Araban Ziraat Odası ve Sarımsak Üreticileri Birliği Başkanı Hasan Altun, Gaziantep’in Araban ilçesindeki üreticiler tarafından yetiştirilen Araban Sarımsağının özelliklerini anlattı. Araban Sarımsağı ile ilgili bilgi veren Altun, “Araban Ziraat Odası Başkanlığı olarak yaptığımız müracaat ve çalışmalar sonucunda Araban Sarımsağımızı Araban Ziraat Odası adına Avrupa Birliği’nde tescillendi. Türkiye’de toplam üretimin yüzde 35’i Araban’da olan ve özel lezzet kaynaklarından biri sayılan Araban Sarımsağı, diğer sarımsaklara kıyasla daha fazla aromatik bileşenlere sahip olmasının yanı sıra diş ve kabuk yapısıyla farklılığını belirginleştiren Araban Sarımsağı iri, albenisi yüksek, baş kabuğu ve diş kabuk rengi beyaz, diş et rengi krem-sarı olan bir sarımsak. İklim ve yetiştirme şartları nedeniyle erkenci bir sarımsak olan Araban Sarımsağı başının enine kesiti oval, boyuna kesiti eliptiktir. Baş kabuğunda ve dişlerde antresiyon şeritleri mevcuttur. Her başta yer alan diş sayısı ortalama 10-15 adet ve ortalama diş ağırlığı 4-7 gramdır. Her baş sarımsakta koruyucu kabuk sayısı 5-10 adet arasındadır. Baş iriliği yetiştirme şartlarına bağlı olarak 100 kadar ulaşabilmekle beraber, ortalama irilik 40-60 gram arasındadır. Baş çapı ortalama 40-50 cm arasındadır. Kabuğundan kolay ayrılır. Kokusu keskin ve kuru madde oranı yüzde 37 ila yüzde 42 aralığındadır. Mineral madde ve vitamin açısından zengindir. Kuru madde içeriğinin yüksek olması sayesinde uygun şartlarda uzun süre depolanabilir” dedi.
"Sökümü yapılan sarımsaklar toprağa serilerek 5-8 gün kurutulur"
Altun, “Araban Ovası killi-tınlı ve humus oranı yüksek topraklara sahip olup, organik madde bakımından sarımsağın ihtiyaç duyduğunu özelliklere sahiptir. Bölgenin iklim özellikleri nedeniyle kış öncesi ekim ve kasım aylarında ekimi yapılır. Bitki kışı toprakta geçirerek yeterli ve gerekli olan soğuklama ihtiyacını karşılar ve bu durum ürünün dayanıklılığını artırır. Şubat ve mart aylarından itibaren hızlı ve dengeli bir büyüme periyoduna girer ve mayıs ayında hasat edilmesi ile erkenci olarak pazara arz edilebilir. Araban Sarımsağının 100 gramdır. Üretim döneminde uygun sıcaklık 15-20 derece arasındadır. 0 derece civarı sıcaklık ve yüzde 60-75 arası nemli ortamda 5-10 ay arası depolanabilir. Üretim Metodu: Araban Sarımsağının dikimi, ekim sonu ve kasım ayı içerisinde yapılır. Sarımsak dikimi yapılacak arazi eylül ve ekim ayında bir kez derin, bir kez de yüzeysel olarak işlenir. Bu dönemde toprağa ortalama 8-10 kilogram fosforlu ve potasyumlu gübreler uygulanır. Sarımsak dişleri 10-12 cm aralıklarla toprağa gömülür. Dikim sırasında dişlerin kök verecek taban kısmının alt tarafa, sürgün verecek kısmının da üste gelmesi gerekir. Daha sonra azotlu gübreler dekara 23-25 kilogram düşecek şekilde atılır. Üretimde kullanılacak tohumluk dişler, üreticiler tarafından mayıs ayında hasadı yapılan sarımsaklar arasından seçilerek, dikim zamanına kadar uygun ısı ve nem ortamında ve askılarda saklanır. Dikimden önce başlar elle veya baş kırma ve dişleme makinalarıyla dişlere ayrılır. Yalnızca başın çevresini saran iri dişler dikimde tohum olarak kullanılır. Her bir dekar için 150-200 kilogram sarımsak başı kullanılır. Yetiştirme aşamasında ürünün verim ve kalitesinin arttırılması için gübreleme, ilaçlama, çapalama, sulama, yaprak kırma gibi bakım ve kültür işlemleri uygulanır. Sarımsak hasadı mayıs ayında yapılır. Sökümü yapılan sarımsaklar toprağa serilerek 5-8 gün kurutulur, kuruyan sarımsaklar ayıklama ve sınıflandırmaya tabi tutulur ve daha sonra satışa sunulur” ifadelerini kullandı.
“Araban Ovasında verim dekar başına 1500-2000 kilogram arasında değişir”
Altun, “Araban Ovasında verim dekar başına bin 500-2 bin kilogram arasında değişir. İklim ve su isteği Araban Sarımsağında ekonomik üretim, deniz ikliminden kara iklimine geçiş bölgelerinde yapılır. Yetiştirme döneminde optimum gelişmeyi 15-20 derece sıcaklıkta ve yüzde 60-80 nemli ortamlarda gösterir. Bitki gelişme döneminde yüksek nem olumlu etki yaptığı halde, dişlerin ve başın oluşmasından sonra devam eden yüksek nem oranı bitki hastalıklarına neden olabilir. Hasat döneminde yağış istemez. 0 derece altındaki sıcaklıklarda donmalar yaşanabilir. Sarımsak uzun gün bitkisidir. Diş verimini arttırmak için sıcaklığın yüksek olması, sulamanın az ya da yağışlara bağlı olarak hiç yapılmaması, bitkinin ihtiyacı kadar gübreleme yapılması gerekir. Araban Sarımsağı üretiminde, bitki kökünde hasara ve bitki hastalıklarına sebep olmaması için yanmamış çiftlik gübresi kullanımından kaçınılmalıdır” ifadelerine yer verdi.
