Sosyal Güvenlik Uzmanı Resul Kurt, star.com.tr'deki bugünkü yazısında EYT borçlanmasına ilişkin bir yazı kaleme aldı. Resul Kurt, yazısında kanunda belirtilen borçlanmalar haricindeki geçmiş yıllardaki gün boşluklarının ödenmesi ve prim gününün arttırılmasının mümkün olmadığına dikkat çekti.
İşte Resul Kurt'un o yazısı:
EYT konusunda önemli mesafeler alındı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanımız Vedat Bilgin hoca tarafından da yapılan açıklama ile şartlar belli olmaya başladı.
Mevcut bilgiler ışığında 8.9.1999 öncesi ilk defa sigortalı olanların faydalanacağı, 4/a (SSK) sigortalıları için kadınlarda 20 yıl ve erkeklerde ise 25 yıl sigortalılık süresi ile 5000 gün sayısını tamamlayanların EYT'den emekli olabileceği görülüyor.
Memur ve Bağ-Kur'lularda ise kapsamdaki kadınların 7200 gün, erkeklerin 9000 gün sayılarını doldurması gerekiyor.
Elbette yeterli gün sayısı olmayanlar yönünden geçmiş yıllardaki gün boşluklarının tamamlanıp tamamlanmayacağına ilişkindir.
Gün boşluklarının ödenebilmesi için mevzuatta yer alan borçlanmalardan birisinden yararlanılması gerekmektedir. Kanunda belirtilen borçlanmalar haricindeki geçmiş yıllardaki gün boşluklarının ödenmesi ve prim gününün arttırılması mümkün değildir.
5510 sayılı Kanunda yer alan sürelerin bulunması halinde hizmet borçlanması türleri aşağıdaki gibidir.
Buna göre;
● Ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri, üç defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonra iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla,
● Er veya erbaş olarak silâh altında veya yedek subay, yedek astsubay okulunda geçen süreleri,
● Eski Emekli Sandığı kapsamında olanların, personel mevzuatına göre aylıksız izin süreleri,
● Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurt içinde veya yurt dışında geçirdikleri normal doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri,
● Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal staj süreleri,
● Sigortalı iken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan bu suçtan dolayı beraat edenlerin tutuklulukta veya gözaltında geçen süreleri,
● Grev ve lokavtta geçen süreleri
● Hekimlerin fahrî asistanlıkta geçen süreleri,
● Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa edenlerin, istifa ettikleri tarih ile seçimin yapıldığı tarihi takip eden ay başına kadar açıkta geçirdikleri süreleri,
● 1 Ekim 2008 tarihinden sonra olmak üzere 4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların, kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik süreleri,
● Sigortalı olmaksızın, 8/4/1929 tarihli ve 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanuna göre yurt dışına gönderilen ve öğrenimini başarıyla tamamlayarak yurda dönenlerden yükümlü bulunduğu mecburi hizmet süresini tamamlamış olanların, yurt dışında resmî öğrenci olarak geçirmiş oldukları öğrenim sürelerinin 18 yaşının tamamlanmasından sonraki döneme ait olan kısmı,
Borçlanılabilmektedir.
Aynı zamanda sigortalılar yaşlılık toptan ödemesi ve yaşlılık toptan ödemesinin ihyası ile de prim günü kazanabilmektedir.
5510 sayılı Kanun kapsamında borçlanma yapacak olan kimselerin 01.07.2022 – 31.12.2022 Tarihleri arasında asgari ücret üzerinden günlük 215,70 TL üzerinden borçlanma tutarları hesaplanmakta olup, bir günlük borçlanma tutarı en düşük 69,02 TL olarak belirlenmiştir. Borçlanma yapılırken SGK tavan tutardan (Üst sınır) 1.617,75 TL x %32 =517,68 TL günlük prim ödenmesi gerekmektedir.
5510 sayılı Kanunun 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendi kapsamında kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik kalan sürelerinin borçlandırılmasında 1/1/2012 tarihinden itibaren kalan sürelerinde genel sağlık sigortalısı sayıldıklarından bu kişilerin genel sağlık sigortası prim borcu olması halinde % 32 oranı üzerinden, borç bulunmaması halinde % 20 oranı üzerinden hesaplama yapılacaktır.
1/7/2022 ila 31/12/2022 dönemi için belirlenen asgari ücret tutarları karşısında yurt dışında geçen sürelerin borçlanılmasında ise 1/7/2022 ila 31/12/2022 tarihleri arasında borçlanılacak her bir gün için tahakkuk ettirilecek borç tutarının;
-Alt sınırı : 215,70 TL x %45 =97,07 TL
-Üst sınırı : 1.617,75 TL x %45 = 727,99 TL
Esas alınacaktır.
2022 Aralık ayı sonuna kadar borçlanma yapılması halinde düşük tutardan borçlanma mümkündür. 2023 Ocak ayından itibarense asgari ücret artışına bağlı olarak bir artış yapılacağından daha fazla ödenmesi gerekecektir.
