16 Ocak, Miladi takvime göre yılın 16. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 349 gün vardır (artık yıllarda 350).
Demiryolu
16 Ocak 1889 Amerikan vatandaşı Lafeyet de Feriz’e, Selanik-Manastır hattının imtiyazı verildi.
16 Ocak 1902 Bağdat Demiryolu anlaşmasıyla ilgili padişahın iradesi çıktı.
16 Ocak 1919 Haydarpaşa Garı’nda İngilizler 5 odayı işgal etti, Anadolu-Bağdat Şirketinin kasasına el koydu.
16 Ocak 1939 İstanbul Sirkeci İstasyonu’nda yeni peron salonunun açılışı yapıldı.
1969 – Metroliner treni hizmete girdi.
Olaylar
1547 – Rus Çarı Korkunç İvan taç giydi.
1556 – II. Felipe, İspanya Kralı oldu.
1595 – Padişah III. Murat, 48 yaşında öldü. III. Mehmet tahta çıktı.
1795 – Fransa, Hollanda’nın Utrecht şehrini işgal etti.
1804 – Fransız fizikçi Joseph Louis Gay-Lussac, bir hidrojen balonu içinde 7.016 m’ye yükselerek, sonraki 50 yıl içinde kırılamayacak olan bir rekora imza attı.
1846 – İlk Ziraat Bakanlığı (Nazırlığı) kuruldu.
1914 – Altay SK kuruldu.
1920 – Milletler Cemiyeti, ilk toplantısını Paris’te yaptı.
1925 – Sovyetler Birliği’nde Lev Troçki, Savaş Komiserliği görevinden alındı.
1928 – Cemal Reşit Rey’in, “12 Anadolu Türküsü” adlı ses ve piyano için yapıtı ilk kez seslendirildi.
1928 – Doktor Şefik Hüsnü Deymer ve arkadaşlarının Türkiye Komünist Partisi davası başladı.
1929 – Josef Stalin’le anlaşmazlığa düşen Nikolay Buharin, Komünist Enternasyonal’in başkanlığından istifa etti.
1945 – Adolf Hitler, Führerbunker’e taşındı.
1952 – Gazeteci ve yazar Ercüment Ekrem Talu’ya, Fransız “Légion d’honneur” nişanı verildi. Yazar, bu ödüle Türk-Fransız kültür ilişkilerine katkılarından dolayı layık görüldü.
1956 – Uluslararası Basın Enstitüsü, Türkiye’de basına baskı yapıldığını açıkladı.
1960 – İşçi Sigortalıları Kurumu İstanbul Hastanesi, Cumhurbaşkanı Celal Bayar tarafından hizmete açıldı.
1961 – Amerika Birleşik Devletleri, Türkiye’ye 43 milyon dolar yardımda bulundu.
1965 – Manisa’nın Kırkağaç ilçesine bağlı Karakurt köyünde bir grup insan ayaklanarak okul öğretmenlerine saldırdı. Olay yerine giden Kırkağaç Kaymakam Vekili de köylüler tarafından taş ve odunla ağır surette yaralandı. 23 kişi tutuklandı.
1970 – Muammer Kaddafi, Libya Başbakanı oldu.
1979 – Şah Muhammed Rıza Pehlevi, ailesi ile birlikte İran’ı terk ederek Mısır’a yerleşti.
1979 – Türkiye’de 12 Eylül 1980 Darbesi’ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Devrimci Demokratik Kültür Derneklerinin, “Doğu’da Kürt halkından olmayan kamu görevlilerinin bölgeden uzaklaştırılması”
kararı devlet tarafından yerine getirilmediği için Mardin Kızıltepe’de bir ilkokul öğretmeni bir grup militan tarafından dövüldü ve kendisine şehri terk etmesi için ihtarda bulunuldu.
1980 – Bilim insanları, interferon üretmeyi başardı.
1983 – Türk Hava Yolları’nın “Afyon” uçağı Ankara’da düştü: 47 kişi öldü.
1985 – Halkçı Parti (HP) milletvekili Bahriye Üçok, zina yapan erkeklerin de cezalandırılmasını öngören yasa önerisi vermişti. TBMM yasa önerisini reddetti.
1986 – İnternet mühendislik özel kuvvetinin ilk toplantısı.
1986 – New York’ta toplanan Uluslararası PEN Kongresi, Türk Hükûmetini yazarlarla ilgili tutumunu gözden geçirmeye çağırdı.
1987 – 1 Ocak’ta Pekin’de Tiananmen Meydanı’nda öğrencilerin başlattığı gösteriler sonucunda, Çin Komünist Partisi Lideri Hu Yaobang istifa etti; yerine Zao Ziyang getirildi.
1991 – ABD Irak’a hava akınları ve füze saldırısı başlattı. Çöl Fırtınası Harekatı, Irak’ın sanayi ve savaş potansiyeli tamamen imha edip, 2003 yılında ülkenin işgaline zemin hazırladı.
1992 – El Salvador Hükûmeti ile isyancılar Meksiko’da bir antlaşma imzalayarak, en az 75 bin kişinin hayatına mal olan 12 yıllık iç savaşa son verdiler.
1992 – Halkın Emek Partisi kökenli Hatip Dicle ve Leyla Zana, Sosyaldemokrat Halkçı Parti’den istifa etti.
1996 – “Avrasya feribotu”, silahlı eylemciler tarafından 177 yolcu ve 55 mürettebatıyla Trabzon limanında rehin alındı ve İstanbul’a doğru kaçırıldı. Eylemciler Çeçenistan sorununa dikkat çekmek istediklerini söylediler.
1998 – Refah Partisi’nin Anayasa Mahkemesi’nce kapatılmasıyla, Necmettin Erbakan siyasi yasaklı duruma düştü.
2000 – Ricardo Lagos, Şili’nin Salvador Allende’den bu yana ilk sosyalist başkanı seçildi.
2002 – BM Güvenlik Konseyi, Usame bin Ladin’in ve Taliban üyelerinin tüm varlıklarını dondurma kararı aldı.
2003 – Columbia mzay mekiği, Cape Canaveral (Amerika Birleşik Devletleri) üssünden ayrıldı. (Mekik, 1 Şubat’ta dünyaya dönüşü sırasında parçalandı ve 7 kişilik uçuş ekibi yaşamını yitirdi).
2005 – Adriana Iliescu, 66 yaşında doğum yaparak dünyanın en yaşlı annesi unvanını aldı.
2006 – Mehmet Ali Ağca, askerlik işlemlerini yaptırmak üzere avukatı Mustafa Demirbağ ile GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesine gitti. Demirbağ, muayene sonucu Ağca’ya askerliğe elverişsiz raporu verildiğini bildirdi.
2010 – “2010 Avrupa Kültür Başkenti” olan İstanbul’da etkinlikler, şehrin yedi ayrı noktasındaki kutlamalarla başladı.
Doğumlar
1093 – İsaakios Komnenos, Bizans İmparatoru I. Aleksios (1081-1118 arası hükümdar) ile İrini Dukena’nin üçüncü oğlu (ö. 1152)
1409 – I. René, Napoli ve Kudüs kralı (ö. 1480)
1477 – Johannes Schöner, Alman astronom ve haritacı (ö. 1547)
1536 – Yi I, Koreli Neo-Konfüçyüsçü filozof ve yazar (ö. 1584)
1728 – Niccolo Piccinni, İtalyan besteci (ö. 1800)
1749 – Vittorio Alfieri, İtalyan drama yazarı (ö. 1803)
1821 – John C. Breckinridge, Amerikalı siyasetçi, hukukçu, asker ve ABD’nin 14. başkan yardımcısı (ö. 1875)
1836 – II. Francis, İki Sicilya’nın son kralı (ö. 1894)
1836 – Inoue Kaoru, Japon siyasetçi (ö. 1915)
1838 – Franz Brentano, Alman psikolog ve filozof (ö. 1917)
1849 – Eugène Carrière, Fransız sembolist ressam ve taşbaskı sanatçısı (ö. 1906)
1853 – André Michelin, Fransız mühendis ve sanayici (ö. 1931)
1853 – Ian Hamilton, Britanya Ordusu’nda kıdemli subay (ö. 1947)
1855 – Eleanor Marx, Marksist yazar ve politik eylemci (ö. 1898)
1859 – Jón Magnússon, İzlanda Başbakanı (ö. 1926)
1861 – Dilpesend Kadınefendi, II. Abdülhamid beşinci eşi (ö. 1901)
1878 – Harry Carey, Amerikalı oyuncu (ö. 1947)
1878 – Mehmed Abdülkadir Efendi, II. Abdülhamid’in ve Bidâr Kadınefendi’nin oğlu (ö. 1944)
1885 – Michel Plancherel, İsviçreli matematikçi (ö. 1967)
1890 – Karl Freund, Alman görüntü yönetmeni ve yönetmen (ö. 1969)
1892 – Homer Burton Adkins, Amerikalı kimyager (ö.
kararı devlet tarafından yerine getirilmediği için Mardin Kızıltepe’de bir ilkokul öğretmeni bir grup militan tarafından dövüldü ve kendisine şehri terk etmesi için ihtarda bulunuldu.
1980 – Bilim insanları, interferon üretmeyi başardı.
1983 – Türk Hava Yolları’nın “Afyon” uçağı Ankara’da düştü: 47 kişi öldü.
1985 – Halkçı Parti (HP) milletvekili Bahriye Üçok, zina yapan erkeklerin de cezalandırılmasını öngören yasa önerisi vermişti. TBMM yasa önerisini reddetti.
1986 – İnternet mühendislik özel kuvvetinin ilk toplantısı.
1986 – New York’ta toplanan Uluslararası PEN Kongresi, Türk Hükûmetini yazarlarla ilgili tutumunu gözden geçirmeye çağırdı.
1987 – 1 Ocak’ta Pekin’de Tiananmen Meydanı’nda öğrencilerin başlattığı gösteriler sonucunda, Çin Komünist Partisi Lideri Hu Yaobang istifa etti; yerine Zao Ziyang getirildi.
1991 – ABD Irak’a hava akınları ve füze saldırısı başlattı. Çöl Fırtınası Harekatı, Irak’ın sanayi ve savaş potansiyeli tamamen imha edip, 2003 yılında ülkenin işgaline zemin hazırladı.
1992 – El Salvador Hükûmeti ile isyancılar Meksiko’da bir antlaşma imzalayarak, en az 75 bin kişinin hayatına mal olan 12 yıllık iç savaşa son verdiler.
1992 – Halkın Emek Partisi kökenli Hatip Dicle ve Leyla Zana, Sosyaldemokrat Halkçı Parti’den istifa etti.
1996 – “Avrasya feribotu”, silahlı eylemciler tarafından 177 yolcu ve 55 mürettebatıyla Trabzon limanında rehin alındı ve İstanbul’a doğru kaçırıldı. Eylemciler Çeçenistan sorununa dikkat çekmek istediklerini söylediler.
1998 – Refah Partisi’nin Anayasa Mahkemesi’nce kapatılmasıyla, Necmettin Erbakan siyasi yasaklı duruma düştü.
2000 – Ricardo Lagos, Şili’nin Salvador Allende’den bu yana ilk sosyalist başkanı seçildi.
2002 – BM Güvenlik Konseyi, Usame bin Ladin’in ve Taliban üyelerinin tüm varlıklarını dondurma kararı aldı.
2003 – Columbia mzay mekiği, Cape Canaveral (Amerika Birleşik Devletleri) üssünden ayrıldı. (Mekik, 1 Şubat’ta dünyaya dönüşü sırasında parçalandı ve 7 kişilik uçuş ekibi yaşamını yitirdi).
2005 – Adriana Iliescu, 66 yaşında doğum yaparak dünyanın en yaşlı annesi unvanını aldı.
2006 – Mehmet Ali Ağca, askerlik işlemlerini yaptırmak üzere avukatı Mustafa Demirbağ ile GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesine gitti. Demirbağ, muayene sonucu Ağca’ya askerliğe elverişsiz raporu verildiğini bildirdi.
2010 – “2010 Avrupa Kültür Başkenti” olan İstanbul’da etkinlikler, şehrin yedi ayrı noktasındaki kutlamalarla başladı.
Doğumlar
1093 – İsaakios Komnenos, Bizans İmparatoru I. Aleksios (1081-1118 arası hükümdar) ile İrini Dukena’nin üçüncü oğlu (ö. 1152)
1409 – I. René, Napoli ve Kudüs kralı (ö. 1480)
1477 – Johannes Schöner, Alman astronom ve haritacı (ö. 1547)
1536 – Yi I, Koreli Neo-Konfüçyüsçü filozof ve yazar (ö. 1584)
1728 – Niccolo Piccinni, İtalyan besteci (ö. 1800)
1749 – Vittorio Alfieri, İtalyan drama yazarı (ö. 1803)
1821 – John C. Breckinridge, Amerikalı siyasetçi, hukukçu, asker ve ABD’nin 14. başkan yardımcısı (ö. 1875)
1836 – II. Francis, İki Sicilya’nın son kralı (ö. 1894)
1836 – Inoue Kaoru, Japon siyasetçi (ö. 1915)
1838 – Franz Brentano, Alman psikolog ve filozof (ö. 1917)
1849 – Eugène Carrière, Fransız sembolist ressam ve taşbaskı sanatçısı (ö. 1906)
1853 – André Michelin, Fransız mühendis ve sanayici (ö. 1931)
1853 – Ian Hamilton, Britanya Ordusu’nda kıdemli subay (ö. 1947)
1855 – Eleanor Marx, Marksist yazar ve politik eylemci (ö. 1898)
1859 – Jón Magnússon, İzlanda Başbakanı (ö. 1926)
1861 – Dilpesend Kadınefendi, II. Abdülhamid beşinci eşi (ö. 1901)
1878 – Harry Carey, Amerikalı oyuncu (ö. 1947)
1878 – Mehmed Abdülkadir Efendi, II. Abdülhamid’in ve Bidâr Kadınefendi’nin oğlu (ö. 1944)
1885 – Michel Plancherel, İsviçreli matematikçi (ö. 1967)
1890 – Karl Freund, Alman görüntü yönetmeni ve yönetmen (ö. 1969)
1892 – Homer Burton Adkins, Amerikalı kimyager (ö.
