Haftalık Alman gazetesi Zeit'te İran "Mohajer-6" SİHA'larında da kullanıldığı ortaya çıkan "Avusturya malı" motorlar hakkındaki analiz şu şekilde;
En Son Ukrayna'da Olduğu Gibi Silahlı İnsansız Hava Araçlarında Tekrar Tekrar Avusturya'dan Gelen Motorlar Ortaya Çıkıyor. Bu Nasıl Mümkün Olabilir ve Neden Engellenemiyor?
Ukraynalılar eylül ayı sonunda Karadeniz üzerinde bir insansız hava aracını düşürdüklerinde muharebe insansız hava aracının (SİHA) sadece fiziksel değil diplomatik patlayıcı da taşıdığından haberleri yoktu. Ukraynalı askeri istihbarat görevlileri daha sonra 5,67 metre uzunluğundaki aracı söktüklerinde karşılarına Avusturyalı şirket Rotax'ın motoru çıktı. Rus ordusu haftalardır İran SİHA’larıyla Ukrayna'daki sivil hedeflere ve altyapıya saldırıyor.
"Mohajer-6" SİHA’sına Batılı diğer bileşenlere ek olarak bir Avusturya motorunun takılmış olması kafa karışıklığına neden oluyor. Rotax motoru da dahil dronun fotoğraflarını yayımlayan Ukrayna İçişleri Bakanı'nın danışmanı Anton Gerashchenko, "Avusturyalılar, motorlarının Ukraynalıları öldürmek için kullanılan İran dronlarına takılmasını engellemek zorundadır.” diyor.
1970'den beri Kanada Bombardier Grubuna ait olan BRP-Rotax şirketinin uçak motorları, hobi pilotları için altın standart olarak kabul ediliyor. Çok hafif ve güvenilirler. Maliyeti 16.000 avrodan başlıyor. 2021'de yaklaşık 1 milyar avroluk satış gerçekleştiren ve 1.500 kişiyi istihdam eden BRP-Rotax'tan yapılan yazılı açıklamada şöyle deniyor: "Çok derin endişe duyuyoruz ve bu durumu çok ciddiye alıyoruz. Motorların kökenini belirlemek için derhal bir soruşturma başlatıldı. İran, Türkiye veya Rusya'da askeri teçhizatta kullanılmak üzere herhangi bir BRP ürününün satışı kesinlikle yasaktır."
Ukrayna'ya yönelik kitlesel Rus insansız hava aracı saldırılarının BRP-Rotax motorlarıyla gerçekleştirildiğine dair bir kanıt yok; Ancak Gerashchenko ürün seri olarak üretildiğinden Mohaier-6 SİHA’sındaki Avusturya motorunun kesinlikle münferit bir durum olmadığına inanıyor.
Ayrıca, "Avusturya malı" motorlar savaş bölgelerinde ilk kez ortaya çıkmıyor. 2020 sonbaharında Dağlık Karabağ ihtilafı sırasında, Azerbaycanlıların Ermenilere saldırmak için kullandığı Bayraktar İHA'larında da bu motorların kullanıldığı ortaya çıktı. Rotax motorlu Türk insansız hava araçlarının Kürt bölgelerinde veya Kuzey Irak'ta da uçtuğu söyleniyor. O zamanlar şirket Türkiye'ye ihracatı yasaklamıştı.
Peki motorlar AB ambargosuna rağmen İran'a nasıl ulaştı? Bunun tüm girişimcilik titizliğine rağmen üçüncü ülkeler yoluyla yapıldığından yola çıkılabilir.
Rotax, ihracatının detayları konusunda sessiz kalıyor. En önemli pazarlar arasında hangi ülkeler olduğuna dair bilgi verilmiyor. Hem sivil hem de askeri amaçlarla kullanılabilen ve bu nedenle AB genelinde ihracat kontrollerine
tabi olan bileşenler, ikili kullanım listesinde yer alıyor. Ama Rotax motorları buna dahil değil. Suçlamaları kabul etmeyen Ekonomi Bakanlığı tarafından yapılan yazılı açıklamada, "İran'dan sorumlu Rotax satış ortağı İtalya merkezlidir. Bu satış ortağı aracılığıyla bir ihracat yapılması durumunda, incelemeden İtalyan makamları sorumludur.” deniyor.
ABD ticaret dergisi The Drive kısa süre önce bir dizi şüpheli hırsızlık hakkında haber yaptı. Son yıllarda İngiliz, Alman ve Norveç hava limanlarından son derece profesyonel ve titiz bir şekilde düzinelerce Rotax motoru çalındı. İran'daki dron demirhanesi için gizli bir şebeke mi? Bu ihtimal göz ardı edilemez ve bu durumda en katı yasalar bile muhtemelen pek işe yaramaz.
