Çanakkale
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Bilim ve Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezinde (ÇOBİLTUM) çok sayıda analizin gerçekleştirilebildiği Arkeometri Laboratuvarı, çeşitli testlerle gerçek olduğunu belirlediği gök taşlarını raporlandırıyor.
Laboratuvar Müdür Yardımcısı Doktor Öğretim Üyesi Ayça Aydoğdu Emir, AA muhabirine, ÇOBİLTUM bünyesindeki laboratuvarda gök taşı analizi de yaptıklarını söyledi.
Laboratuvara yoğun ilgi olduğunu anlatan Emir, merkeze günlük 20'ye yakın gök taşı olduğu düşünülen örnekler geldiğini, bu işi çok sistematik şekilde yaptıklarını belirtti.
Emir, "Gelen her taş sonuçta bizim için bir gök taşı olma niteliği gösterdiği için numunelerimizin fotoğraflarını çekiyoruz, barkodluyoruz. İsim, bilgiler her şey kayıt altına alınıyor. Daha sonra analist arkadaşımıza aktarıyoruz. Belirli birtakım kimyasal ve fiziksel analizler yapıldıktan sonra da alanında uzman olan bir danışma kurulumuz var. Taşların üzerine toplantılar yapılıyor. İçeriği üzerinden taşın karakterizasyonu belirleniyor." diye konuştu.
Emir, analizi yapılan taşın ne olduğu konusunda gerekli bilgilendirmeleri ilgilisine yaptıklarını aktararak, şöyle konuştu:
"Bizim buradaki amacımız, halkımız gök taşı sanıp da her şeyi piyasaya sunmasınlar. Doğru analizi, doğru kişilere ulaştırmaya çalışıyoruz. Bu konuda da güzel çalışan ekibimiz var. Türkiye'de bu işi yapan nadir laboratuvarlardan bir tanesiyiz. Güvenilir sonuçlar veriyoruz. Tereddütte kaldığımızda daha detaylı cihazlarla da analizler yapıp halkımıza sonuçlarını gönderiyoruz. İsterlerse taşlarını da bir süre saklıyoruz, isterlerse de kargoyla tekrar taşlarını geri gönderiyoruz. Bütün prosedürlerimiz gizlilik esasına dayalıdır."
"Gök taşı diye çakıl taşı alan insanları duyduk"
ÇOBİLTUM'un adına sahte raporlar düzenlendiğine işaret eden Emir, "gök taşı değildir" şeklinde verdikleri raporlar üzerinde oynanarak, "bu bir gök taşıdır, şu fiyatlara satılır" şeklinde ifadelerin olduğunu, buna kendilerinin de tesadüfen denk geldiğini ifade etti.
Emir, sözlerini şöyle tamamladı:
"Bizimle birebir iletişime geçerek taş gönderip rapor almadıkları sürece kimse bizim amblemimiz de olsa hiçbir rapora güvenmesin. Yaklaşık 500 bin liralara 'gök taşı' diye çakıl taşı alan insanları duyduk. Çok üzücü, bunlar sonuçta kıymetli taşlar. Maddi değil, manevi olarak kıymetli, daha çok müzelerde sergilenmesi gereken taşlar. Bunun bu kadar ticari bir şeye dönüştürülmesini açıkçası laboratuvar olarak hiç onaylamıyoruz. Bizim amacımız bilime hizmet etmek için taşları analiz edip, gök taşı datasına birer örnek sağlamak."
Öğretim görevlisi Tolga Özak ise gök taşı analizi için laboratuvara gönderilen numunelerin kaydedildiğini aktardı.
Özak, "Belli bir sıraya göre analiz işlemleri başlıyor. Öncelikle kimyasal içerik analizi yapılıyor, daha sonra taşın fiziksel özelliklerine bakarak, danıştığımız bir bilim kurulu var. O kurul bunu değerlendiriyor ve numune sahiplerine rapor olarak sonuçları sunuyoruz." dedi.
Özak, meteoritlerin bir takım kişiler tarafından değerli sayıldığını ve ticaretinin yapıldığını belirterek "Bazıları da dolandırıcılık işine giriyor. Bizim yaptığımız analiz sonucunu bir yerden bulup, üzerine farklı sonuçlar yerleştirerek 'bu taş meteordur' diyerek belge düzenlenmiş. Vatandaşların bu tarz durumlara dikkat etmesi gerekiyor." ifadesini kullandı.
