GTO Başkanı Tuncay Yıldırım, döviz kurunu ve enflasyonu kontrol etmek için uygulamaya geçirilen Türk Lirasını kullanma zorunluluğuna ilişkin düzenlemelerin finansmana erişimde zorluk yaşayan sanayicinin elindeki tüm kaynağı da erittiğini belirterek şu değerlendirmelerde bulundu:
Dövizli çek kullanamamak teminat açığı oluşturuyor
“Mevcut durumda zaten %30’ları aşmış faiz oranları ve kredi kısıtı ile yaşadığımız finansmana erişim krizimiz var. Üyelerimizden aldığımız geri bildirimler gösteriyor ki; ödeme sistemlerinde döviz kullanımının kısıtlanması finansman krizini daha da derinleştiriyor. Özellikle hammaddeyi döviz ile alan sanayicinin ödeme sitemlerinde yabancı para kullanamaması, döviz ile çek yazamaması ne yazık ki kur farkından dolayı büyük kayıplara neden olmakta. İşletmelerimizin bankalara döviz kredisi karşılığı verdiği teminat çekleri döviz kurlarındaki değişiklikten dolayı teminat açığı meydana getiriyor. Dövizli satışlar karşılığında alınan çekler bu durumu ortadan kaldırıyordu. Ancak şimdi bu imkân bulunmuyor.”
Bu süreçten kârlı çıkan bankalar
Yaşanan süreçten bankaların kârlı çıktığını belirten Yıldırım, bankalara destek olmaları çağrısında bulunarak şunları söyledi: “Öte yandan ihracatçının döviz gelirlerinin %40’ını TCMB'ye satış zorunluluğu bulunmakta. Üretim girdilerimizin yaklaşık %70 den fazlası ithalata, dolayısıyla da dövizli ödemelere bağlı. TL ödeme zorunluluğu olsa dahi ithalat ödemesi için tekrar döviz alınmak durumunda. Alım-satım işlemlerinden dolayı ilave maliyetler oluşacak. Tüm bu süreçten kazanan bankalarımız oldu. Bankalarımız bu yıl rekor kârlara imza attı. Bankalarımızın en azından kredi maliyetlerini düşürüp limitleri yükselterek iş dünyasına destek olmalarını bekliyoruz.”
Alınan önlemlerden üretim, ihracat ve istihdam olumsuz etkileniyor
GTO Başkanı Yıldırım, “Türk Lirasının kullanımını önceliklendirerek enflasyonla mücadele etmek için atılan adımların ne yazık ki uygulanabilirliği kalmadı.” diyerek uygulamanın yarattığı olumsuzlukları şöyle dile getirdi:
“Bu süreç üretimi, ihracatı ve istihdamı olumsuz etkiliyor. Kısacası ekonomimiz yara alıyor, geleceğe yönelik endişelerimiz artıyor. Döviz cinsinden düzenlenmiş çeklerin ödeme aracı olarak kullanılamaması ticari faaliyetlerin yürütülmesinde aksamalara neden olmakta. Kayıt dışı döviz ve işlem piyasasına sebebiyet veriyor. TL ödeme zorunluluğu, ilave işlemlerle maliyetleri artırıyor. Alıcı ve satıcılar arasında ihtilaflara sebebiyet veriyor. Sonuç olarak; yapılan düzenleme ile dolarizasyonu önlemek mümkün değildir. Kur dengesi ve fiyat istikrarının çözümü; serbest piyasa işleyişini bozacak kontroller değil serbest piyasayı işlevsel hale getirmektir.”
