Dünya genelinde etkili olan aşırı sıcak hava kuraklık tehlikesini de beraberinde getirdi. Türkiye’nin en büyük kenti İstanbul’a su sağlayan barajlardaki doluluk oranları son 10 yılın en düşük seviyesinde; yüzde 28.65. Meteoroloji verilerine göre önümüzdeki 15 gün İstanbul ve çevresi 8 ile 15 kg arası bir yağış alacak ama bu çok az. Bu da demek oluyor ki- asıl yağışlara kavuşana kadar- barajlar hızla boşalmaya devam edecek. Eski Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Mustafa Öztürk’e göre acil önlem alınmaz ise eylül sonu ekim gibi musluktan su değil hava akmaya başlayacak.
Çevre Mühendisi Prof. Dr. Mustafa Öztürk, Hürriyet'ten Fulya Soybaş'ın sorularını yanıtladı.
"BİZİ SANCILI GÜNLER BEKLİYOR"
SORU: Kaç günlük suyumuz kaldı? 50-55 gün deniyor?
CEVAP: “Yani bu söylem insanları strese sokmakta. Bu, kamuoyunu korkutmaktan başka bir iş değil. Ama öte yandan İSKİ’de bu kadar kritik bir bilgiyi kamuoyu ile paylaşmıyor. Bu da büyük bir hata. İSKİ hem Melen hem de Yeşilçay’dan günlük olarak buharlaşan su miktarı hakkında da net bir bilgi vermeli ki önümüzü görelim. Ne kadar su buharlaştığı kafadan hesaplanmaz. Ancak eylül ayının da ağustos kadar sıcak geçeceği ve elbette bir noktada suyun buharlaştığı da bir gerçektir. Tüm bunları dikkate aldığımızda bizi çok sancılı günler beklemekte. Bu gidişle eylül sonu ekim gibi çeşmeden su değil
hava akacak, hava...”
“02/09/2023 tarihinde (dün) İstanbul barajlarında kalan su miktarı 248 milyon 850 bin metreküptür. İçme suyu şebeke sistemine verilen su miktarı ise 3 milyon 330 bin metreküptü. Bu suyun yaklaşık 1 buçuk-2 milyon metreküpü yani yaklaşık 3’te biri İstanbul suyunun garantisi, 189 km uzaktaki Melen Barajı ile Yeşilçay’dan gelmekte. Benim hesabıma göre İstanbul’un 90-120 gün arası (teknik olarak) suyu kalmıştır.”
7 ANA BAŞLIKTA ACİL SU TASARRUFU
Prof. Dr. Mustafa Öztürk, su tasarruf planlarının çoktandır yetkililerin masasında olduğu ancak henüz bir aksiyon alınmadığını belirterek, yapılması gerekenleri 7 maddede şöyle sıraladı:
1. Akıllı ve uzman su yönetimleri, içme suyu kaynaklarını (baraj ve gölleri) buharlaşmadan kullanır ve yönetirler. Bu bilince varmak gerek. Sığ ve geniş yüzey alanı olan barajlarda buharlaşma daha hızlı, derin ve yüzey alanı küçük olan barajlarda ise buharlaşma daha az olur. Bu sebeple özellikle bugünlerde yüzey alanı geniş ve sığ olan barajlardan su temini yapılmalı ki suyun buharlaşma hızı yavaşlatılsın.
2. Bazı park-bahçe-yeşil alanlarda yasak olmasına rağmen hala şebeke suyu ile çim sulanıyor. Bu olmaz! Demek ki kontrol yapılmıyor. Her şey kâğıt üzerinde... Sıkı denetim- yaptırım şart.
3. Acil olarak araba yıkamaları (hem şahsi hem de özel şirket olarak) durdurulmalı.
4. Evlere -en az 2 adet- suyu %60 oranında az tüketen aeratörler dağıtılmalı ve gerekirse belediyeler takma hizmeti vermeli.
5. Golf sahalarının (özellikle Göktürk tarafında çokça var) sulanması,
6. Açık ve kapalı yüzme havuzlarına taze su verilmesi acilen yasaklanmalı.
7. Kuruyan barajlarda çamur taraması yapılmalı, barajlar derinleştirilmeli, su tutma kapasitesi arttırılmalı.
