Avrupa'da çiftçi protestoları: Kim ne istiyor?

Avrupalı çiftçiler, son haftalarda Berlin'den Paris'e, Brüksel'den Bükreş'e kadar birçok başkentte traktörleriyle yollara çıkarak protesto gösterileri düzenledi. Protestocuların endişeleri bütün Avrupa ülkelerinde aynıydı.

'NET SIFIR İSYAN'

Belçika, Fransa, Almanya, Yunanistan, Litvanya, Polonya, Romanya ve artık İspanya'da da çiftçiler protesto gösterileri düzenliyor. Medya kuruluşları, protestoları "net sıfır isyan" olarak tanımlayarak Avrupa Yeşil Mutabakatı sonrası getirilen "yeşil" kurallara karşı yapıldığını belirtti. Ancak, isyanın nedeni sadece bu değil.

ÇİFTÇİLER NEDEN AYAKLANDI?

Aralık ayında Alman Hükümeti, ülkenin 2024 bütçesindeki 17 milyar avroluk açığı kapatmak için sübvansiyonları ve harcamaları azaltma planlarını duyurdu. Bu planlar arasında tarımsal sübvansiyonların kesilmesi ve vergi indirimleri de bulunuyordu. Bu da çiftçi protestolarının patlamasına neden oldu. O zamandan bu yana, AB genelindeki diğer çiftçiler de sokaklara çıkmaya başladı.

AB'li çiftçilerin gündeme getirdiği sorunlar arasında düşen satış fiyatları, artan maliyetler, ağır düzenlemeler, güçlü ve otoriter perakendeciler, borç yükü, iklim krizi, nadasa bırakma ve ucuz ithalat yer alıyor.

İTHALAT NEDEN SORUN OLUYOR?

AB'nin Rusya'nın işgalinden bu yana Ukrayna'dan yoğun ithalat yapması, kota ve vergi muafiyeti gibi politikalar yerel çiftçileri olumsuz etkiliyor.

Ayrıca, AB ile Güney Amerika bloğu Mercosur arasında yapılan ticaret anlaşması müzakerelerinin yeniden başlaması, özellikle şeker, tahıl ve et gibi sektörlerde haksız rekabete yol açabilecek endişeleri artırıyor.

NADAS ARAZİSİ

Çiftçiler ayrıca tarım arazilerinin yüzde 4'ünün nadasa bırakılması zorunluluğu gibi yeni AB sübvansiyon kurallarına da itiraz ediyor. Fransız çiftçiler, hükümetlerinin uygulamayı fazla karmaşık hale getirdiğini söyleyerek aşırı bürokrasiyi eleştiriyor.

YAKIT VERGİSİ NE OLACAK?

Almanya ve Fransa gibi AB'nin en büyük tarım üreticilerinde, çiftçiler tarımsal dizel üzerindeki sübvansiyonların veya vergi indirimlerinin sonlandırılması planlarına karşı çıktı. Yunan çiftçiler ise dizel üzerindeki verginin azaltılmasını istiyorlar.

Paris ve Berlin, baskıya boyun eğdi ve planlarından geri adım attılar bile.

AB'DEN DESTEK GELECEK Mİ?

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, çiftçilerin Brüksel'deki protestolarından sonra acil bir toplantı düzenleyerek Avrupa çiftçilerine destek olacaklarını, iş birliği yaparak idari yükü azaltacaklarını ve sektörün yapısal zorluklarını ele alacaklarını belirtti.

'KÖKLÜ REFORM' GELECEK Mİ?

Brüksel'de düzenlenen protestoların ardından Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise Avrupa'nın tarım sektörünün büyük bir krizle karşı karşıya olduğunu kabul etti. Hedefte olan gıda devleri ile süpermarketlerin çiftçilere adil fiyatlar ödemesini sağlamak için AB'nin "köklü" bir tarım reformu yapması gerektiğini vurguladı.

VERECEKLERİ FON YETERLİ Mİ?

Fransa'nın yeni seçilen Başbakanı Gabriel Attal ise protestoların bitmesi halinde yaklaşık 100 milyon avroluk bir fonu çiftçilere vereceğini söylese de bunun çok yetersiz olduğu biliniyor.

'KAYBIMIZ ÇOK BÜYÜK'

Bununla beraber Attal hem çiftçi hem de tüm Fransızların hayat kalitesini düşüren bürokrasiyi azaltmak için reform yapılması gerektiğini belirterek "Günlük hayatımızdaki prosedürler ve karmaşıklıklar nedeniyle her yıl 60 milyar avro kaybettiğimiz tahmin ediliyor" ifadelerini kullandı.