Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) Birleşmiş Milletler kontrolünde bulunan Yeşil Hat üzerindeki Pile köyüne yol yapma girişimi, BM barış gücü görevlileri tarafından engellendi. Engelleme esnasında Kıbrıs Türk tarafı ile BM yetkilileri arasında gerginlik yaşandı.
KKTC yönetiminin Birleşmiş Milletler kontrolünde bulunan Yeşil Hat üzerindeki Pile köyüne kolay ulaşım sağlamak üzere başlattığı Pile-Yiğitler Yolu Projesi nedeniyle bölgede tansiyon yükseldi. Kıbrıs’taki Birleşmiş Milletler Barış Gücü (UNFICYP) askerleri, bölgede emniyeti sağlamak amacıyla bulunan KKTC polisine ve yol inşaat ekibine fiziksel müdahalede bulundu. Bölgede gerilim artarken, BM ve KKTC yönetimi birbirini suçladı. "BM araçlarına zarar verilmesi kabul edilemez"
UNFICYP tarafından yapılan yazılı açıklamada, sabah saatlerinde yol inşaatının başladığı noktada KKTC personelinin BM barış güçlerine ve araçlarına saldırdığı belirtildi. Saldırının kınandığı ifade edilen açıklamada, “Olay, BM barış güçlerinin bölgedeki izinsiz inşaat çalışmalarını engellediği Pile yakınlarındaki tampon bölgede yaşandı. BM barış güçlerinin güvenliğine yönelik tehditler ve BM araçlarına zarar verilmesi kabul edilemez ve uluslararası hukuka göre ciddi bir suç teşkil eder” denildi. Türk tarafına, BM misyonunun tampon bölgesindeki yetkisine saygı duyma, gerilimi daha da tırmandırabilecek her türlü eylemden kaçınma ve BM kontrolündeki tampon bölgeden tüm personel ve iş makinelerini derhal geri çekme çağrısı yapıldı. Açıklamada, “Misyon, durumu yakından izliyor, bölgede sükunet ve istikrarın korunmasını sağlama taahhüdünü sürdürüyor” ifadeleri kullanıldı. KKTC’den BM’ye yalanlama: “Polisimize ve yol inşaat ekibine KKTC toprakları içinde fiziksel müdahalede bulunuldu”
Tampon bölgede yaşanan gerginliğe dair Kıbrıs Birleşmiş Milletler Barış Gücü tarafından yapılan açıklamaya KKTC Dışişleri Bakanlığından tepki geldi. Açıklamada, “Pile köyünde yaşayan vatandaşlarımızın KKTC topraklarına ve Pile’deki arazilerine ulaşımını kolaylaştırmak amacıyla Pile-Yiğitler yolu yapımına 17 Ağustos 2023 tarihinde başlanmıştır. Son derece açıktır ki yol yapımı projesi tamamen insani amaç taşımaktadır. Hal böyle olmasına rağmen bugün Birleşmiş Milletler Barış Gücü askerleri tarafından bölgede emniyeti sağlamak amacıyla bulunan polisimize ve yol inşaat ekibine KKTC toprakları içinde fiziksel müdahalede bulunulmuş, yol yapımı engellenmeye çalışılmıştır. BMBG’nin bu olay sırasındaki tutumu kabul edilmezdir” ifadeleri kullanıldı. “BM askerine ve araçlarına saldırıda bulunulduğu iddiası asılsızdır”
Açıklamada, “Birleşmiş Milletler Barış Gücü’nün açıklaması ve bazı ülkelerin benzer açıklamalarında yaşanan durum çarpıtılmakta, BM askerine ve araçlarına saldırıda bulunulduğu iddia edilmektedir. Bu iddialar asılsızdır. Sahada sadece polisimiz bulunmaktadır ve KKTC topraklarında bulunan polisimizin görevi, yol çalışmalarını gerçekleştiren sivil ekibin güvenliğini sağlamaktır. Bölgede meydana gelen gerginlik BM askerleri ve personelinin tutumu ve yol yapımını sürdüren ekibimiz ve bu ekibin güvenliğini sağlayan polisimize yaptığı fiziksel müdahale ve engellemelerden kaynaklanmıştır” denildi.
25 yılı aşkın geçmişi bulunan Pile-Yiğitler yolu projesi hususunda Kıbrıs Türk tarafının yapıcı tutumu ve bu yönde yaptığı tüm çağrılara rağmen bugüne kadar Pile’de yaşayan KKTC vatandaşlarının günlük hayatlarını kolaylaştırıcı adımlar atılmadığı, iyi niyetin karşılık görmediği vurgulanan açıklamada, “Bu nedenle Ada’nın eşit ortağı olan Kıbrıs Türk tarafı Pile-Yiğitler yolunun tamamlanması için gerekli çalışmaları, BMBG’yi bilgilendirmek suretiyle başlatmıştır” ifadeleri kullanıldı. “Birleşmiş Milletler Barış Gücü’nün tavrı, itibarını ve inandırıcılığını da zedelemektedir”
Açıklamada, “Öte yandan 1996 yılında Rumlar tarafından bilinçli bir şekilde Türk arazileri istimlak edilmek suretiyle inşa edilen Larnaka-Dikelya-Ayia Napa yol yapımı ve yine 2004 yılında Rum tarafınca inşa edilen Pile-Voroklini yol yapımına, Kıbrıs Türk tarafının tüm itirazları ve protestolarına rağmen sessiz kalarak izin vermiştir. Birleşmiş Milletler Barış Gücü’nün (BMBG) bugün Kıbrıs Türk tarafına karşı takındığı taraflı ve kabul edilemez tavır, BMBG’nin ülkemizdeki varlığını sorgulatmakla kalmayıp Birleşmiş Milletlerin itibarını ve inandırıcılığını da zedelemektedir. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde Kıbrıs Türk tarafının iyi niyetinden bilistifade mevcudiyetini ve faaliyetlerini sürdüren BMBG’den beklentimiz bu taraflı tavrını gözden geçirerek Pile-Yiğitler yol yapımı çalışmalarımıza fiziksel müdahale ve engelleme çabalarına derhal son vermesi, söylem ve eylemlerinde Kıbrıs Türkleri ve Rumlara eşit mesafede bir tutum benimsemesi yönündedir” denildi. Ertuğruloğlu: “Biz kararlılığımızdan geri adım atacak değiliz. Bu yol projesini yapacağız”
KKTC Dışişleri Bakanı Tahsin Ertuğruloğlu da KKTC medyasına yaptığı açıklamada, bölgede yaşanan gerilimden Birleşmiş Millet Barış Gücü’nü sorumlu tuttu. Son derece insancıl bir maksatla gündeme getirilen, hiçbir art niyet içermeyen bir projenin BM yetkilileri tarafından yanlış yansıtıldığını ifade eden Bakan Ertuğruloğlu, “Bizim bütün derdimiz Pile’de yaşayan insanlarımızın, Rum’un, İngiliz Üs Komutanlığı’nın ve BM’nin insafına terk edilmiş görüntüsünü, gerçeğini artık ortadan kaldırmak. Tansiyonu artırmaya yönelik bir BM hamlesi, Rum tarafını tatmin etmeye yönelik bir senaryo oynanmaktadır” diye konuştu. Pile’deki Türk insanının KKTC’ye giriş çıkışını kolaylaştırmak için bir yol projesi hazırladıklarını aktaran Ertuğruloğlu, “İngiliz’in toprağına girmemek kaydıyla BM’ye göre ara bölge, bize göre kendi toprağımız saydığımız topraklardan bir yol hazırladık” dedi. Eski var olan bir yolun asfaltlanacağını belirten Ertuğruloğlu, BM’ye projenin herhangi bir askeri maksadı ve toprak çalmaya yönelik bir hamle olmadığını, Pile’de yaşayan yalnızlaştırılmış, Rum’un insafına terk edilmiş hisseden Kıbrıs Türk insanının hayatını ve ihtiyaçlarını, KKTC’ye ulaşımlarını kolaylaştırmaya yönelik bir proje olduğunu defalarca söylediklerini vurguladı. “BM, projenin gerçekleşmesini engelleme adına taktik içerisinde”
Buna rağmen BM’nin zamana oynamak, zaman çalmak ve bu zaman çalma sonucunda da projenin gerçekleşmesini engelleme adına bir taktik içerisine girdiğini belirten Ertuğruloğlu, bunun bile yanlış yansıtıldığını ifade ederek, “Sanki bizlere çok uygun bir anlaşma önerdiler ve biz bu önerdikleri anlaşma metnini onaylamadık ve tansiyonu yükselterek, yasa dışı bir inşaata başladık” dedi. Olayı bugünkü koşullar içerisinde değerlendirmenin yeterli olmadığını, BM’nin zaten adada Rum’un destekçisi olmaktan başka bir iş yapmadığını söyleyen Ertuğruloğlu, yıllar önce kendisi Pile Komisyon Başkanı iken, Başbakanlık Müsteşarlığı döneminde, Larnaka’dan Ay Napa’ya giden ara bölgeden geçen yolu Türk arazilerinin kullanılarak yapılmasına BM’nin ses çıkarmadığını anlattı. “Yapmadıkları ihlal yok” diyen Ertuğruloğlu, bütün bunlara rağmen Rum tarafının yaptıklarının yanına kaldığını, haklı tarafın sonuçta BM’ye göre Rum tarafı olduğunu söyledi. “BM, Kıbrıs Türkü’ne dost bir örgüt değil”
BM’den medet umanlara seslenen Dışişleri Bakanı Ertuğruloğlu, “BM, Kıbrıs Türkü’ne dost bir örgüt değildir. BM Güvenlik Konseyi Kıbrıs Türkü’ne dost bir örgüt değildir” dedi. Son yaşanan olayda da BMGK daimi üyeleri büyükelçilerinin sıraya girerek, Türkiye ve Kıbrıs Türk tarafı nezdinde girişimler yaptığını ifade eden Ertuğruloğlu, “Bizleri vazgeçirmek, caydırmak için ellerinden geleni yapıyorlar. Tek hedefleri bizleri suçlamak” dedi. Suçlunun Kıbrıs Türk tarafı olarak gösterilmeye çalışıldığı bir oyun oynandığına dikkati çeken Ertuğruloğlu, bu oyuna gelmeyeceklerini çok net bir şekilde BM Misyon Şefi Colin Stewart’a anlattığını, projenin insani bir proje olduğunu, engellenmemesi gerektiğini belirttiğini aktardı. Buna karşılık cevabın “projenin onaylanamayacağı” yönünde olduğuna işaret eden Ertuğruloğlu kendisinin ise, “Bizi engellemeye çalıştığınız takdirde size bu fırsatı vermeyeceğiz. Bu yol projesi yapılacaktır. Bitmiştir” dediğini kaydetti. “BM’nin amacı projeyi öldürmek, zamana oynamak”
Yol projesinin Haziran ayında başlayabilecekken, Colin Stewart’ın zaman istediğini anlatan Ertuğruloğlu, “Biz de kendisine bu zamanı tanıdık” dedi. “Bu aylar zarfında şimdi sözünü ettikleri kabul edilebilir bir anlaşmayı hazırlamış olmaları gerekirdi” diyen Dışişleri Bakanı Ertuğruloğlu, “Herkesle istişare ederek, bir anlaşma taslağı ortaya çıkarmış olsalardı ve dün bana yaptığı ziyarette elinde böyle nihai hedefli bir öneriyle gelmiş olsaydı. O öneriyi değerlendirirdim tabi ki” diye konuştu. Stewart’ın dünkü ziyaretinde elinde hiçbir öneri olmadığını ve kimseyle istişare etmediğini ifade eden Ertuğruloğlu bu aşamada koşullar getirilip, bunun kabul edilmesi durumunda resmi teklif hazırlanacağının söylenmesini “zamana oynamak” ve “projeyi öldürmek” olarak nitelendirdi. “Üzerimize gelmeyin, engellemeye çalışmayın”
“Sizin derdiniz, Rum’un sizi suçlamasını engellemektir” diyen Dışişleri Bakanı Ertuğruloğlu, BM’nin, Çetinkaya sahasında varılan anlaşmayla uygulanan projeyi Rum tarafının hazmetmemesi nedeniyle, bir de yol projesiyle üzerine gelinmesini engellemeye çalıştığını kaydetti. Ertuğruloğlu, “Buna izin verecek değiliz, üzerimize gelmeyin, engellemeye çalışmayın, gelirseniz bunun karşılığını göreceksiniz. Bunu arzu etmiyoruz ama böyle bir olay olursa da bunun sorumlusu biz değiliz, sizsiniz” diyerek BMGK’nin Kıbrıs Türkü’nün aleyhine bir örgüt olduğunu yıllardır söylediğini belirtti. “Bu yolu biz yapacağız. Bitti”
Dışişleri Bakanı Ertuğruloğlu, “BMGK’n,n 5 daimi üyesi, Rum’dan fazla Rumcu bir tavır içerisinde. Bu adada bizi Rum’un boyunduruğu altına sokacak senaryoları gerçekleştirmeye çalışıyorlar. Buna karşı dik durduğumuz sürece de bizi kötü, Rum’u iyi gösterme oyununu oynamaya devam ediyorlar” dedi. Ertuğruloğlu, “Biz kararlılığımızdan geri adım atacak değiliz. Bu yol projesini yapacağız. İnşallah BM bugün yaptığı gibi bizi engellemeye çalışmaz. Çünkü biz buna fırsat verecek değiliz, buna izin verecek değiliz. Bu yolu biz yapacağız. Bitti” diye konuştu.