Resim 1: Alonso reis podyuma çıkarak, “Yıkılmadım, ayaktayım. Dertlerimle baş başayım.” mesajı verdi. Mutluluğu görülmeye değerdi.
Sezon gittikçe ilginç bir hal almaya devam ediyor, bıçak sırtında bir sezon desek yanılmış olmayız. Takımların hatalarını pilotlar, pilotların hatalarını takımlar kapatmaya çalışıyor. Hataları kapatmak bazen mümkünken, bazen de değil.
Artık sezonun hata kaldırmayacak bir dönemine geldik. Son iki yarışta puan avantajı Red Bull’da, performans avantajı Mercedes’te. Katar da bu söylemi doğrular şekilde geçildi.
Şimdi yine pek çok hatanın ve tartışmanın yaşandığı hafta sonunu soru cevaplarla yarışı değerlendirelim.
Bottas’ın ve Max’in cezası doğru muydu?
Doğruydu. Sıralamaların son denemesinde aracında sorun yaşayan Gasly’nin ardından sarı bayraklar sallandı. Bu sarı bayraklara iki pilot dikkat etmedi. Bottas, tek sarı bayrağı; Verstappen ise çift sarı bayrağı dikkate almayarak turunu tamamladı.
Bunun sonucunda da Bottas üç sıra cezası, Max beş sıra cezası alarak yarışa başlamak zorunda kaldı. Horner, “Orada çift sarı bayrak sallanması yanlıştı.” diyerek itiraz etti. Hatta hakemlere hakaret ederek ölçüyü kaçırdı ve FIA tarafından uyarıldı. Ancak Max’in arabadayken durumun çift sarı bayrak mı, tek sarı bayrak mı gerektirdiğini anlamasına imkân yoktu. Dolayısıyla yapması gereken, sallanan bayraklara uymaktı.
Ceza alan Max muhteşem bir kalkışla hatasını telafi ederek alabileceği maksimum puanları aldı.
Bottas ise önce kalkışta kavrama noktası için arabasını uygun devir aralığına getiremedi. Bu nedenle kalkışta pek çok sıra kaybetti. Sonra da orta hamurlu lastiklerinin hasarlanmasıyla daha gerilere düşerek yarış dışı kaldı.
Bu hafta sonu ceza alan iki pilot karşılaştırıldığında, iyi pilotun nasıl fark yaratacağını da görmüş olduk. Biri ceza almasına rağmen ekmeğini taştan çıkarırken, diğeri gittikçe gerilere düştü.
Hangi araba daha üstündü? Neden?
Bu hafta sonu Mercedes’in net bir üstünlüğü vardı. Mercedes’in net üstünlüğü sadece kendi performanslarıyla ilgili değildi. Red Bull da ayarlarda sorun yaşadığı için bekleneni veremedi.
Resim 2: Red Bull, Merc’in arka kanadına itiraz ediyor. Ama Merc, FIA’nın arka kanat testlerini geçti. Red Bull ise kendi arka kanadını bir arada tutmakta zorlanıyor.
Birkaç haftadır Red Bull’un arka kanadıyla ilgili büyük sıkıntılar var. Red Bull’un daha az yere basma kuvveti üretmek için tasarlanmış ince arka kanadında yapısal bir sorun var. Üst flap’ı aktive eden aktuatörde ve üst kanadın arka kanat plakasına monte edildiği bölgede sık sık hasarlar görüyoruz. Bu hasarların iki tane olumsuz etkisi var:
İlk etki, Red Bull mekanikerleri devamlı arka kanat tamir etmek zorunda kalıyor. Bu da antrenmanlarda değerli zaman kaybına neden oluyor.
İkinci etkiyse, takımın sıralamalar sonrasında Parc Ferme’de de devamlı kanat değiştirmek/tamir etmek zorunda kalması. Kurallar gereği, takımların sezon boyunca sadece iki kere Parc Ferme’yi ihlal etme hakkı var. Red Bull ise kanat tamiri nedeniyle şimdiden üç kere ihlal etti bile. Padoktan bu konuyla ilgili yükselen itirazlardan dolayı artık bir ceza söz konusu olabilir.
Cezadan kaçınmak isteyen Red Bull, bu hafta sonu garanti yolu seçti ve yapısal sorunu olmayan, yüksek yere basma kuvveti üreten büyük kanadı tercih etti. Bu nedenle de arabanın önü hafif kaldı. Ön tarafta kanat açılarını artırdıklarında arabayı daha iyi dengeleyebildiler. Ama bu sefer de düzlüklerde çok yavaş kaldılar. Kanat açılarını azalttıklarındaysa önden kayma yaşayarak değerli zaman kaybettiler. Bunun sonucunda sıralamada ve yarışta beklentilerin altında kaldılar.
Madalyonun öbür yüzündeyse Mercedes’in gelişimi ve takımın rakibiyle çok fazla ağız dalaşına girmeden kendi işine odaklanması var. Bottas geçtiğimiz hafta sonu, “Arabayı ayarlamak için yeni bir yol bulduk ve çok etkili oldu.” dedi. Arabadaki gelişimi daha eski ve düşük güç üreten motora rağmen tur derecelerinin iyi olmasından anlayabiliriz. Bundan sonraki yarışlarda havuzlarındaki en güçlü motorla birlikte daha iyi görünebilirler. Tabii arabanın gelişimini destekleyen başka unsurlar da var. Mesela Katar’a uygun doğru ayarı ilk yakalayan pilot Bottas’tı. Hamilton onun ayarlarını aldı ve geliştirdi. Ayrıca Toto’nun deyimiyle kariyerinin en çalışkan ve en iyi sürüşünü sergileyen Hamilton sonuçta etkili oluyor.
Sonuç olarak pek çok parametrenin birleşimi sayesinde Mercedes bu hafta sonu daha güçlü bir araca sahipti.
Alpine mucizesi nasıl gerçekleşti?
Alpine’in çok iyi bir yarış arabasını olduğunu uzun süreden beri yazıyorum. Tek handikapları motor güçleri. Motor gücündeki eksiği genelde daha küçük ve/veya daha az eğime sahip kanatlarla dengelemeye çalışıyorlar.
Fakat bu tip kanatlarla arabanın denge sorunu yaşamaması için süspansiyon geometrisinin çok iyi ayarlanması lazım. Ayrıca ağırlık dağılımının da çok iyi olması lazım. Alpine, bu iki konuda çok iyi. Bu sayede motor gücünün çok etkili olmadığı pistlerde olumlu performans gösteriyorlar. Monza gibi herkesin küçük kanat taktıkları pistlerdeyse zorlanıyorlar.
Yukarıdaki parametrelere ek olarak Alpine’le ilgili çok olumlu bir konu daha var. O da, zorlandıkları yarışlarda dahi maksimumu almayı başarmaları. Bunu sezon ortasında Alonso, “En iyi araba değiliz ama en iyi takımız. Her zaman koşulları iyi kullanıp maksimumu alıyoruz.” diyerek dile getirmişti. Burada da yine doğru stratejiyle başarıya ulaştılar. Benzer stratejide Perez podyuma çıkardı. Az önce dediğim gibi, Alpine koşullardan maksimumu aldı.
Fakat tüm bu bilgiler Alonso’nun podyumunu açıklamakta yetersiz kalır. Alonso, hayatının en iyi startlarında birini aldı. Gireceği ikili mücadeleleri doğru seçerek lastiklerini korudu. Çoğunlukla risk teşkil eden kerb’lerden uzak durdu. Hatasız sürdü ve arabasının verebileceğinden fazlasını aldı. Gerçek bir matador gibi yarışarak gelecek adına umut verdi.
Ferrari, McLaren ve Alpha Tauri
Hafta sonunun hayal kırıklığı yaşayan üç takımı bu başlık altında. Leclerc, şasisindeki yırtık nedeniyle sıralamalarda geride kaldı. Şasi değişimiyle birlikte yarışta parladı. Sainz ise tempo olarak beklentileri karşılayamadı.
Alpha Tauri lastiklerini süratle tüketti. Çift pit stop yapmak diğer takımlar için lastik hasarlarına karşı önlem almak içindi. Ama Alpha Tauri için zorunluluktu. Bir noktada çift pit bile onlar için yeterli olmayacak gibiydi.
McLaren’da Ricciardo beklentilerden uzak Norris ise şanssızdı. Norris lastik patlatarak yarışı biraz daha yukarıda bitirme şansını kaybetti.
Bu üç takım arasında yine de Ferrari adına olumlu şeyler yazabiliriz. Motorun elektriksel verimliliği Honda seviyesinde veya daha iyi. Pit’lerde ise büyük gelişim var. Bu yarışta Ferrari sorunsuz bir şekilde peş peşe çift pit bile yaptı. O derece olumlu yani.
Lastikler neden patladı?
Yarıştan önce Fanatik’te çıkan yazımda, “Sol ön lastiklere dikkat.” cümlesini kullanmıştım. Bunu söyleme nedenim son sektördeki viraj yapısıydı. Bu sektörde yanal yüklerin sol lastikleri yıpratacağından bahsetmiştim.
Malzeme yapısı gereği, polimerlere (kauçuk da polimer) yük uzun süre etkidiğinde, aşırı ısınma sonucu polimer zincirlerinde kopma meydana gelir. Yani lastik daha çabuk aşınır. Ayrıca araçlar virajları lastik omuzları üzerinde döner. Bu durumda uzun süreli yük altında kalan lastik omuzları zorlanır ve belli bir ömürden sonra hasarlanır. Bu yarışta lastik hasarlarının tamamı lastik omuzlarında gerçekleşti.
Bunun nedeni sol ön lastikteki kauçuğun çabuk aşınması sonucu lastik omuzlarını koruyamamasıydı. Esnek bir malzeme olan kauçuk aşınınca daha sert malzemelerden oluşan omuz yapısı korumasız kaldı ve virajdaki yüklere dayanamadı.
Pirelli motor sporları direktörü Mario Isola, “Hasarlanan lastiklerde hiç kauçuk kalmamıştı. Yarıştan önce takımlara çift pit stop önermiştik. Ama tek pit daha hızlı strateji olduğu için takımlar bizi dinlememeyi seçti.” dedi.
Yarıştaki en beklenmedik performanslardan birini Aston Martin gösterdi. Aston’u, cuma günü takımları performans anlamında değerlendirirken bolca konuşacağız.
Fırat KESKİN
