Istanbul
Küresel piyasalarda, Omicron varyantına yönelik endişeler ve ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell'ın aralık toplantısında tahvil alımlarının azaltılmasını (tapering) hızlandırmayı tartışacaklarını belirtmesinin ardından dün negatif bir seyir izlenirken, bugün dünya genelinde açıklanacak imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) ile ABD'de yayımlanacak ADP istihdam raporu takip edilecek.
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınında Omicron varyantına ilişkin endişeler, mevcut aşıların etkinliğine dair farklı açıklamalar ile gündemin üst sıralarında kalmaya devam ediyor.
ABD ilaç firması Moderna Üst Yöneticisi (CEO) Stephane Bancel, dün yaptığı açıklamada, Omicron varyantına karşı yeni bir aşı geliştirilmesi gerektiğini, bunun da aylar alabileceğini söyledi. BioNTech-Pfizer tarafından ise Omicron'un aşılı kişiler için de enfeksiyon riski taşıdığı, ancak mevcut aşının muhtemelen ağır bir hastalığa karşı güçlü koruma sağlamaya devam edeceği açıklaması gelirken, panik yapılmaması gerektiği ve iki haftalık değerlendirme sürecinin kritik olacağı bildirildi.
Enflasyona dair kaygıların arttığı bir ortamda para politikalarının geleceğine dair gelişmeler de yakından takip ediliyor. Fed Başkanı Jerome Powell, dün ABD Senatosunun Bankacılık, Konut ve Kentsel İşler Komitesi'nde üyelerin sorularını yanıtladı. Daha yüksek enflasyon riskinin arttığını düşündüğünü, enflasyonun "geçici" olduğu değerlendirmesinin bir kenara bırakılması zamanının geldiğini belirten Powell, "Ekonomi çok güçlü ve enflasyonist baskılar yüksek. Bu nedenle kasım toplantısında açıkladığımız varlık alımlarının azaltılmasını belki birkaç ay önce tamamlamayı düşünmek uygun olur. Birkaç hafta içinde yapacağımız toplantıda bunu tartışacağımızı umuyorum." dedi.
Powell'ın açıklamalarının ardından pay piyasalarında satış baskıları hızlanırken, dolara olan talebin arttığı, tahvil piyasasında faizlerin düştüğü görüldü.
Bu gelişmelerle New York borsasında dün Dow Jones endeksi yüzde 1,86, S&P 500 endeksi yüzde 1,90 ve Nasdaq endeksi yüzde 1,55 değer kaybetti. Endekslerdeki düşüşte, Conference Board Tüketici Güven Endeksi'nin kasımda önceki aya kıyasla 2,1 puan azalarak 109,5 ile 9 ayın en düşük seviyesine gerilemesi de etkili oldu. Dün 96,6'nın üzerine çıkan dolar endeksi bugün 95,9 seviyelerinde yatay seyrediyor. ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi ise dün yüzde 1,52 seviyelerinden düşüşe geçerek yüzde 1,42'nin altını görürken, bugün yüzde 1,48 civarında dengelendi. ABD'nin endeks vadeli kontratlarında ise yeni günün pozitif başladığı görülüyor.
Avrupa tarafında da dün endekslerin seyrinde, Omicron varyantına ilişkin endişeler etkili olmaya devam etti İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,71, Almanya'da DAX 30 endeksi yüzde 1,18, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,81 ve İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,87 düşüşle kapandı. Öte yandan dün açıklanan verilere göre, Avro Bölgesi'nde kasım ayında yıllık enflasyon yüzde 4,9 ile son 25 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Avro/dolar paritesi, Powell'ın açıklamalarıyla hızla gerileyerek 1,1240'ı görse de günü yüzde 1,13'ün üzerinde tamamladı. Parite, bugün 1,1330 seviyelerinde hareket ederken, Avrupa endeks vadeli kontratları güne alıcılı başladı.
Asya tarafında bugün açıklanan verilere göre, Japonya'da kasım ayına ilişkin imalat sanayi PMI 54,2'den 54,5'e revize edilerek üst üste 10. ayda da genişlemeye işaret etti. Çin'de ise imalat sanayi PMI, kasımda önceki aya göre 0,7 puan azalarak 49,9'a geriledi. Beklentilerin altında kalan veri, artan vaka sayıları ve zayıf talep nedeniyle Nisan 2020'den bu yana ikinci kez daralma bölgesine düştü. Verilerin ardından yeni günün Asya tarafında pozitif başlaması dikkati çekerken, kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,7, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,05, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 1,1 ve Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 2,2 artışla seyrediyor.
Emtia tarafında da dün Moderna'nın açıklamaları ile 1.808 doların üzerini gören altının ons fiyatı, Powell'ın yönlendirmeleri sonrası dolardaki yükselişin etkisiyle 1.771 dolara kadar geriledi. Altının ons fiyatı, bugün 1.781 doları yükselirken, Brent petrolün varil fiyatı ise dün 67,5 dolarla 3 ayın en düşük seviyesini görmesinin ardından bugün yüzde 2,1'lik artışla 71,0 dolardan işlem görüyor.
Yurt içinde BIST 100 endeksi, dün yataya yakın bir seyir izleyerek günü yüzde 0,05'lik artışla 1.809,65 puandan tamamladı. Dolar/TL, dün tarihi zirvesini 13,8835'e taşımasının ardından bugün bankalararası piyasanın açılışında yüzde 1'e yakın düşüşle 13,5770 seviyelerinde bulunuyor.
Dün TRT ortak yayınında gündeme ilişkin soruları yanıtlayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, iki önemli destek paketi hazırladıklarını, bunlardan birinin ilave istihdama, diğerinin imalata dayalı ithal ikamesine yönelik olduğunu belirterek, "Küçük ve orta ölçekli işletmelerimize yönelik 50 kişinin altında çalışanı olan firmalarımıza istihdama katkıları sebebiyle her yeni istihdam için 100 bin liraya kadar kredi garanti fonu kefaletiyle krediye erişim imkanı sağlıyoruz. Amacımız kısa sürede 11 bin firmamızın toplam tutarı 10 milyar lirayı bulan bu krediden faydalanmasını sağlayarak, 50 bin yeni istihdamın önünü açmak. İmalata dayalı ithal ikamesi destek paketimizle de uzun vadeli kredi imkanı oluşturarak, üretime ve ihracata öncelik veren yatırımları destekleyeceğiz." dedi.
Analistler, Omicron varyantının ekonomiye etkisine ilişkin endişeler ve tahvil alımlarının beklenenden önce sonlandırılabileceğine işaret eden Powell'ın şahin açıklamalarının piyasalar üzerinde baskıya neden olduğunu belirterek, Kovid-19 salgını ile ilgili haber akışının yatırımcı kararları üzerinde etkili olacağını söyledi.
Bugün Fed Başkanı Powell'ın Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi'nde yapacağı değerlendirmelerde, para politikalarının gidişatına ilişkin daha fazla ipucu aranacağını belirten analistler, veri tarafında ise küresel çapta imalat sanayi PMI verilerinin yanı sıra ABD'de ADP özel sektör istihdamı ve Fed'in Bej Kitap Raporu'nun izleneceğini bildirdi.
Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 1.830 seviyesinin direnç, 1.730 puanın destek konumunda bulunduğunu ifade etti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
10.00 Türkiye, kasım ayı imalat sanayi PMI
11.55 Almanya, kasım ayı imalat sanayi PMI
12.00 Avro Bölgesi, kasım ayı imalat sanayi PMI
12.30 İngiltere, kasım ayı imalat sanayi PMI
16.15 ABD, kasım ayı ADP istihdam raporu
17.45 ABD, kasım ayı imalat sanayi PMI
18.00 ABD, Fed Başkanı Powell ile Hazine Bakanı Yellen'ın konuşması
18.00 ABD, kasım ayı ISM imalat sanayi PMI
22.00 ABD, Fed'in Bej Kitap Raporu
