Çocuklarda 4 haftanın üzerindeki öksürüğün uzamış öksürük olarak kabul edildiğini aktaran Çocuk Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Erkan Çakır, “Uzamış öksürükte altta yatan sebepler bulunamaz ve ortadan kaldırılamazsa, çocukta kalıcı akciğer hasarı gerçekleşebilir. Bu yüzden uzamış öksürüğü olan çocuklarda mutlaka nedenin ortaya konması ve tedavisinin yapılması gereklidir” dedi. Özellikle sonbahar ve kış aylarına yaklaştığımız şu günlerde çocukların birçoğunda uzayan ve düzelmeyen öksürüklerin başladığına dikkat çeken İSÜ Liv Hospital Bahçeşehir Çocuk Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Erkan Çakır, uyarılarda bulundu. “4 haftayı geçtiyse dikkat”
Çocuklarda 4 haftadan daha fazla süren öksürüğün uzayan öksürük ya da dirençli öksürük olarak adlandırıldığının altını çizen Prof. Dr. Erkan Çakır, “Erişkinlerde bu süre 6-8 hafta olarak kabul edilmekle beraber çocuk akciğeri oldukça hassas ve çabuk hasarlanmaya meyilli olduğundan çocuklarda 4 haftanın üzerindeki öksürük, uzamış öksürük olarak kabul edilir. Uzamış öksürükte altta yatan sebepler bulunamaz ve ortadan kaldırılmazsa, çocukta kalıcı akciğer hasarı gerçekleşebilir. Bu yüzden uzamış öksürüğü olan çocuklarda mutlaka nedenin ortaya konması ve tedavisinin yapılması gereklidir” şeklinde konuştu. “Uzamış öksürüğün nedenleri”
Prof. Dr. Erkan Çakır, uzayan öksürüğe sebep olabilen önemli durumları şöyle sıraladı:
“Çocuklarda hem üst solunum yolu hem de alt solunum yolu hastalıkları uzayan öksürük yapabileceği gibi bazen solunum dışı etkenler de uzayan öksürüğe neden olabilir. Enfeksiyonlar uzamış öksürüğün en önemli sebeplerinden olup, virüs ve bakterilere bağlı solunum yolu enfeksiyonları tam tedavi edilemediğinde uzamış öksürüğe neden olabilirler. Özellikle bronşit, bronşiolit, zatürre gibi alt solunum yolu enfeksiyonları sonrası çocukların akciğerlerinde balgam birikimi olup akciğer sönmesi (atelektazi) ya da bronş genişlemesi (bronşektazi) gelişebilir. Bu durum kendini uzayan öksürük olarak gösterebilir. Uzamış öksürüğün bir diğer sık sebebi ise alerjik saman nezlesi ve astımdır. Özellikle gece artan öksürüklerde, çocukta alerjik bünye belirtileri olduğunda ve aile bireylerinde astım ve alerji hikâyesi olması durumunda bu hastalıklar akla gelmelidir. Küçük süt çocuklarında reflüye bağlı öksürükler de görülebilir. 5 yaş altı çocuklarda yabancı cisim aspirasyonlarına çok dikkat etmek gereklidir. Fındık, fıstık, ceviz gibi sert bir şey yerken ya da çocuğumuzun ağzında boncuk, silgi, kalem kapağı gibi bir şey varken aniden öksürme ve solunumda zorlanma hava yollarına yabancı cisim kaçtığını gösteren bulgu olup düzelmeyen öksürük ve dirençli hırıltı ile karşımıza çıkabilir. Tanı ne kadar gecikirse, yabancı cismin akciğerlerde bırakacağı hasar o kadar artabilir.
Düzelmeyen öksürüğün diğer bir nedeni ise doğuştan gelen akciğer hastalıklarıdır. Akciğerin yapısal problemleri, balgam birikimi ile giden kistik fibrozis ve doğuştan tüycüklerin çalışmamasına bağlı oluşan primer siliyer diskinezi hastalığı da dirençli öksürük yapabilirler. Bazen tüm altta yatan durumların araştırıldığı fakat nedenin tespit edilemediği, psikolojik nedenlerden kaynaklı öksürükler de olabilir ki buna da ‘psikojenik öksürük’ adını vermekteyiz.” “Zaman kaybetmeden uzman bir hekime başvurun”
Uzayan öksürüklerde ne yapılması gerektiğine değinen Prof. Dr. Erkan Çakır, “Çocuğumuzda uzayan öksürük varsa ilk yapmamız gereken şey altta yatabilecek ve tedavi edilmediğinde akciğer hasarı bırakabilecek durumların araştırılması için alanında uzman bir hekime başvurmaktır. Öksürüğün tedavisi öksürüğe neden olan durumun bulunması ve nedene yönelik tedavi başlanmasıdır” ifadelerini kullandı. “Öksürük kesici kullanmak zarar verebilir”
Öksürük kesicilerin işe yarayıp yaramayacağının da sık sorulan sorular arasında geldiğini belirten Prof. Dr. Erkan Çakır, “Altta yatan sebebin araştırılmadan ve buna yönelik tedavi verilmeden sadece öksürüğü kesmek ya da bastırmak amaçlı öksürük şurupları kullanmak oldukça zararlıdır. Bunun en büyük zararı ise gerçek tanının ve tedavinin gecikmesi ve buna bağlı ortaya çıkacak akciğer hasarının ağırlaşmasıdır. Özellikle de hekim kontrolü dışındaki tüm ilaç ve maddeleri kullanmaktan kaçınılmalıdır” şeklinde konuştu.
