla bir yöntem ihtiva etmelidir” ve “kurulum ve söküm sürecinde bulunan kren operatörü, kurucu ve diğer personelin uygun bir şekilde eğitilmesi gerekliliği” belirtilmektedir” denildi.
“Temel iş güvenliği kurallarının birinci öncelik olmadığı durumlarda kazalar yaşanıyor”
Kule vinç kurulum ve işletilmesi görevindeki ilgili çalışanların; gerekli tüm eğitimlerden geçirilip belirlenen yetkinliğe ulaştıktan sonra çalışmaya başlaması gerektiğinin altını çizen Akçakaya, “Bununla birlikte değerlendirilmesi gereken diğer bir konu da kurulum-montaj sırasında üreticinin oluşturduğu talimata uygun, yeterli sayıda montaj personeli çalıştırılıp çalıştırılmadığıdır. Bu cinayetle sonuçlanan iş kazaları irdelendiğinde; açgözlü bir rant politikasının ve bunun sonucu olarak yasal düzenlemeler, yetkin personel, mühendislik ve temel iş güvenliği kurallarının birinci öncelik olmadığı durumlarda kazaların gerçekleştiği görülmektedir” ifadelerini kullandı.
“İş ekipmanları yılda en az bir kez kontrolden geçirilmeli”
Eğitim, bakım ve yasal denetimlerin iş ekipmanlarının güvenli çalışmasını sağlayan unsurlar olarak sıralayan Akçakaya, “İş ekipmanlarının kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği gereği iş ekipmanlarının yılda en az bir kez, uzman bir denetçi tarafından kontrol edilmesi zorunludur. Kullanım şartları, sıklığı, ekipmanın yaşı gibi faktörler hesaba katılarak periyodik kontrollerin daha sık aralıklarla yapılması Odamız tarafından önerilmektedir” diye konuştu.
