Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 2022 yılında markette takip edilen 42 ürünün tamamında fiyat artışı olduğunu açıkladı.
TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, yaptığı açıklamada 2022 yılı ve aralık ayı üretici ile market arasındaki fiyat değişimlerini değerlendirdi.
2022 yılında markette takip edilen 42 ürünün tamamında fiyat artışı olduğunu kaydeden Bayraktar, “2022 yılında, fiyatı en fazla artan ürün markette ve üreticide kuru soğan oldu. Geçen yıla göre bu yıl markette en fazla fiyat artışı 3,08 liradan 12,77 liraya çıkan kuru soğanda görüldü. Kuru soğandaki fiyat artışını, 5 liradan 15,44 liraya çıkan limon, 10,62 liradan 28,9 liraya çıkan toz şeker, yüzde 4,55 liradan 12 liraya çıkan yeşil soğan, 6,80 liradan 17,89 liraya çıkan ıspanak, 3,87 liradan 10,3 liraya çıkan lahana, 118,98 liradan 293,96 liraya çıkan antepfıstığı, 5,59 liradan 13,57 liraya çıkan marul, 6,64 liradan 16,05 liraya çıkan portakal, 68,98 liradan 164,41 liraya çıkan kuru kayısı, 6,04 liradan 13,94 liraya çıkan karnabahar, 7,88 liradan 17,89 liraya çıkan mandalina, 16,31 liradan 36,83 liraya çıkan pirinç izledi” diye konuştu.
Bayraktar, 2022 yılında üreticide takip edilen 32 ürünün tamamında fiyat artışı yaşandığını ifade ederek, “Geçen yıla göre bu yıl, üreticide 90 kuruştan 6,33 liraya çıkan en fazla fiyat artışı kuru soğanda görüldü. Kuru soğandaki fiyat artışını 1,83 liradan 11,50 liraya çıkan mandalina, 2,27 liradan 7 liraya çıkan limon, 1,86 liradan 5,63 liraya çıkan portakal, 7,94 liradan 24 liraya çıkan kuru fasulye, 59,85 liradan 165 liraya çıkan antepfıstığı, 1,48 liradan 3,89 liraya çıkan marul, 2,25 liradan 5,71 liraya çıkan ıspanak, 1,55 liradan 3,89 liraya çıkan lahana, 2 liradan 5 liraya çıkan elma, 2 buçuk liradan 6,21 liraya çıkan karnabahar, 3,53 liradan 8,75 liraya çıkan domates, 10 liradan 23,70 liraya çıkan pirinç izledi” dedi.
Üretici fiyatlarındaki artışların en önemli sebebi girdi maliyetlerinin artması
Bayraktar, “2022 yılında genel olarak üretici fiyatlarındaki artışta en önemli etken artan üretim maliyetleri oldu. Girdilerde yüzde 100 ile yüzde 400 oranları arasında artışlar yaşandı. Kuru soğanda arzın azalması da fiyat artışında diğer bir faktör oldu. Turunçgillerdeki yaşanan don afeti nedeniyle üretimin azalması fiyatların yükselmesine neden oldu. Kuru fasulyede üretimin düşmesi fiyatları artırdı” ifadelerini kullandı.
Üreticide 4 lira 75 kuruş olan ürün 18 liraya yakın atıldı
Aralık ayında üretici ile market arasındaki fiyat farklılıklarını açıklayan Bayraktar, şöyle devam etti:
“Aralık ayında üretici ile market arasındaki fiyat farkı en fazla 4,75 liradan 17,75 liraya çıkan kabakta görüldü. Kabaktaki fiyat farkını 3,89 liradan 13,57 liraya çıkan marul, 5,71 liradan 17,89 liraya çıkan ıspanak, 13,84 liradan 41,92 liraya çıkan kırmızı mercimek, 5,42 liradan 16,23 liraya çıkan pırasa, 5,63 liradan 16,05 liraya çıkan portakal takip etti. Kabak 3,7 kat, marul 3,5 kat, ıspanak 3,1 kat, kırmızı mercimek ve pırasa 3 kat, portakal 2,9 kat fazlaya tüketiciye satıldı.”
“Markette fiyatı en fazla azalan ürün ise yüzde 17,1 ile limon oldu"
Bayraktar, şöyle konuştu:
“Aralık ayında markette 37 ürünün 20’sinde fiyat artışı, 17’sinde fiyat azalışı görüldü. Markette fiyatı en fazla artan ürün 48,85 liradan 56,56 liraya çıkan tavuk eti oldu. Tavuk etindeki fiyat artışını 11,25 liradan 12,77 liraya çıkan soğan, 108,16 liradan 121,14 liraya çıkan zeytinyağı, 156,53 liradan 173,54 liraya çıkan dana eti, 170 liradan 188,67 liraya çıkan kuzu eti takip etti. Markette fiyatı en fazla azalan ürün ise 18,26 liradan 15,14 liraya düşen limon oldu. Limondaki fiyat düşüşünü 21,94 liradan 19,13 liraya düşen sivri biber, 11,73 liradan 10,47 liraya düşen patates, 15,49 liradan 13,94 liraya düşen elma izledi.
Aralık ayında üreticide fiyatı en fazla düşen ürün, 8 buçuk liradan 5,71 liraya düşen yeşil soğan oldu. Yeşil soğandaki fiyat düşüşünü 6,79 liradan 4,75 liraya düşen kabak, 7,57 liradan 5,61 liraya düşen ıspanak, 7,81 liradan 6,33 liraya düşen kuru soğan, 9 buçuk liradan 8,13 liraya düşen sivri biber izledi.
Üreticide en fazla fiyat artışı 6 buçuk liradan 8,75 liraya çıkan patlıcanda görüldü. Patlıcandaki fiyat artışını 100 liradan 118 liraya çıkan fındık, 101,91 liradan 116,14 liraya çıkan dana eti, 100,51 liradan 114,13 liraya çıkan kuzu eti, 13 buçuk liradan 15 liraya çıkan yeşil fasulye, 74,2 liradan 79,4 liraya çıkan zeytinyağı takip etti. Aralık ayında üreticide 29 ürünün 9’unda fiyat artışı olurken, 12 üründe ise fiyat düşüşü görüldü. 8 üründe de fiyat değişimi yaşanmadı.”
Arz artışı fiyatların düşmesine sebep oldu
TZOB Genel Başkanı Bayraktar, fiyat değişimlerinin sebeplerini şöyle açıkladı:
“Yeşil soğan, kuru soğan ve ıspanakta arz artışı fiyatların düşmesine sebep oldu. Sivri biber ve kabakta talepteki azalma ürün fiyatlarını düşürdü. Patlıcan, yeşil fasulye ve fındıkta fiyat artışı arzın azalmasından kaynaklandı. Arz talep değişimi ve yem fiyatlarındaki artış et fiyatlarının yükselmesinde etkili oldu. Zeytinyağında ise yeni ürün fiyatları artışta etkin oldu.”
