İngiltere’de hane halklarının ortalama enerji harcamalarının önümüzdeki nisan ayında 4.420 sterline yükselmesi bekleniyor. Ülkede şu anki ortalama enerji harcamaları ise 1.971 seviyesinde. Söz konusu artış 2022’nin başlangıcına göre, 3 katlık bir değişimi işaret ediyor. Enerji yoksulluğuyla karşı karşıya kalan hane halkları devlet desteğinin artırılması çağrısında bulunuyor.
Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre, hane halkı enerji maliyetlerindeki artış doğalgaz fiyatlarının son 12 ayda keskin bir şekilde yükselmesiyle başladı. Bu yükselişteki en önemli sebepse Rusya’nın Avrupa’ya sağladığı doğalgaz arzını sıkıştırması. Rusya'nın arz kısıtlamaları Ukrayna'nın işgalinin ardından yoğunlaştı. Moskova ile Batı arasındaki ekonomik savaşla birlikte doğalgaz fiyatları son yıldaki ortalamasının 10 katına ulaştı.
İngiltere, savaştan önce doğalgazının sadece küçük bir yüzdesini Rusya'dan ithal ediyordu. Bununla birlikte ülkenin boru hattı ile tedarik ettiği doğalgazın yüzde 40 kadarı Rusya kaynaklı daha geniş Avrupa pazarına bağlanıyor. Söz konusu tablo İngiliz tedarikçiler tarafından ödenen fiyatların hala Avrupa’nın geri kalanını nispeten yakından takip ettiği anlamına geliyor.
Ayrıca İngiliz hane halkları, Kıta Avrupası’ndaki hanelere göre daha aşırı fiyatlara maruz kalıyor. Zira evlerin büyük çoğunluğu doğalgazla ısıtılıyor. Ülkede üretilen elektriğin yaklaşık yüzde 40’ı doğalgaz kaynaklı enerji santrallerinden sağlanıyor. Bu oran Avrupa ülkelerinin büyük bir kısmından daha fazla.
Financial Times’ın haberine göre doğalgaz fiyatları arttıkça ülkedeki birçok küçük perakende enerji tedarikçisi de piyasadaki çöküşü fırsat bilerek faturaları yaklaşık 100 sterlin arttırdı. Analistler, düzenleyici kuruluş Ofgem'in enerji fiyat sınırını hesaplama metodolojisine yaptığı ince ayarın da etkili olduğunu belirtiyor. Analistler, söz konusu düzenlemeler sonucu tedarikçilerin doğalgazın fiyatlarındaki artışlardan korunma maliyetinden daha fazlasını geri almalarına izin verildiğine dikkat çekiyor. Bu da faturaları daha da fazla şişirilebilmesine imkan sağlıyor.
AVRUPA’NIN GERİ KALANINDA DURUM NASIL?
Avrupa enerji piyasasında durum oldukça çarpıcı bir hal aldı ve hane halkı enerji harcamaları ülkelerin ne noktada piyasaya müdahale ettiği ile sıkı sıkıya bağlı konumda. Bazı hükümetler tüketicileri korumak için atılan adımlarda İngiliz hükümetinden çok daha ileri gitti.
Doğrudan karşılaştırmalar pek doğru bir gösterge değil. Ancak İtalya’daki ortalama bir hane halkının şu anda yıllık bazda enerji için 2300 sterlin civarında harcama yapması bekleniyor. İngiltere’deki mevcut fiyat sınırı ise 1971 sterlinde. Almanya'daki hane halkları için Temmuz ayında yapılan bir tahmin, ortalama faturanın 2.759 sterlin olacağını belirtiyor.
Fransa ise Cumhurbaşkanı Emanuel Macron’un tüketicileri yükselen fiyatlardan neredeyse tamamen koruması hedefi sayesinde aykırı bir ülke olarak öne çıkıyor. Geçen yıl doğalgaz ve elektrik faturalarını olağandışı bir şekilde yükselten Fransa yönetimi o zamandan beri hane halkı elektrik maliyetlerini büyük ölçüde sınırlandırıldı. Enerji sağlayıcısı EDF'nin yüzde 84'üne sahip olan Fransa devleti, maliyetleri karşıladığı için kamu hizmetini tamamen kamulaştıracak.
İngiltere ise şimdilik hane halkı faturalarını 400 sterlin tıraşlayacak 15 milyar sterlinlik bir harcama paketi açıkladı. Pakette daha yoksul ve daha savunmasız aileler için daha fazla harcama yapılacak. Ancak söz konusu plan, Ekim ayında fiyat sınırının 2.800 sterline ulaşması beklentilerine dayanıyordu. Sonbahar için yapılan tahminlerse hane halkı doğalgaz harcamalarının 3.582 sterline ulaşacağını öngörüyor.