Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Karadeniz Gazı’yla ilgili yeni müjde açıklayacağını duyurmasının ardından heyecanlı bekleyiş sürüyor.
Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. İshak Turan, Karadeniz’de keşfedilen 540 milyar metreküplük doğalgaz rezervinin ardından bölgedeki çalışmaların sürdüğüne dikkat çekti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanması beklenen müjdeyle birlikte bu rakamın yukarı yönlü güncellenmesi yönünde olabileceğinin altını çizen Turan, "Bir rakam telaffuz etmek doğru değil. Ancak keşif çalışmalarının sürmesi olumlu yönde de neticelerin alındığını göstermektedir" dedi.
Filyos’a 170 kilometre uzaklıkta ve 2 bin 200 metre derinlikte kurulan denizaltı tesislerinden geçen doğalgazın karaya ulaşacağını belirten Turan şöyle dedi:
"Biz de bölgede yaşayan bir akademisyen olarak oldukça heyecanlıyız. Malumunuz 2020’de ve 2021’de iki farklı keşifle toplamda 540 milyar metreküplük bir doğalgaz keşfi Zonguldak’ın 170 kilometre açıklarında Sakarya Gaz Sahası’nda elde edildi. Bugün Cumhurbaşkanımızdan buradaki rakamın yukarıya doğru güncellenmesi yönünde bir müjde bekliyorum. Burada tabi ki 100 milyar metreküp mü olur 200 milyar metreküp mü olur rakam telaffuz etmek doğru değil. Ancak keşif çalışmalarının sürdüğünü ve olumlu yönde de burada neticelerin alındığını göstermektedir. Burada İnşallah Cumhurbaşkanımızdan oldukça iyi bir rakam bekliyorum. Umarım güzel gelişmeler olur. Aslında buradaki doğalgaz üretimini dört farklı aşamada belirtebiliriz. Denizin tam 2 bin 200 metre altında denizaltı tesisi kuruluyor. Burada herhangi bir insan eli çalışmalarda kullanılmıyor. İnsansız robotlar kullanılarak karadan ve gemiler vasıtasıyla bir şekilde kumanda edilerek burada büyük bir tesis kuruluyor. Burada kurulan tesisin uzunluğu yaklaşık 12 kilometre. İstanbul’da yaşayanlar için şöyle ifade edebilirim. Sarıyer’den Beşiktaş’a kadar uzanan bir sahil şeridi boyunca denizin altında bir tesis kurulmaktadır. Kuyubaşı vanalarından manifolda aktarılacak olan doğalgaz yaklaşık 170 kilometrelik boru hattıyla birlikte Filyos sahiline ulaştırılacak. Burada tek bir boru hattından da bahsetmiyoruz. Aynı zamanda denizaltındaki tesislerin elektriğini taşıyacak ek bir boru hattı, denizin 2 bin 200 metre altında çalışan bir tesisten bahsediyoruz. Çeşitli kimyasalların götürülmesi gerekiyor. Onun için de ayrı bir üçüncü boru hattı da var. Toplamda üç boru hattından Sakarya Gaz Sahası’ndan Filyos Limanı’na kadar uzanan bir boru hattından bahsediyoruz. Bu boru hatları yüzde 100 bitmiş durumda. Hemen arkamızda Filyos Gaz İşleme Tesisleri yapılmaktadır. Buradaki tesisin de büyük bir çoğunluğu bittiği, maalesef denizin altından çıkarılan gaz evlerimizde aynı şekilde kullanılmıyor. Bunun belirli bir ayrıştırma ve temizlenme sürecinden geçiyor. Buradaki tesislerde de diğer kimyasal maddeler yada herhangi bir parçacıklar ayrıştırılarak buranın çok daha yakınında BOTAŞ’a ait bir tesise gaz aktarılacak. Basınç ayarlaması yapıldıktan sonra 37 kilometre uzaklıktaki aktarma merkezine aktarılacak. 37 kilometre uzunluğundaki boru hattının da bittiğini söyleyebiliriz." "Hemen faturaların ucuzlamasını beklemek rasyonel yaklaşım olmaz"
Avrupa’da enerji arz sorununun yaşandığını ve Türkiye’nin kendi iç üretimiyle tedarik edeceği doğalgazla birlikte kendi enerji arz sorununu gidereceğini söyleyen İshak Turan bu durumun faturalara ise 1-2 yıl içerisinde yansıyabileceğinin altını çizdi. Turan, şöyle devam etti:
"İlk etapta hemen doğalgaz faturalarının ucuzlamasını beklemek çok rasyonel bir yaklaşım olmaz. Bugün Avrupa’ya baktığınız zaman enerji arz sorunu yaşanmaktadır. Onun için kendi iç üretiminizle tedarik edeceğiniz doğalgaz sizin öncelikle enerji arz sorununuzu giderecek. Zaman içerisinde sonuçta Faz-1’de 4,5 milyar metreküplük doğalgaz üretimi tahmin edilmektedir. Faz-2 ile birlikte bu 15 milyar metreküpe çıkacak. 2025’in sonunda Türkiye’deki konutlarda kullanılan tüm doğalgaz buradaki Filyos Doğalgaz İşleme Tesisleri’nden ana şebekeye aktarılacak. Yani eğer halkımız biraz daha sabırlı olursa 1-2 yıl içerisinde bunların faturalara da yansıdığını görebiliriz." "Sanayi kapasitesinin artmasıyla doğalgaz kullanımı arttı"
2021 yılına kadar Türkiye’nin doğalgaz tüketiminin 50 milyar metreküp olduğunu ancak sanayi kapasitesindeki artmasıyla doğalgaz kullanımının da arttığına dikkat çeken İshak Turan şöyle dedi:
"2021 yılına kadar Türkiye’nin tükettiği doğalgaz 50 milyar metreküptü. Ancak 2021’den 2022’ye geçtiğimiz yıl içerisinde yüzde 20’yi aşkın bir doğalgaz tüketimiyle karşılaştık. Sanayi kapasitesindeki artan üretimle de yakından ilişkili. Şu anda Türkiye’de 60 milyar metreküpe yakın bir doğalgaz tüketilmektedir. Faz-1 ve Faz-2 sonunda buradan yaklaşık 15 milyar metreküplük bir doğalgaz üretimi planlanmaktadır. Bu da Türkiye’nin mevcut tükettiği doğalgazın yaklaşık yüzde 25’ine tekabül etmektedir. Diğer bir ifadeyle konutlarda tükettiğimiz bütün doğalgaz burada Filyos tesislerinden halka ulaşacaktır. Ancak burada daha yeni keşifler, ek müjdeler geldikçe yaklaşık 40 milyar metreküpe kadar varan bir potansiyele sahip. Yani önümüzdeki yıllarda Türkiye’nin tükettiği doğalgazın yarısının veya daha fazlasının buradan karşılanacak diyebiliriz." Ara eleman ihtiyacı ZBEÜ’den
Öğretim Üyesi Dr. İshak Turan, bir taraftan Karadeniz Gazı için çalışmaların sürdüğünü diğer taraftan da kalifiye eleman yetiştirilmesi için de Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi bünyesinde iki bölüm kurulduğunu anlattı. Turan, Türkiye’nin ara eleman ihtiyacının da ZBEÜ’den karşılanacağının altını çizerek sözlerini şöyle tamamladı:
"Şehir üniversiteleri bulundukları bölgelerin ekonomik, siyasi, toplumsal ve kültürel faaliyetlerine de destek olmakta. Aynı zamanda buradaki projelerde öncü rol alarak gelişmelerini de desteklemektedir. Bu bağlamda Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi de Filyos’taki enerji faaliyetlerinde çalışmaları desteklediği bilinmektedir. Öncelikle TPAO ile YÖK arasında bir protokol imzalanarak Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Çaycuma Kampüsü’nde Açık Deniz Teknolojileri Merkezi kuruldu. 2022-2023 akademik döneminde iki ayrı bölüm kuruldu. Toplamda 60 öğrenci iki farklı bölümde eğitim görmektedir. Açık Deniz Sondaj Teknolojisi ve Açık Deniz Tabanı Uygulamaları adı altında iki bölüm şu an hazırlık eğitimi görüyor. Öğrenciler önümüzdeki yıl da bölümlerinde devam edecek. Bunun en önemli avantajı burada mezun olacak öğrenciler sondaj çalışmalarında faaliyet gösterecekler. Böylece burada yetişmiş ara elemanları da üniversitemiz bünyesinde bulacağını söyleyebiliriz. Aynı zamanda buradaki öğrencilerin daha kaliteli ve nitelikli eğitim koşullarına sahip olabilmesi için ZBEÜ Rektörü Prof. Dr. İsmail Hakkı Özölçer de kendi başkanlığında bir heyetle Azerbaycan’a gitti. Burada Azerbaycan Devlet Petrol ve Sanayi Üniversitesi’nde işbirliği protokolleri imzaladılar. Böylece üniversitemiz burada eğitim görecek öğrencilerimize uygun koşulları sağlamak için de elinden geleni yapmaktadır."
