Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sebahat Sullivan’ın 2532 TÜBİTAK Rusya Temel Araştırmalar Vakfı (RFBR) İkili İş Birliği Çağrısı çerçevesindeki projesi, 131 proje arasında ilk 10’a girdi.
Prof. Dr. Sullivan’ın; Zoological Institute of Russian Academy of Science ile başvuru yaptığı “Yüksek Damarlı Bitkilerde Acariform Akarların Evrimleşme Paternleri: Gal Oluşturan Eriophyoid Akarlarda Eşzamanlılık Gelişiminin Mekanizmaları” başlıklı projesi, 722 bin TL Türkiye’den, 78 bin dolar ise Rusya’dan olan bütçeyle desteklenecek.
Her iki ülkede de tıp, teknoloji, silahlanma gibi alanlardan başvurulan 131 proje içinde ilk 10 projenin içine girerek desteklenmeye değer bulunan proje, 1 Temmuz 2021 ile 1 Temmuz 2024 tarihleri arasında yürütülecek.
Projenin Türkiye ekibi Prof. Dr. Sebahat Sullıvan (yürütücü), Prof. Dr. H. Güray Kutbay (araştırıcı) yer alırken; Rusya ekibinde ise Dr. Philipp Chetverıkov (yürütücü); Dr. Viktoria Letukhova, Dr. Sogdiana I. Sukhareva, Dr. Galina Y. Konechnaya, Prof. Alexey G. Desnitskiy, Dr. Anna E. Romanovich (araştırıcı) bulunuyor. Proje hakkında
Proje; fitoparazitik sistemlerde, yüksek vasküler bitkiler ile bu bitkiler üzerinde yaşayan eriophyoidea süper familyasına bağlı akarlar arasında bulunan simbiyotik ilişkilerin oluşumundaki evrimsel işleyişin ortaya çıkarılmasını amaçlıyor.
Projeyle Türkiye’de ve Rusya’da ele alınan 13 bitki cinsi (özellikle ekonomik anlamda çok önemli olan fındık başta olmak üzere ceviz, kiraz, ıhlamur, kavak, söğüt, kızılağaç, akçaağaç, dişbudak, kayın, gürgen, huş ve üvez) üzerinde bulunan eriophyoid akar türleri taranarak yeni türler bulunacak. Ardından bu türlerin klasik ve modern tekniklerle tanımları yapılacak ve aralarındaki filogenetik ilişkiler ortaya çıkarılacak. Böylelikle taranan bitki türleri açısından her ülke için birer eriophyoid atlası oluşturulacak.
Projenin moleküler çalışmaları St. Petersburg’daki Rusya Bilimler Akademisi’nde, konfokal lazer taramalı mikroskop çalışmaları ise St. Petersburg Üniversitesi’nde yürütülecek. Çalışma sonucunda elde edilecek orijinal veriler sayesinde konukçusu ile uyum içinde yaşayan, çoğu konukçusuna özelleşmiş bir taksonun evrimsel mekanizmaları hakkında bazı önemli bilgilere ulaşılacak. Bu veriler de hem mekanizmaları anlama, hem de geleceğe yönelik olarak bitki zararlısı taksonun oluşturabileceği zararları ve yayılımı tahmin etme olanağı sağlayacak.
