Medipol Üniversitesi Pendik Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümünden Diyetisyen Gizem Gençyürek, halk arasında şeker hastalığı olarak bilinen diyabete karşı iyi gelen 10 besini açıkladı. Dyt. Gençyürek, “Diyabet, vücudumuzda pankreas adlı salgı bezinin yeterli miktarda insülin hormonu üretememesi veya ürettiği insülin hormonunun etkili bir şekilde kullanılmaması durumunda gelişen bir hastalıktır. İnsülin, kan şekerini düzenleyen bir hormon olduğu için üretilememesi veya etkili kullanılamaması durumunda kişi yediği besinlerden kana geçen glukozu kullanamaz ve kan şekeri yükselerek ‘hiperglisemi' gelişebilir. Diyabeti olmayan bir bireyin kan şekeri düzeyi açlık durumunda 120 mg/dl, tokluk halinde (yemekten iki saat sonra) 140 mg/dl'nin üstüne çıkmaz. Açlıkta ve toklukta ölçülen kan şekeri düzeyinin bu değerlerin üstünde olması vücudun şeker metabolizmasında bir bozukluk olduğunu ve diyabet riskinin varlığını gösterir” dedi.
"Uyku düzeni, stres yönetimi ve su tüketimi çok önemli"
Diyabet nedenleri arasında genetik yatkınlık, kötü beslenme alışkanlığı ve fazla kilonun olabileceğini belirten Dyt. Gençyürek, sözlerine şöyle devam etti: Diyabet riskinin ortadan kaldırılması veya diyabetli kişilerde kan şekeri düzeyinin kontrol altında tutulması için beslenme düzeni çok önemlidir. Beslenme ile birlikte fiziksel aktivite, uyku düzeni, su tüketimi ve stres yönetilmesi gereken diğer önemli hususlardandır. Diyabetli kişilerin beslenmesi planlanırken mutlaka diyet programında yer alması gereken ve diyabete karşı iyi gelen besinler vardır. Bunların arasında tarçın, enginar sirkesi, zerdeçal, sarımsak, ceviz, lahana, çörek otu, zeytinyağı, yaban mersini ve brokoli bulunur".
"Tarçın vücutta glukoz emilimini azaltarak kan şekerinin düzenlenmesini sağlar"
Dyt. Gizem Gençyürek, tatlı krizlerine birebir iyi gelen tarçının, vücudun tatlı ihtiyacını azaltmaya yardımcı olduğunu ifade ederek, "Tarçın vücutta glukoz emilimini azaltarak kan şekerinin düzenlenmesini sağlar. Su veya çayların içerisine çubuk tarçın koymak veya süt ve yoğurt gibi besinlerin içerisine toz tarçın eklenmesi bu düzeni sağlamak için faydalı olacaktır. Enginar sirkesi de lifli bir yapıya sahip olmasıyla kandaki insülin düzeyini dengeler. Kan şekerinin belirli bir düzeyde kalmasıyla daha az acıkma ve daha az karbonhidrat tüketme isteği olmaktadır. Enginar sirkesi her sabah 1 bardak suyun içerisine 1-2 yemek kaşığı karıştırılarak tüketilebilir. Zerdeçalın içindeki etken madde ‘kurkumin' ise zerdeçala hem rengini hem de antidiyabetik etki verir. Kan şekerinin dengelenmesini sağlar, özellikle de yüksek kan şekerinin normal düzeylere inmesini sağlar. Özellikle mercimek çorbası ve tavuk yemeklerine çok yakışmakla birlikte istenilen yemeğe koyulabilir veya sütün içerisine eklenebilir. Günde 1 yemek kaşığı kadar kullanımının güvenli olduğu bilinir. Aynı zamanda zerdeçallı besinlere karabiber de eklenmesi zerdeçalın emilimini artırır. Sarımsak ise antidiyabetik etkileri ile kan şekerinin düzenlenmesinde önemli bir besindir. Yemeklerin içerisinde kullanılabileceği gibi çiğ olarak yoğurtla veya salatalarla birlikte tüketilebilir" diye konuştu.
"Hem lif oranı yüksek hem de sağlıklı yağ içeriğine sahip ceviz günde 2-3 adet tüketebilir"
Cevizin kan şekerinin düzenlenmesindeki önemli besinlerden biri olduğuna değinen Dyt. Gençyürek, sözlerini şöyle tamamladı: "Hem lif oranı yüksek hem de sağlıklı yağ içeriğine sahip ceviz günde 2-3 adet tüketebilir veya akşamdan 1 bardak suyun içerisine 2 tam iç ceviz koyup sabaha kadar bekletip sabah aç karnına tüketebilirsiniz. Lahana da yüksek lif içeriğine sahip olması sebebiyle kan şekerinin düzenlenmesinde önemli rol oynar. Aynı zamanda düşük kalori içeriği ile kilo kontrolü içinde çok önemlidir. Buharda haşlama ile veya çiğ olarak salatalara eklenmesi faydasından daha iyi yararlanmayı sağlar. Çörek otu ise yüksek kan şekerinin düşmesini ve kan şekerinin dengede kalmasını sağlar. Günlük 1 tatlı kaşığı çörekotunu kahvaltılarda peynirle birlikte veya ara öğünlerde yoğurdun içerisine katarak tüketebilirsiniz. Zeytinyağı da doymamış yağ içeriği ile özellikle insülin direncini azaltarak kan şekerinin dengede kalmasını sağlar. Yemeklerinizi zeytinyağı ile pişirebilir veya çiğ sebze ile salataların üzerine ekleyebilirsiniz. İnsülin direnci, Tip2 diyabet durumlarında yaban mersini tüketiminin kan şekerini düzenlediği bilinir. Dolayısıyla beslenme programlarına gün aşırı 1 avuç kadar taze yaban mersini eklenmesi kan şekerinin regüle edilmesi için önemlidir. Yapılan araştırmalarda brokolinin içerdiği ‘sülforafan' ile açlık kan şekerinin dengelendiği ve diyabetin kontrol altına alındığı görülmüştür. Bu nedenle brokoliyi sağlıklı pişirme yöntemleriyle pişirip veya çiğ olarak tüketebilir veya diyabet tedavisine yardımcı olmak amacıyla brokoli ekstresi kullanılabilir".
